9 Symptomen Van Prostaatvergroting

Tot wel 90% van de mannen krijgt te maken met prostaatvergroting. Om te weten of je het hebt moet je weten hoe het zich uit. 

Dus wat zijn de symptomen van prostaatvergroting?

KORT ANTWOORD

De symptomen van prostaatvergroting zijn onder andere frequent urineren, onvolledige blaaslediging, moeite bij het beginnen met plassen, zwakke of trage urinestraal, meer inspanning tijdens het plassen, dringend moeten plassen, “stop-start” plassen, ‘s nachts meerdere keren plassen, nadruppelen, en urine-incontinentie. Een vergrote prostaat blokkeert namelijk de urinebuis en verhoogt de weerstand waar je blaasspieren tegenin moeten gaan. Minder voorkomende symptomen zijn bloed bij de urine, niet meer kunnen plassen (anurie) en een urineweginfectie. Over het algemeen verergeren de symptomen over verloop van tijd. De prostaatgrootte houdt niet altijd verband met de ernst van de klachten. Zo kan een sterk vergrote prostaat voor weinig plasproblemen zorgen terwijl een lichte prostaatvergroting tot aanzienlijke klachten kan leiden. Pas goed op. Mogelijk veroorzaakt een ander gezondheidsprobleem vergelijkbare symptomen zoals een urineweginfectie, prostatitis, vernauwde plasbuis of nierstenen. Als een prostaatvergroing niet behandeld wordt kunnen er urineweg-, blaas- en nierproblemen ontstaan.  

Dit artikel vertelt je de meest voorkomende symptomen van prostaatvergroting, indirecte symptomen en wanneer je naar de dokter moet.

vergrote prostaat

Prostaatvergroting symptomen

De prostaatklier ligt net onder de blaas. De urinebuis loopt vanuit de blaas recht door de prostaat. Wanneer de prostaat groter wordt zal de druk op zowel de urinebuis en blaas groter worden. 

Hierdoor wordt de urinestroom belemmerd en ontstaan er een aantal kenmerkende directe en indirecte symptomen. De symptomen van prostaatvergroting zijn:

  1. Inspannen tijdens het plassen. Er is meer druk nodig om de plas door de urinebuis te krijgen. Je zal je dus meer moeten inspannen. Dit verklaart ook waarom de blaasspieren groter en sterk worden. Door de verhoogde weerstand passen de spieren zich aan om de zwaardere belasting aan te kunnen.
  2. Vaak moeten plassen. De blaas kan zich helaas niet meer volledig ledigen. Je zal dus vaker naar de wc moeten en kleinere hoeveelheden uitplassen. De blaasspieren worden niet alleen groter en dikker, ze worden ook gevoeliger waardoor je bij kleine hoeveelheden al een plasaandrang kan hebben.
  3. Moeite met het starten van de plas. Een prostaatvergroting veroorzaakt drukveranderingen in de blaas. Hierdoor kan de urine moeilijker passeren.  
  4. Zwakke urinestraal. Aangezien de prostaat tegen de urinebuis aandrukt zal het moeilijker zijn om het plassen te starten. Door een vernauwde urinebuis komt geen sterke urinestraal. Er is geen volledig vrije toegang waardoor de urinestraal zwakker of trager zal worden.
  5. Onvolledige lediging. Door de vergrote prostaat kan de blaas zich niet volledig meer ledigen. Hierdoor krijg je het gevoel van onvolledige blaaslediging.
  6. Stop-start plassen. Dit is een urinestraal die begint en vervolgens weer stopt, oftewel ‘’Stop start plassen’’. In plaats van dat de blaas zich ledigt middels volledige ontspanning zal de blaas zich actiever moeten inspannen vanwege de verhoogde weerstand. Hierdoor kan een “stop-start” plas ontstaan.
  7. Dringend moeten plassen. Door prostaatvergroting kan de urgentieman pijn geslachtsdelen plassen om te plassen toenemen. Door de druk op de blaas raakt namelijk ook de blaas vernauwd. Een prostaatvergroting kan ‘s nachts zelfs de zenuwsignalen verstoren wat tot een plasdrang kan leiden terwijl je eigenlijk niet moet. 
  8. Nachtelijk plassen. Je nachtrust kan door een vergrote prostaat verstoord worden. Door een prostaatvergroting kan je als man ‘s nachts meerdere keren moeten opstaan om te plassen.
  9. Urine-incontinentie. Door prostaatvergroting kan er urine-incontinentie ontstaan waardoor je per ongeluk urine kan gaan lekken.

Beloop en ernst van de prostaatvergroting symptomen

De ernst van de symptomen verschilt per persoon. Na verloop van tijd zullen de symptomen gewoonlijk verergeren. Maar dit is niet altijd het geval. Zo kunnen de symptomen soms juist afnemen en stabiliseren.

Gek genoeg staat de grootte van de prostaat niet altijd gelijk aan de ernst van de symptomen. Zo kan iemand met een ernstige vergrote prostaat weinig klachten hebben terwijl iemand met een lichte vergrote prostaat juist veel klachten kan hebben.

Gevaren prostaatvergroting

Een onbehandelde prostaatvergroting kan soms tot een aantal problemen leiden.

Urineweginfectie. Jonge mannen hebben normaal gesproken geen urineweginfecties. Echter, op latere leeftijd neemt de kans op urineweginfectie door prostaatvergroting toe. Als er geen volledige blaaslediging plaatsvindt en urine stilstaat kunnen bacteriën zich namelijk gaan aanhechten en vermenigvuldigen. In deze omgeving gedijen bacteriën. Als gevolg kan er een urineweginfectie ontstaan.   

Blaasstenen. Doordat je de blaas niet volledig kan ledigen neemt ook de kans op kristallisering en dus steenvorming toe. 

Niet kunnen plassen. Plotseling niet meer kunnen plassen kan ontstaan door een onbehandelde vergrote prostaat. 

Overige gevaren:

  1. bloed bij de urine. 
  2. blaasbeschadiging.
  3. nierbeschadiging. 

Houd rekening met andere oorzaken

Symptomen van verschillende aandoeningen kunnen overlappen. Hier moet je goed voor oppassen.

Je wilt de symptomen van prostaatvergroting natuurlijk niet in de war halen met andere gezondheidsproblemen.

De plasproblemen kunnen ook ontstaan door:

  1. prostatitis: een ontstoken prostaat
  2. urineweginfectie
  3. littekens in de blaashals ten gevolge van een medische ingreep 
  4. urethrale strictuur: vernauwde plasbuisnieren urineleiders
  5. nierstenen 
  6. blaasstenen
  7. prostaatkanker
  8. zenuwproblemen die de blaasturing beïnvloeden 
  9. blaaskanker

Symptomen ontstoken prostaat

De prostaat kan dus om meerdere redenen vergroot zijn. Om een goedaardige prostaatvergroting (BPH) van een ontstoken prostaat te onderscheiden moet je weten welke symptomen daarbij kunnen optreden.

Symptomen van een ontstoken prostaat (prostatitis) zijn onder andere: 

  1. nadruppelen
  2. dysurie: branderig of pijnlijk gevoel tijdens het plassen
  3. nocturie: ‘s nachts vaak plassen 
  4. aarzelend plassen
  5. vertroebelde urine
  6. plasaandrang 
  7. onderbuikpijn
  8. bloed bij de urine
  9. onderrugpijn
  10. liespijn
  11. ongemak of pijn aan de tesikels of penis 
  12. perineum pijn: dit is het gebied tussen het rectum en de balzak
  13. bij bacteriële prostatitis kunnen er griepachtige symptomen optreden. 
  14. pijn tijdens het klaarkomen

Het grote verschil tussen goedaardige prostaatvergroting en een ontstoken prostaat zit hem in de ontsteking. 

Bij een ontsteking zal het weefsel opzwellen (dat de urinebuis kan blokkeren). Daarnaast wordt ontstoken weefsel extra gevoelig waardoor er pijnklachten kunnen optreden.

Wanneer naar de dokter

Ga bij een vermoeden op een vergrote prostaat altijd naar de dokter. Om zo goed mogelijk geholpen te worden is het belangrijk dat de onderliggende oorzaak aan het licht komt.

Een prostaat kan namelijk door meerdere oorzaken vergroot zijn. Naast goedaardige prostaathyperplasie (goedaardige prostaatvergroting) kan de prostaat ook ontstoken en daardoor opgezwollen en vergroot zijn.

Negeer de volgende symptomen niet:

  1. een branderig gevoel bij het plassen
  2. pijn bij het plassen
  3. bloed in de urine 
  4. pijn bij het klaarkomen
  5. frequente pijnklachten in de onderrug, heupen, bekken of het rectale gebied
  6. bloed in het sperma

Take home message

De urinebuis gaat recht door de prostaatklier heen. Door prostaatvergroting ontstaan er dus een aantal typische symptomen zoals vaker plassen van kleine hoeveelheden, onvolledige blaaslediging, zwakke of trage urinestraal, meer inspanning tijdens het plassen, moeite bij het beginnen met plassen, verhoogde plasaandrang, “stop-start” plassen, 

Minder voorkomende symptomen zijn bloed bij de urine, en urineweginfectie. Kortom, een vergrote prostaat blokkeert de urinestroom en verhoogt de druk op de blaas dat tot een groot scala aan symptomen leidt. 

Echter, de symptomen zijn niet altijd even typisch omdat ze met andere aandoeningen kunnen overlappen.

Ga bij deze klachten altijd naar een arts. Aan de hand van de ernst van de symptomen en leeftijd kan de arts een geschikte behandeling instellen.

Over Diederik

Diederik heeft een medisch-wetenschappelijke achtergrond. In zijn vrije tijd schrijft hij onder andere over gezondheidskwesties voor Human Nature.

Bronnen

Naslund, M. J., & Miner, M. (2007). A review of the clinical efficacy and safety of 5α-reductase inhibitors for the enlarged prostate. Clinical therapeutics, 29(1), 17-25.

Chughtai, B., Forde, J. C., Thomas, D. D. M., Laor, L., Hossack, T., Woo, H. H., … & Kaplan, S. A. (2016). Benign prostatic hyperplasia. Nature reviews Disease primers, 2(1), 1-15.

Herr, H. W. (2006). The enlarged prostate: a brief history of its surgical treatment. BJU international, 98(5), 947-952.