Tot wel 90% van mannen krijgt te maken met prostaatvergroting. Maar hoe ontstaat dat precies en wat zijn de oorzaken?

Dit artikel vertelt je de meest voorkomende oorzaken van prostaatvergroting, inclusief de risicofactoren.

Prostaatvergroting oorzaken

De prostaatklier is zo groot als een walnoot, maar door een aantal oorzaken kan die groter worden en voor problemen zorgen.

1. Benigne prostaat hyperplasie (BPH)

De meest voorkomende oorzaak van prostaatvergroting is benigne prostaat hyperplasie, oftewel een goedaardige vergroting van de prostaat. Het is dus een niet-kankerverwekkende vergroting. 

De precieze oorzaak is nog niet helemaal bekend, maar er wordt gedacht dat dit te maken heeft met de hormonale veranderingen waar een man mee te maken krijgt.

Het testosterongehalte en veranderingen in de testikelcellen lijken een rol te spelen. Het blijkt namelijk dat mannen waarbij de testikels als gevolg van zaadbalkanker verwijderd zijn, geen benigne prostaat hyperplasie ontwikkelen.

Naarmate je ouder wordt neemt de kans op een vergrote prostaat toe. Als je maar lang genoeg leeft zal je nagenoeg zeker BPH krijgen. 

Vanaf 25 jaar begint de prostaat geleidelijk te groeien. Op een oudere leeftijd kan je hier last van krijgen omdat je ‘s nachts vaker uit bed moet om te plassen.

De prostaat drukt tegen de plasbuis. Aangezien de plasbuis vernauwt is zal de blaasspier meer kracht moeten zetten. 

Hierdoor wordt de spier niet alleen groter, hij kan ook gevoeliger worden. Als gevolg kan de plasbehoefte toenemen.

Jammer genoeg kan je blaasspier de vernauwing niet overwinnen. De blaas kan niet volledig geleegd worden en er zal urine achterblijven. 

Symptomen prostaatvergroting:

1. moeite om het starten te plassen 
2. een trage of zwakke urinestraal
3. onvolledige blaaslediging
4. plasbehoefte 
5. vaak plassen 
6. nachtelijk plassen 
7. al na een paar minuten weer moeten plassen
8. druppelende urine 
9. inspanning tijdens het plassen 
10. het beginnen en stoppen van de urinestraal

Bovendien neemt de kans op een blaasontsteking toe omdat de urine achterblijft en stilstaat (stasis). 

Er is geen genezing voor benigne prostaat hyperplasie, de behandeling is gericht op het verminderen van de symptomen. 

Behandeling:

1. actieve surveillance (watchful waiting)
2. medicatie
3. operatie

2. Prostatitis

Wanneer de prostaat ontstoken is wordt er gesproken van prostatitis. Door de ontsteking zal de prostaat gaan opzwellen.

Symptomen prostatitis:

1. pijn bij het plassen
2. vaak naar het toilet, met name ‘s nachts
3. pijn in of rond de testikels, anus, penis, onderrug of de onderbuik
4. moeite bij het op gang brengen van de plas
5. pijn bij het poepen
6. dringende plasbehoefte 
7. stop start plassen 
8. bloed in de urine

Er bestaan verschillende soorten prostatitis. 

Acute bacteriële prostatitis. Deze infectie begint meestal plotseling. Hierbij kan je pijn, koorts of rillingen hebben. Er kan bloed bij de urine zitten en je kan pijn hebben bij het plassen.

Chronische prostatitis. Dit komt vaak voor en staat ook wel bekend als het chronisch bekkenpijnsyndroom. Een veel voorkomende symptoom is een pijnlijke zaadlozing. Symptomen zijn ondere andere pijn aan de punt van de pensi, pijn in de liesstreek of onderrug pijn.

Chronische bacteriële prostatitis. Dit is een zeldzame maar terugkerende prostatitis. Helaas kan het moeilijk behandelbaar zijn.  Antibiotica gedurende een lange periode kan helpen.

3. Prostaatkanker

Aanvankelijk ervaar je geen symptomen bij prostaatkanker, maar naarmate de kanker groeit kunnen er plasproblemen optreden. 

Andere symptomen prostaatkanker:

1. pijn bij het plassen
2. branderige sensatie bij het plassen
3. bloed bij het sperma
4. pijnlijke zaadlozing
5. bloed in de urine
6. pijn in de bekken of heupen
7. rugpijn

Risicofactoren prostaatkanker:

1. leeftijd van 50 jaar en ouder 
2. een familielid met prostaatkanker 
3. het komt vaker bij Afro-Amerikaanse mannen voor 
4. weinig groenten en fruit 
5. vetrijk dieet 

Ongediagnosticeerde prostaatkanker komt erg vaak voor. Meer dan je waarschijnlijk zou verwachten.

Take home message

Bijna elke man zal te maken krijgen met een vergrote prostaat. Dan ga je je al snel afvragen hoe zoiets ontstaat. Kortom, wat zijn de prostaatvergroting oorzaken?

Oorzaken van prostaatvergroting zijn onder andere benigne prostaat hyperplasie, prostatitis en prostaatkanker. De precieze ontstaanswijze van prostaatvergroting is onbekend. 

De meest voorkomende oorzaak is benigne prostaat hyperplasie. Dit heeft waarschijnlijk te maken met hormonale veranderingen.

Als je een van de hierboven beschreven klachten ervaart is het verstandig om naar de dokter te gaan om de precieze oorzaak te achterhalen.