Androgenen zijn mannelijke geslachtshormonen die belangrijk zijn voor de ontwikkeling en het functioneren van mannelijke seksuele kenmerken en andere fysieke en psychologische functies. 

De bijnier speelt een cruciale rol bij de productie van androgenen en andere hormonen in het lichaam.

Androgenenproductie in de bijnier vindt plaats door middel van de omzetting van corticosteroïden in androgenen. 

Hormonale verstoringen die resulteren in verstoorde androgeenproductie in de bijnier, kunnen leiden tot aandoeningen zoals hypogonadisme, en kan ook een gevolg zijn van bepaalde aandoeningen, zoals het adrenogenitaal syndroom.

Dit artikel vertelt je hoe je bijnier androgenen aanmaakt, en wat er gebeurt als de productie van androgenen door de bijnier verandert.

Veranderde androgeenproductie van de bijnier 

Veranderingen in androgenenproductie in de bijnier kunnen verschillende gevolgen hebben, waaronder:

1. Verstoorde seksuele ontwikkeling: Bij jongens kan een tekort aan androgenen leiden tot vertraagde seksuele ontwikkeling, waaronder vertraagde groei van de penis en testikels, en het uitblijven van de puberteit. Bij meisjes kan te veel androgenenproductie leiden tot het ontstaan van mannelijke kenmerken, zoals verhoogde haargroei en veranderingen in de stem.
2. Veranderingen in de lichaamssamenstelling: Veranderingen in androgenenproductie kunnen ook invloed hebben op spier- en vetverdeling, waaronder verminderde spiermassa en verhoogd vetpercentage.
3. Menstruele verstoringen: Bij vrouwen kan verhoogde androgenenproductie leiden tot onregelmatige menstruaties, het uitblijven van de menstruatie en verstoring van de ovulatie.
4. Huidproblemen: Verhoogde androgenenproductie kan leiden tot acne en andere huidproblemen.
5. Psychologische problemen: Veranderingen in androgenenproductie kunnen ook invloed hebben op het psychologische welzijn, waaronder veranderingen in stemming, vermoeidheid en verstoring van het zelfbeeld.

Deze gevolgen zijn afhankelijk van de oorzaak en de ernst van de verandering in androgenenproductie, evenals de individuele kwetsbaarheid en andere factoren. 

Het is belangrijk om aandoeningen gerelateerd aan verstoorde androgenenproductie te evalueren en behandelen onder toezicht van een arts.

Interessante weetjes

Er zijn nog enkele belangrijke zaken over androgenenproductie in de bijnier die het vermelden waard zijn:

1. Bijnierandrogenen zijn niet alleen verantwoordelijk voor seksuele en reproductieve functies, maar ook voor de regulatie van de stofwisseling en de botdichtheid.
2. Androgeenproductie in de bijnier is nauw verwant aan andere hormonen, zoals cortisol en aldosteron. Verstoringen in androgeenproductie kunnen daarom samenhangen met verstoringen in de productie van andere hormonen.
3. Veranderingen in androgeenproductie in de bijnier kunnen veroorzaakt worden door aandoeningen van de bijnier zelf, zoals tumoren, of door systemische aandoeningen, zoals de ziekte van Cushing.
4. Verstoorde androgeenproductie in de bijnier kan behandeld worden met onder andere medicatie, zoals anti-androgeen medicijnen, of operatieve ingrepen, zoals verwijdering van een bijnier- of adrenale tumor.
5. Een gezonde levensstijl, waaronder regelmatige beweging, gezonde voeding en stressmanagement, kan bijdragen aan het beheersen van veranderingen in androgeenproductie en het verbeteren van de algehele gezondheid.

Het is belangrijk om te weten dat elke verandering in androgeenproductie een uniek en complex proces is, en dat elke persoon een unieke behandelbenadering nodig kan hebben. 

Het is daarom belangrijk om aandoeningen gerelateerd aan androgeenproductie te bespreken met een arts.

Hoe de bijnier androgenen aanmaakt

De bijnier maakt androgenen aan via een proces genaamd adrenal androgen synthesis.

Hierbij worden corticosteroïden, zoals cortisol, omgezet in androgenen door middel van enzymen in de bijnier.

1. Productie van cortisol. Het proces begint met de productie van cortisol in de bijnier door de adrenale cortex. Cortisol wordt geproduceerd uit cholesterol en reguleert vele lichaamsfuncties, waaronder glucose- en electrolytenspiegels, bloeddruk, immuunreacties en reacties op stress.
2. Cortisol omzetting. Vervolgens wordt cortisol omgezet in androstenedione, een voorloper van androgenen, door het enzym 17α-hydroxylase-17,20-lyase. Androstenedione kan vervolgens worden omgezet in testosteron door het enzym 17β-hydroxysteroïde dehydrogenase, of in dihydrotestosteron (DHT) door het enzym 5α-reductase.

Testosteron en DHT zijn beide mannelijke geslachtshormonen en spelen een belangrijke rol in de ontwikkeling en het functioneren van mannelijke seksuele kenmerken, spiergroei, botdichtheid en spermatogenese.

Het niveau van androgenenproductie in de bijnier wordt gereguleerd door hormonale signalen uit de hypothalamus en de hypofyse en door de feedback van anderen hormonen zoals cortisol en testosteron.

In sommige aandoeningen, zoals het adrenogenitaal syndroom, kunnen problemen met het enzym 17α-hydroxylase-17,20-lyase of 17β-hydroxysteroïde dehydrogenase leiden tot verstoorde androgenenproductie in de bijnier. 

Het resultaat hiervan zijn aandoeningen zoals verhoogde of verminderde androgenenproductie, die zich kunnen uiten in verschillende klinische symptomen.

Take home message

Androgenen zijn mannelijke geslachtshormonen die door de bijnier worden geproduceerd, samen met andere hormonen zoals cortisol en aldosteron. 

Veranderingen in de androgeenproductie in de bijnier kunnen veroorzaakt worden door aandoeningen van de bijnier zelf of door systemische aandoeningen. 

Verstoorde androgeenproductie kan gevolgen hebben voor seksuele en reproductieve functies, stofwisseling en botdichtheid. 

Behandeling van verstoorde androgeenproductie kan medicatie of operatieve ingrepen omvatten. 

Een gezonde levensstijl, waaronder regelmatige beweging, gezonde voeding en stressmanagement, kan bijdragen aan het beheersen van veranderingen in androgeenproductie. 

Het is belangrijk om veranderingen in androgeenproductie te bespreken met een arts om de juiste behandelbenadering te bepalen.