Je wilt dieper doorademen maar het lukt niet. De behoefte naar meer zuurstof blijft onveranderd.

Hierbij wordt nog wel eens een strak band- of riemgevoel in de buik net onder je ribben ervaren.

Niet goed kunnen doorademen verhoogt de kans op stress en angst. Het kan ook ‘’luchthonger’’ veroorzaken, het gevoel dat je onvoldoende zuurstof binnen krijgt. 

Dit artikel vertelt je waarom je niet goed kan doorademen, de meest voorkomende oorzaken en geeft effectieve oplossingen.

Kan niet goed doorademen

Het is belangrijk dat je de oorzaak probeert te achterhalen zodat je het probleem kunt verhelpen.  

Diepe ademhaling activeert namelijk het parasympatische zenuwstelsel en heeft een aantal voordelen:

1. efficiëntie: door diepe ademhaling kan je lichaam de inkomende zuurstof met de uitgaande kooldioxide volledig uitwisselen
2. verlaagt de hartslag
3. vermindert stress
4. kan de bloeddruk stabiliseren of verlagen 

Als je niet goed kan doorademen kan je niet diep ademhalen. Je wordt als het ware belemmerd. Maar hoe kan dat precies?

Niet diep adem kunnen halen wordt meestal veroorzaakt door een tijdelijk ziekte of juist een chronische gezondheidsprobleem. We zullen veelvoorkomende oorzaken doornemen:

Gespannen middenrif

Je middenrif is een grote platte spier die zich dwars in de buik/borst aan de onderkant van je longen bevindt en de overige organen van de longen scheidt. 

Normaalgesproken rekt je middenrif uit naar onder als je inademt (je buik wordt bol) en gaat weer terug omhoog als je uitademt. 

Mogelijk is bij een strakke band/riemgevoel in je buik je middenrif gespannen, daardoor kun je geen diepe buikademhaling doen. 

Dit strakke bandgevoel bevindt zich vaak precies ter hoogte van je maag. Dit kan erg vervelend zijn.

Maar hoe ontstaat een strak middenrif?

Angst en ademhaling

In de huidige samenleving kampen veel mensen met stress en angst. Door stress heb je een hogere spierspanning en kan middenrif dus ook gespannen zijn. 

Je gaat dan over op een borst- of wel hoge ademhaling. In de loop van de dag kun je onbewust in hoge ademhaling komen.

Hierdoor kom je in een visueuze cirkel aangezien je door een hoge ademhaling nog gestrester wordt. 

In levensbedreigende situaties komt de borstademhaling van pas omdat je net iets meer lucht krijgt. Het is echter inefficiënt omdat je veel nek- en borstspieren moet gebruiken. 

Verandering in kooldioxidegehalte

Het wordt daarom ook wel stressademhaling genoemd. Je hartslag is hoger tijdens borstademhaling en je kooldioxidegehalte in het bloed zal ook veranderen. Als gevolg kun je je angstig, beverig, oncontroleerbaar en licht in het hoofd gaan voelen. 

Een lager kooldioxideniveau beïnvloedt de zuurgraad en het calciumniveau. Als gevoel kan je je zelfs trillerig, afwezig en onwel voelen. 

Door deze verandering kan het gevoel ontstaan alsof je niet genoeg lucht krijgt. En hierdoor kan de oppervlakkige ademhaling alleen maar toenemen waardoor je in een negatieve cyclus komt. Het kan zelfs tot paniekaanvallen en hyperventilatie leiden.

Tijdens een angstaanval wordt het vecht-of-vluchtmechanisme van het lichaam geactiveerd. Als gevolg ontstaat er een oppervlakkige ademhaling en kan je niet meer zo goed doorademen.

Symptomen van een angstaanval:

1. angstig gevoel
2. snelle hartslag
3. harde hartslag 
4. niet diep kunnen ademhalen
5. plasaandrang
6. misselijkheid
7. tintelende armen en benen 
8. het gevoel dat je uit bepaalde situaties moet ontsnappen
9. golven van een intens naar, onbestemd gevoel

In de stressmodus haal je vaker maar inefficiënter adem. Door de kleine oppervlakkige ademhalingen verandert het kooldioxidegehalte en stijgt je hartslag

Overige oorzaken van niet goed doorademen en kortademigheid

Kortademigheid

Als je je longen niet volledig met lucht kan vullen wordt er ook gesproken van kortademigheid. Kortademigheid kan zeer beangstigend zijn, met name als het een nieuw symptoom is.

Niet goed kunnen doorademen kan ook een teken zijn van kortademigheid (dyspneu). Hierbij kan je een benauwd of beklemmend gevoel aan de borstkas ervaren.

Hierdoor kan je mogelijk niet zo goed doorademen. Oorzaken van kortademigheid zijn onder andere:

1. astma
2. longaandoeningen
3. hartfalen

Overgewicht

Zwaarlijvigheid kan de diepe ademhaling belemmeren. De buik kan namelijk dan tegen de longruimte aandrukken.

Bovendien kan overgewicht de kans op luchtwegaandoeningen zoals astma, emfyseem en hartinsufficiëntie verhogen.

Astma

Tijdens een astma-aanval kan je het gevoel hebben alsof er een olifant op je borst zit. Wanneer je borstkas zo gespannen aanvoelt kan je niet goed doorademen. 

Een astma-aanval kan getriggerd worden door rook, allergenen of vervuiling. Door deze irritatie raken de luchtwegen plotseling vernauwd en kan er dus geen lucht meer in de longen komen. 

Astmasymptomen:

1. kortademigheid
2. piepen
3. zwaar gevoel in de borst
4. hoesten
5. angst
6. snelle hartslag
7. frequente bronchitis

Chronisch obstructieve longziekte (COPD)

Bij COPD raken de luchtzakjes en haarvaten van de longen chronische ontstoken en beschadigd. 

Wanneer deze luchtzakjes verstijven of beschadigd raken kan je het gevoel hebben als je de longen niet meer volledig met lucht kan vullen.  

Symptomen COPD:

1. chronische hoest
2. strak gevoel in de borst
3. overvloedig slijmproductie
4. luchthonger
5. kortademigheid (dyspneu)
6. verwardheid 
7. blauwe vingers en lippen

Longontsteking

Bij een longontsteking kan je niet diep ademhalen en kan je je longen dus niet volledig vullen. 

Een longontsteking kan veroorzaakt worden door virussen, bacteriën of vocht. Van jonge baby’s tot ouderen, iedereen kan een longontsteking krijgen. 

Echter, bij een longontsteking staan natuurlijk ook andere symptomen op de voorgrond zoals:

1. hevige hoestbuien
2. pijnlijk hoesten
3. slijm
4. koorts
5. rillingen
6. diarree
7. vermoeidheid
8. verwardheid

Overige oorzaken

Hartaanval. een drukkend gevoel in de borst en een beklemmend gevoel op de borst kan één van de eerste tekenen van een hartaanval zijn.  

Longembolie. Hierbij blokkeert een bloedstolsel een longslagader. Hierdoor raakt de luchtstroom geblokkeerd en wordt het moeilijk om die adem te halen.

Hoe je goed kan doorademen

Het is erg vervelend als je niet goed kan doorademen. Gelukkig zijn er een aantal methoden die je thuis zelf kan uitvoeren. Uiteraard naast eventuele behandelingen van je arts.

De behandeling tussen een angstaanval en een longontsteking is natuurlijk erg verschillend. Het is daarom belangrijk dat de oorzaak achterhaald wordt.

Als er geen medische urgente oorzaken zijn kunnen de volgende tips je ademhaling verlichten en je longen helpen openen.

Buikademhalingsoefeningen

Een bevredigende ademhaling krijg je (alleen) door een diepe buikademhaling.

Buikademhaling wordt ook wel diafragmatisch ademhalen genoemd. Door je diafragma (middenrif) omlaag te duwen worden je longen groter en ontstaat er een negatieve druk.

Door deze negatieve druk zullen de longen zich automatisch met lucht vullen, met meer lucht dan dat je met de borstademhaling kan bereiken. Daarnaast verminder je hiermee de spanning die je kunt voelen van je middenrif (bandgevoel). 

Diepe ademhalingsoefeningen zullen je longen doen strekken en verruimen en je middenrif ontspannen. Bij de uitademing zal al het gebruikte lucht naar buiten geduwd worden. Daarnaast zullen ze je angst helpen kalmeren.

Het is belangrijk dat je je bewust wordt van de stress en oppervlakkige borstademhaling. 

Buikademhalingsoefening:

1. ga rustig liggen
2. leg 1 hand op je borstkas en 1 hand op je buik
3. adem door je neus in en laat de buik zich met lucht vullen
4. duw tijdens het ademhalen met je buik de hand naar voren, hierdoor zal je middenrif automatisch omlaag halen
5. zorg er tegelijkertijd voor dat de hand op je borstkas niet omhoog gaat
6. herhaal dit enkele minuten.
7. heb je dit onder de knie, dan probeer je je uitademing te verlengen; je ademt bijvoorbeeld in 3 of 4 seconde in via een buikademhaling en vervolgens adem je in 4 á 5 seconde ontspannen uit. Als je dit onder de knie hebt kun je aan het einde van je ademhaling enkele seconden ‘rust’ houden; je valt even stil en doet niets. Daarna begin je weer opnieuw. 

Mocht je hier moeite mee hebben, consulteer dan een fysiotherapeut, die kan je hierin begeleiden. 

Het kan zijn dat je de klachten aanvankelijk blijft houden, maar door de ademhalingsoefeningen consequent te blijven doen zal je op de lange termijn beter kunnen doorademen en zal het bandgevoel vaak weggaan. 

Zorg er dan wel voor dat je de buikademhaling ook vertaalt naar het dagelijks leven, wees je bewust van je ademhaling en probeer door de dag heen ontspannen adem te halen. 

Controleer af en toe hoe je ademhaalt gedurende de dag en vooral tijdens stressvolle momenten. 

Je kunt paniekaanvallen vaak voorkomen door meer controle over je ademhaling (en dus lichaam) te krijgen. Je stuurt als het ware je lichaam weer de goede kant op.