11 Zoete Gevaren van Suiker Voor je Lichaam

Het wordt steeds duidelijker wat suiker met je lichaam doet. In het westerse dieet is toegevoegde suiker een van de giftigste ingrediënten. 

Het meeste toegevoegde suiker zit in snoep, suikerhoudende dranken, en gezoete zuivel. Zelfs brood, proteïnerepen en tomatensaus kunnen toegevoegd suiker bevatten. 

Wellicht consumeer je regelmatig suiker en vraag je je nu af wat de effecten daarvan op het menselijk lichaam zijn. Kortom, wat doet suiker met je lichaam?

Suiker kan onze stofwisseling beschadigen en bijdragen aan de ontwikkeling van ernstige gezondheidsaandoeningen. Te veel suiker bevordert ontstekingen, wat bijdraagt aan tal van ziekten. Suiker kan schadelijke effecten hebben op het hart, de nieren, gewrichten, hersenen, lever, het gebit en de gemoedstoestand. Suiker is alleen schadelijk als je er te veel van binnenkrijgt. Als volwassene zou je dagelijks niet meer dan 30 gram vrije suikers moeten binnenkrijgen. 

Dit artikel vertelt je alle negatieve en positieve effecten van suiker op je lichaam, hoeveel suiker je per dag mag binnenkrijgen en wat alternatieven voor suiker zijn.

gevaren van suiker

1. Huidveroudering 

Overtollig suiker zal zich in de bloedbaan aan eiwitten gaan hechten, waardoor schadelijke AGE moleculen ontstaan, oftewel geavanceerde glycatie eindproducten. Deze schadelijke moleculen beschadigen het elastine en collageen in je huid. Deze belangrijke eiwitvezels houden je huid jeugdig en stevig. AGEs zullen je huid verouderen en rimpels veroorzaken.

Ontstekingen kunnen deze huidveroudering versnellen. 

2. Hartaandoeningen

Te veel suiker kan de slagaders aantasten. De wanden van de bloedvaten worden dikker, raken ontstoken en worden stijver. 

Als gevolg neemt de druk op het hart toe en zal het hart op den duur beschadigt raken. Op de langere termijn kan dit leiden tot hartfalen, beroertes en hartaanvallen. 

Een verhoogde suikerinname leidt tot ontstekingen, diabetes, hoge bloeddruk, gewichtstoename. Deze effecten van toegevoegde suiker inname verhogen de kans op een beroerte en hartaanval. 

Onderzoek toont aan dat mensen waarvan ten minste 25% van de calorieën die zij consumeren uit toegevoegde suiker bestaat een twee keer zo hoge kans hebben om te overlijden aan een hartziekte, in vergelijking met de mensen waarvan 10% van de totale calorie inname uit toegevoegde suiker bestaat.

3. Gewrichtspijn 

BIj gewrichtspijn is het verstandig om snoep links te laten liggen. Uit studies blijkt namelijk dat te veel zoetigheid ontstekingen veroorzaakt en gewrichtspijn verergert.

Daarnaast is aangetoond dat een hoge suikerinname de kans op reumatoïde artritis kan verhogen.

4. Nierziekten

Uit studies blijkt dat te veel toegevoegde suiker de kans op het ontwikkelen van nierziekten verhoogt. 

Het regelmatig hebben van hoge bloedsuikerspiegels kan de bloedvaten van je nieren beschadigen en op de langere termijn nieraandoeningen veroorzaken. Als de bloedsuikerspiegel te hoog wordt, gaan de nieren overtollige suiker in de urine afgeven. 

Slecht gereguleerde diabetes kan de nierfunctie beschadigen, waardoor de afvalstoffen niet meer efficiënt worden gefilterd.

5. Gebit

Te veel suiker kan uiteraard gaatjes veroorzaken. De suikers worden namelijk door schadelijke bacteriën omgezet in zuren, die vervolgens je tandglazuur aantasten.

Daarnaast zal het suiker zich met bacteriën en speeksel verbinden, waardoor tandplak ontstaat. Tandplak kan vervolgens het glazuur oplossen wat leidt tot gaatjes.

6. Hersengezondheid

Overmatige hoeveelheden suikers zullen onze zelfbeheersing en onze cognitieve vaardigheden aantasten. Het geheugen zal vervagen en je denksnelheid kan vertragen. Suiker is namelijk giftig voor de hersencellen en kan je hersencellen zelfs doden. Een kleine hoeveelheid suiker zal daarnaast het verlangen naar meer suikers stimuleren. 

Bovendien blijkt uit onderzoek dat suiker het beloningscentrum in de hersenen stimuleert en drugsachtige effecten uitoefent. 

7. Levergezondheid

Toegevoegd suiker bevat vaak fructose of maïssiroop dat rijk is aan fructose. Aangezien de lever fructose verwerkt, kunnen grote hoeveelheden fructose de lever aantasten. 

In de lever wordt fructose afgebroken en omgezet in vet. Hierbij kunnen twee dingen ontstaan, namelijk: 

  1. Niet-alcoholische vette leverziekte: in de lever ontstaat een overtollige vetophoping 
  2. Niet-alcoholische steatohepatitis: een ontstoken en vette lever waarbij littekenvorming ontstaat. Deze littekenvorming kan uiteindelijk de bloedtoevoer van de lever belemmeren en levercirrose veroorzaken.

8. Suikerverslaving

Uit onderzoek blijkt dat de effecten van het stoppen met het eten van suiker vergelijkbaar zijn met de effecten van mensen die van drugs af proberen te komen.

Je hersenen zullen na suikerinname de feel-good stof genaamd dopamine afgeven. Om deze reden heb je ‘s middags meer trek in snoep dan in vers fruit. De hersenen geven na de inname van fruit en groenten namelijk minder dopamine af. Echter, voor dezelfde hoeveelheid dopamine heb je steeds meer suiker nodig.

Wanneer je stopt met het eten van suiker kunnen de volgende symptomen optreden: hoofdpijn, uitputting, prikkelbaarheid en hersenmist. Je kan zelfs last krijgen van maag- en darmklachten.

9. After dinner dip en stress 

Als je bloedsuiker laag is kan een koekje soms een energiestoot geven, maar mensen zijn geneigd zichzelf te overeten. 

Wanneer je bloedsuikergehalte omhoog gaat zal je lichaam insuline afgeven om het suiker op te nemen waarna de bloedsuiker normaliseert. Als je echter te veel suiker binnenkrijgt, kan je door een grote hoeveelheid insuline een lagere bloedsuiker krijgen. Hierdoor ontstaat de after dinner dip. 

Het kan ook zijn dat je lichaam, als reactie op het lage bloedsuiker, adrenaline gaat afgeven om de bloedsuiker snel te verhogen. Hierdoor kan je onrustig of gestrest worden. 

10. Erecties 

Suiker kan de seksuele gezondheid en erecties beïnvloeden. Een consequent hoog suikergehalte kan op de lange termijn impotentie veroorzaken. 

Suiker kan namelijk de bloedsomloop beïnvloeden en het moeilijker maken om zowel een erectie te krijgen als de erectie te houden.

11. Gemoedstoestand 

De gevreesde suikercrash treedt op wanneer je lichaamscellen suiker absorberen en je bloedsuikerspiegel daalt. Hierbij kan je je angstig of nerveus gaan voelen. 

Wanneer je te vaak snoep eet kan het je stemming negatief beïnvloeden. Uit onderzoek blijkt dat te veel suikers consumeren het risico op depressie verhoogt.  

Positieve effecten suiker 

Suiker kan ook voordelen hebben, zolang het natuurlijke suikers zijn en je er niet teveel van binnenkrijgt. 

Stemming. Suiker kan een stemmingsboost geven en ons gelukkig maken. Suiker activeert het genotscentrum in de hersenen, waarna dopamine wordt afgegeven. Echter, een teveel heeft een tegenovergesteld effect

Denkvermogen. Natuurlijke chocolade kan ons denkvermogen stimuleren. Chocola bevat naast suiker ook cacaoflavanolen en antioxidanten. Deze cacaoflavanolen kunnen onze cognitieve functie verbeteren 

Natuurlijke suikerbronnen. Fruit, groenten en zuivelproducten bevatten naast natuurlijke suikers ook vezels, vitaminen, mineralen antioxidanten en vocht. Natuurlijke zoetigheden zijn dus erg gezond, zonder dat je last krijgt van ongezonde insulinepieken.

Onmiddellijke energiebron. De glucose in suikers kunnen direct gemetaboliseerd en als energie gebruikt worden. Om deze reden zijn sportdrankjes tijdens een wedstrijd zo effectief. 

Energie reserves. Als suiker niet direct wordt gebruikt zal een deel daarvan opgeslagen worden als vet, om op een later moment vrijgemaakt te worden. 

Hoeveelheid suiker per dag

Nu je weet wat suiker met je lichaam doet, is het handig om te weten hoeveel je dagelijks zou mogen consumeren.

Probeer als volwassenen dagelijks niet meer dan 30 gram vrije suiker binnen te krijgen. Dit komt met overeen met 7 suikerklontjes.

Kinderen in de leeftijd van 7 tot 10 jaar zouden dagelijks niet meer dan 24 gram vrije suikers moeten consumeren. Dit staat gelijk aan 6 suikerklontjes. 

De kinderen in de leeftijd van 4 tot 6 jaar mogen dagelijks niet meer dan 19 gram vrije suikers binnen krijgen. Dit zijn 5 suikerklontjes.

Alternatieven voor suiker 

Stevia. Stevia is vrij van calorieën, is 100% natuurlijk en er zijn geen negatieve gezondheidseffecten van bekend. Uit onderzoek blijkt zelfs dat stevia de bloeddruk en de bloedsuikerspiegel verlaagt. 

Take home message 

Veel mensen vragen zich af wat suiker met je lichaam doet. Amerikanen krijgen dagelijks bijna drie keer de aanbevolen hoeveelheid toegevoegde suiker binnen. Deze extra suikers verhogen de kans op diabetes en hartziekten. 

De toegevoegde suikers in ons Westerse dieet kunnen dus schadelijke effecten op onze gezondheid hebben. 

Suikers verhogen het aantal ontstekingen in ons lichaam, tasten onze bloedvaten aan en beïnvloeden onze hersenen. 

Aan de andere kant kunnen gezonde hoeveelheden natuurlijke suikers positieve gezondheidseffecten hebben.

Kortom, beperk de hoeveelheid toegevoegde suikers om zo gezondheidsproblemen te voorkomen.  

Suiker is op zichzelf niet schadelijk voor ons lichaam, probeer daarom natuurlijke suikers binnen te krijgen en jezelf niet te overeten. 

Over Diederik

Diederik heeft een medisch-wetenschappelijke achtergrond. In zijn vrije tijd schrijft hij onder andere over gezondheidskwesties voor Human Nature.

Bronnen

Schmidt, L. A. (2014). New unsweetened truths about sugar. JAMA internal medicine, 174(4), 525-526.

Mardis, A. L. (2001). Current knowledge of the health effects of sugar intake. Family Economics and Nutrition Review, 13(1), 87-87.

Bray, G. A. (2013). Potential health risks from beverages containing fructose found in sugar or high-fructose corn syrup. Diabetes Care, 36(1), 11-12.

Archer, E. (2018). In defense of sugar: a critique of diet-centrism. Progress in cardiovascular diseases, 61(1), 10-19.

Wölnerhanssen, B. K., & Meyer-Gerspach, A. C. (2019). Health effects of sugar consumption and possible alternatives. Therapeutische Umschau. Revue therapeutique, 76(3), 111-116.

Richelsen, B. (2013). Sugar-sweetened beverages and cardio-metabolic disease risks. Current Opinion in Clinical Nutrition & Metabolic Care, 16(4), 478-484.

Anjum, I., Jaffery, S. S., Fayyaz, M., Wajid, A., & Ans, A. H. (2018). Sugar beverages and dietary sodas impact on brain health: a mini literature review. Cureus, 10(6).

Pase, M. P., Himali, J. J., Beiser, A. S., Aparicio, H. J., Satizabal, C. L., Vasan, R. S., … & Jacques, P. F. (2017). Sugar-and artificially sweetened beverages and the risks of incident stroke and dementia: a prospective cohort study. Stroke, 48(5), 1139-1146.

Temple, N. J., & Steyn, N. P. (2013). Sugar and health: a food-based dietary guideline for South Africa. South African journal of clinical nutrition, 26, S100-S104.

Dono, J., Ettridge, K., Wakefield, M., Pettigrew, S., Coveney, J., Roder, D., … & Miller, C. (2021). Intentions to reduce sugar-sweetened beverage consumption: the importance of perceived susceptibility to health risks. Public Health Nutrition, 1-23.