Veel mensen willen van neusspray afkicken. Het is ook niet zo gek dat veel mensen er in eerste instantie verslaafd aan zijn geraakt.

Een verstopte neus is zeer vervelend en met een neussprays kun je het meestal direct verlichten.

De meest verslavende neussprays zijn de ontzwellende neussprays zoals oxymetazoline. 

Oxymetazoline neusspray vernauwt de kleine bloedvaatjes in je neusholte waardoor het neusslijmvlies slinkt en de verstopping afneemt. 

Echter, vanwege het gemak gebruiken 50% van de mensen te veel neusspray. Van alle bezoeken aan de KNO-artsen en allergologen komt 9% naar aanleiding van neusspray gebruik.

Gelukkig zijn er manieren om ervan af te komen.

Van een neussprayverslaving afkomen 

Als je met de neusspray stopt zullen de symptomen meestal afnemen en zal je lichaam herstellen.

Met een zoutoplossing kun je ontstekingen helpen verminderen. 

Om de tussentijdse symptomen te verminderen kun je soms een nasaal steroïd nemen. Bij ernstige klachten kan er soms een oraal steroïd voorgeschreven worden. 

Voorkomen is natuurlijk altijd beter dan genezen. Dit doe je door de neusspray niet langer dan drie dagen achter elkaar te gebruiken. Probeer elke dag ook zo min mogelijk doses te nemen.

Er is ook een andere aanpak om de afhankelijkheid te overwinnen.

Eén neusgat per keer

Het is geen perfecte oplossing, maar het kan voor sommige mensen helpen. 

Eventueel kun je ook neusspray in elk neusgat gebruiken totdat je er niet meer afhankelijk van bent. Daarna stop je helemaal met de neusspray.

Door de neusspray in één neusgat te verstuiven kan het andere neusgat zich namelijk herstellen.

Alternatieven van neussprays

Het is dus duidelijk dat de xylometazoline neusspray verslavend kan zijn. Er zijn alternatieven. 

1. Antihistaminica. Zo is een neusspray met antihistaminicum niet verslavend. Vandaar dat je deze neussprays tot wel 12 weken lang dagelijks kunt gebruiken. Voorbeelden van neussprays op basis van antihistaminica zijn azelastine (carelastin)  en livocab (levocabastine).
2. Corticosteroïden. Een andere niet-verslavende neusspray is een neusspray met corticosteroïden die ontstekingen verminderen die het gevolg zijn van een overactieve immuunreactie. Voorbeelden van neussprays op basis van corticosteroïden zijn mometasone en fluticasone. Corticosteroïde neussprays kunnen wel bijwerkingen veroorzaken zoals prikkelend of branderig gevoel, een droge of geïrriteerde keel, roodheid, jeuk en zwelling, droogheid en korstvorming, onaangename smaak in de mond en neusbloedingen.
3. Zoutoplossing. Tot slot kun je natuurlijk ook een neusspray op basis van een zoutoplossing gebruiken. Het bevat gesteriliseerd water en een klein beetje zout. Een aantal bevatten ook conserveermiddelen waarmee de groei van bacteriën of schimmels voorkomen kan worden. Deze sprays zijn veilig voor alle mensen van alle leeftijden. De zoutoplossing maakt het slijm in de neus los en verdunt het slijm waardoor je makkelijker kan ademhalen.  Aangezien er in zout neussprays geen medicijnen zitten zul je dus ook geen bijwerkingen ervaren.

Oxymetazoline neusspray is niet verslavend

Als je neus constant verstopt is en je constant neusspray gebruikt vraag je je al snel af of je er afhankelijk van bent.

Als je een neusspray te lang of te vaak gebruikt kan er soms een zogenaamde neussprayverslaving optreden.

In werkelijkheid is dit geen verslaving, maar juist een zogeheten rebound congestie. Dit is een neusverstopping die zonder verkoudheid of allergieën kan optreden.

Oxymetazoline neusspray kan deze rebound congestie veroorzaken. 

De neussprays op basis van antihistamine, zoutoplossing  en corticosteroïden zijn niet verslavend.

Wat een rebound congestie is

Als je neussprays, neusdruppels of neusgels overmatig gebruikt kan er een rebound congestie (rhinitis medicamentosa) optreden.

Dit is erg vervelend want je kan dan zonder verkoudheid of allergie een verstopte neus krijgen.

Het middel heeft namelijk je neusslijmvlies als het ware ongevoelig gemaakt. Dit wordt in de medische wereld ook wel α-adrenoceptor gemedieerde down-regulatie genoemd.

Nadat je het middel een paar dagen achter elkaar hebt gebruikt is je neus minder gevoelig voor de effecten ervan.

Vandaar dat je er steeds meer van nodig zult hebben om de verstopte neus tegen te gaan. Als je met de neusspray stopt kan de neusverstopping erger worden.

Symptomen van een rebound congestie zijn:

1. verstopte neus
2. acute of chronische sinusitis (neus bijholteontsteking) 
3. allergische of niet-allergische rhinitis (geïrriteerde of ontstoken neus)
4. bovenste luchtweginfectie
5. neuspoliepen

In sommige gevallen houdt deze congestie weken tot zelfs zelfs maanden aan. Er is geen diagnostische test om rebound congestie vast te stellen. 

Take home message  

Het is niet gek dat veel mensen van neusspray afkicken. Door de directe verlichting zijn veel mensen geneigd om het te vaak en te lang te gebruiken.

Als je stopt zullen de symptomen meestal afnemen. Met een aantal middelen kun je eventuele klachten helpen verminderen.

Je kunt het ook geleidelijk afbouwen door de spray in slechts één neusgat te verstuiven zodat het andere neusgat zich kan herstellen.

Om neussprayverslaving in het vervolg te voorkomen moet je het niet langer dan drie dagen achter elkaar gebruiken en het zo min mogelijke gebruiken.

Strikt genomen is een zogenaamde neussprayverslaving geen verslaving maar een rebound congestie.

Verschillende neussprays zijn niet verslavend zoals de neussprays op basis van corticosteroïden, antihistamine, of zoutoplossing. De neusspray op basis van een zoutoplossing heeft helemaal geen bijwerkingen. 

Wees voorzichtig met neussprays want het kan dus vervelende problemen en neus weefselschade veroorzaken.