3 Verschillen tussen Oxycodon en Morfine

Oxycodon en morfine zijn allebei sterke opioïde pijnstillers. Maar wat is het verschil tussen oxycodon en morfine?

KORT ANTWOORD

Oxycodon en morfine hebben verschillende effecten in het pijnsysteem. Volgens ervaren clinici kan oxycodon bij de behandeling van sommige pijnaandoeningen superieur zijn aan morfine. Zo heeft oxycodon een groter pijnstillend effect bij spier-, huid- en slokdarmpijn, dit blijkt uit pijn studies. Bovendien zijn er ook verschillen wat betreft bijwerkingen en verslavingsrisico. Oxycodon zorgt voor minder bijwerkingen dan morfine. Morfine zorgt voor meer euforische bijwerkingen dan oxycodon, waardoor oxycodon mogelijk minder verslavend zal zijn.

Dit artikel vertelt je alle verschillen tussen oxycodon en morfine inclusief de overeenkomsten.

verschillende soorten pillen

Wat is oxycodon?

Oxycodon is een op recept verkrijgbare pijnstiller. Oxycodon wordt synthetische gemaakt van het alkaloïde thebaïne dat in opium voorkomt.

Met oxycodon kan matige tot ernstige pijn verlicht worden. Het wordt vaak gebruikt als de pijn ernstig is, wanneer andere pijn medicijnen niet goed werken, of wanneer andere medicatie niet goed verdragen wordt.

Het is dus niet de bedoeling om dit zomaar bij milde pijn te gebruiken.

Oxycodon behoort tot de opioïde analgetica of narcotische analgetica, een bepaalde klasse geneesmiddelen.

Oxycodon kan de manier waarop de hersenen op pijn reageren en pijn voelen veranderen. Het werkt dus in op het centrale zenuwstelsel.

Als oxycodon langdurig gebruikt wordt kan er lichamelijke of geestelijke afhankelijkheid ontstaan.

Echter, als je voortdurend pijn hebt moet je je niet laten weerhouden. Als je het voor dit doeleinde gebruikt treedt geestelijke afhankelijkheid waarschijnlijk niet op.

Oxycodon wordt in verschillende producten verwerkt. Het komt voor in combinatie met andere geneesmiddelen (Oxycocet, Percocet, Endocet) als product met gereguleerde afgifte, of als een op zichzelf staand product met onmiddellijke afgifte. 

Binnen 20 tot 30 minuten zal je de effecten van oxycodon moeten beginnen te voelen. Eén tot twee uur na de inname van oxycodon bereikt het de piekconcentratie in het bloed.

Bij oxycodon met een gecontroleerde en verlengde afgifte kan het 3 – 4 uur duren voordat de piekconcentratie bereikt wordt.

Bijwerkingen:

  1. zweten
  2. seksuele problemen
  3. zwelling
  4. misselijkheid en braken
  5. constipatie
  6. slaperigheid
  7. jeuk

Wat is morfine?

Morfine is een sterke opioïde pijnstiller dat alleen op recept verkrijgbaar is. Morfine is afkomstig van opiumpapaver, uit de latex van zaaddozen van deze papaver.

Morfine werkt in op het centrale zenuwstelsel en kan de pijnsignalen die naar de hersenen gaan blokkeren. Daarnaast kan het stress en angst verminderen die door pijn veroorzaakt worden.

Morfine behoort tot de opiaten of narcotica, een bepaalde groep geneesmiddelen. 

Het wordt onder andere gegeven bij hevige pijn bijvoorbeeld bij ernstige verwondingen, operaties, hartaanvallen of bij kanker.

Het kan ook gegeven worden als zwakkere pijnstillers onvoldoende verlichting bieden bij bijvoorbeeld langdurige pijn.

Weetje

Wist je dat een enkele dosis aspirine maar liefst 360 keer zwakker is dan een dosis morfine?

Morfine is verkrijgbaar in capsules, injecties, tabletten, zetpillen en oplosbare korrels. 

Er kunnen ongewenste effecten optreden zoals een tragere spijsvertering waardoor morfine tot constipatie kan leiden of een trage oppervlakkige ademhaling.

De meest voorkomende bijwerkingen:

  1. misselijkheid
  2. constipatie
  3. slaperigheid

Om de kans op bijwerkingen te verlagen kan je het beste alcohol vermijden.

Als je morfine alleen inneemt om de pijn te verlichten en de behandeling regelmatig herzien wordt, is de kans op verslaving klein.

Weetje

Wist je dat morfine in de jaren 1800 tegen alcoholisme werd gegeven? Het werd toentertijd als een goedaardige verslaving beschouwd.

Na de Amerikaanse burgeroorlog stond een morfineverslaving bekend als de legerziekte. De soldaten waren door een oorlogsverwondingen namelijk aan morfine verslaafd geraakt.

Leverenzymen en receptor

Het metabolisme van oxycodon en morfine verschilt in ons lichaam. Zo wordt oxycodon, in tegenstelling tot morfine, door leverenzymen gemetaboliseerd die ook andere geneesmiddelen ontgiften. 

Zo kunnen andere medicijnen met het oxycodonmetabolisme op elkaar inwerken. Daarnaast verschilt ook de affiniteit van oxycodon en morfine op bepaalde receptoren.

Oxycodon en morfine werken op een bepaalde receptor in, genaamd de μ-opioïdreceptor. De affiniteit voor deze opioïdreceptor is maar liefst meer dan 20 keer lager van oxycodon.

Bovendien is er meer oxyodon om een ander eiwit te activeren, namelijk het G-eiwit. Hiervoor heb je 3-8 keer meer oxycodon voor nodig.

Overeenkomsten oxycodon en morfine

Zoals je hebt gemerkt zijn er nogal wat overeenkomsten tussen oxycodon en morfine. 

Het zijn beide krachtige opioïden pijnstillers die ook op dezelfde receptoren inwerken om zo de pijnsignalen naar de hersenen te blokkeren.

Structureel lijken ze erg veel op elkaar. Het zijn allebei stikstofhoudende organische moleculen (alkaloïden). 

Wat betreft de pijnstillende effecten doen ze niet veel voor elkaar onder. Oxycodon is in dit opzicht wel krachtiger (50%).

Take home message

Oxycodon en morfine zijn op recept verkrijgbare pijnstillers. Oxycodon en morfine zijn opioïden. Andere voorbeelden van opioïdendrugs zijn methadon en codeine. 

In de medische wetenschap wordt de pijnstillende kracht van pijnstillers met morfine vergeleken. Hierdoor ga je al snel denken dat morfine het sterkste is.

Dus wat is het verschil tussen oxycodon en morfine?

Morfine is een bestanddeel van opium (opiaten) terwijl oxycodon op de structuur van opium lijkt, dit wordt ook wel een opioïde genoemd. Oxycodone is ongeveer 50 procent krachtiger dan morfine). 

Daarnaast zorgt oxycodon voor minder bijwerkingen dan morfine terwijl morfine juist voor meer euforische bijwerkingen zorgt. Dit verklaart ook gelijk waarom oxycodon minder verslavend dan morfine zou moeten zijn.

Kortom, er zijn nogal wat verschillen tussen deze twee krachtige pijnstillers.

Over Diederik

Diederik heeft een medisch-wetenschappelijke achtergrond. In zijn vrije tijd schrijft hij onder andere over gezondheidskwesties voor Human Nature.

Bronnen

Olesen, A. E., Staahl, C., Arendt‐Nielsen, L., & Drewes, A. M. (2010). Different effects of morphine and oxycodone in experimentally evoked hyperalgesia: a human translational study. British journal of clinical pharmacology, 70(2), 189-200.

Christrup, L. L. (1997). Morphine metabolites. Acta Anaesthesiologica Scandinavica, 41(1), 116-122.

Lugo, R. A., & Kern, S. E. (2005). The pharmacokinetics of oxycodone. Journal of pain & palliative care pharmacotherapy, 18(4), 17-30.