Antidepressiva en Prikkelbare Darm Syndroom

Psychologische factoren spelen een belangrijke rol bij het Prikkelbare Darm Syndroom. Dan denk je al snel dat antidepressiva en prikkelbare darmsyndroom goed samengaan. 

KORT ANTWOORD

Antidepressiva kunnen de symptomen van het prikkelbaredarmsyndroom verbeteren, met name de diarreedominante vorm van het prikkelbaredarmsyndroom. Antidepressiva beschikt namelijk over darmvertragende eigenschappen die overgevoeligheid en darmbewegingen positief beïnvloeden. Er zijn verschillende soorten antidepressiva. Uit alle soorten antidepressiva, blijkt dat tricyclische antidepressiva effectiever zijn dan selectieve serotonine heropname remmers. Kortom, antidepressiva kan voor mensen met PDS een alternatieve therapie zijn. 

Dit artikel vertelt je meer over het gebruik van tricyclische antidepressiva en SSRI’s tegen PDS, het werkingsmechanisme en belangrijke bijwerkingen.

darmen en antidepressiva

Tricyclische antidepressiva en PDS

Een meta-analyse heeft aangetoond dat tricyclische antidepressiva de symptomen van het prikkelbaredarmsyndroom helpt te controleren.

Voor de behandeling van PDS is de dosering van tricyclische antidepressiva over het algemeen lager dan voor de behandeling van depressie.

De volgende tricyclische antidepressiva kunnen voor PDS voorgeschreven worden:

  1. imipramine (tofranil)
  2. amitriptyline (elavil) 
  3. doxepine (sinequan)
  4. desipramine (norpramin)
  5. trimipramine (surmontil) 
  6. nortriptyline (aventyl, allegron, pamelor)

vrouw met handen op buikTricyclische antidepressiva beschikken over darmvertragende eigenschappen. Dit verklaart waarom ze voor mensen met de diarree-overheersende vorm van PDS geschikt kunnen zijn.

Echter, deze darmkanaalvertragende werking kan een aantal veelvoorkomende bijwerkingen veroorzaken:

  1. verwarring
  2. constipatie
  3. duizeligheid
  4. droge mond
  5. toegenomen eetlust
  6. toename lichaamsgewicht
  7. wazig zien
  8. slaperigheid
  9. verhoging van de hartslag
  10. trillingen

SSRI’s niet handig bij PDS

SSRI’s verhogen de hoeveelheid serotonine waarmee de stemming bevorderd kan worden. Aangezien alleen het serotonine verhoogt zorgen SSRI’s normaalgesproken voor minder bijwerkingen. 

Zowel de werkzaamheid als veiligheid van fluoxetine, paroxetine en citalopram in meerdere gerandomiseerde gecontroleerde onderzoeken geëvalueerd. 

Jammer genoeg is de effectiviteit van de SSRI’s inconsistent. Om deze reden wordt het gebruik van SSRI’s afgeraden tegen PDS. Op basis van 5 studies lijken de symptomen onvoldoende algehele verlichting te bieden.

Hoewel er werd gedacht dat dit geneesmiddel een betere keuze zou zijn blijkt dit in de praktijk dus niet het geval te zijn.

Bijwerkingen SSRI’s:

  1. diarree
  2. hoofdpijn
  3. misselijkheid
  4. angst

Bijwerking diarree

vrouw gaat naar wcIn vergelijking met vorige generaties antidepressiva hebben SSRI’s een gunstiger bijwerkingenprofiel. 

Echter, uit talrijke onderzoeken blijkt dat kortdurend SSRI-gebruik bijwerkingen kan veroorzaken waaronder diarree en misselijkheid. 

Langdurige gebruik kan zelfs tot maagdarmbloedingen en zelfmoordpogingen leiden.

SSRI’s worden momenteel nog steeds veel gebruikt terwijl het door organisaties niet langer aanbevolen wordt.

Kortom, antidepressiva en prikkelbaredarmsyndroom gaan niet altijd goed samen. 

Antidepressiva nuttig tegen prikkelbaredarmsyndroom

Wereldwijd heeft ongeveer 7,5%-21% van de bevolking het prikkelbaredarmsyndroom. Het behoort daarom tot een van de meest behandelde aandoeningen. 

Omdat psychologische factoren een grote rol spelen bij het prikkelbaredarmsyndroom kunnen antidepressiva helpen.

Het kan even gek zijn als je arts antidepressiva voorstelt om je symptomen te verminderen. Maar hier zijn logische verklaringen voor.

Antidepressiva zijn niet alleen goed voor psychologische aandoeningen ze kunnen ook goede effecten op je spijsverteringsstelsel hebben.

Om deze reden worden antidepressiva steeds vaker neuromodulatoren genoemd. Als patiënt klinkt dit misschien ook fijner als je verder nergens last van hebt.

Antidepressiva hebben dus een gunstige effect op je spijsverteringsstelsel. Het beïnvloed namelijk je viscerale overgevoeligheid, darmmotiliteit en gastro intestinale transitsnelheid.

Dit wordt waarschijnlijk veroorzaakt door de effecten van antidepressiva op de neurotransmitters in je darmen zoals acetylcholine, noradrenaline, serotonine, en dopamine.

Het ontstaan van het prikkelbaredarmsyndroom heel veel oorzaken maar psychologische factoren spelen een belangrijke rol. 

Voor de behandeling van psychologische stoornissen behoren antidepressiva tot de meest gebruikte medicijnen. Het wordt onder andere voorgeschreven bij:

  1. depressieve stoornis
  2. gegeneraliseerde angststoornis
  3. paniekstoornis

Selectieve serotonine heropname remmers (SSRI’s) zijn een van de meest voorgeschreven antidepressiva. 

Ze zijn niet alleen effectief, maar ook veiliger dan vorige generaties van antidepressiva. Echter, voor de behandeling van het prikkelbaredarmsyndroom zijn ze in de praktijk niet zo effectief als gedacht werd. 

Verschillende medicatie

Het prikkelbare darmsyndroom is een chronische ziekte dat de kwaliteit van leven aanzienlijk kan verminderen. Daarom worden er verschillende behandelingen voorgeschreven waaronder 

  1. krampstillende middelen
  2. laxeermiddelen
  3. antidiarreemiddelen
  4. probiotica
  5. prokinetica
  6. SSRI’s
  7. anxiolytica
  8. tricyclische antidepressiva
  9. cGMA agonisten
  10. 5-HT3 antagonisten
  11. antibiotica

Veel mensen met PDS kampen ook met psychiatrische stoornissen, met name met angst en depressieve stoornissen. Om deze reden worden antidepressiva bij functionele darmstoornissen gebruikt. 

Take home message

Mensen met het prikkelbaredarmsyndroom hebben last van terugkerend abdominaal ongemak, verstoorde defecatie of pijn terwijl er geen organische ziekte aangetoond kan worden. 

Bij chronische pijn aandoeningen zoals migraine en fibromyalgie worden antidepressiva al voorgeschreven. 

Aangezien het prikkelbaredarmsyndroom chronisch is en psychologische factoren een grote rol spelen vraag je je al snel af of antidepressiva verlichting kunnen bieden.

Dus zijn antidepressiva en prikkelbaredarmsyndroom een goede combinatie?

Antidepressiva kunnen de symptomen van functionele gastro intestinale aandoeningen zoals het prikkelbaredarmsyndroom verlichten.

Tricyclische antidepressiva zijn effectiever dan selectieve serotonineheropnameremmers. Dit blijkt uit het beperkte onderzoek dat nu beschikbaar is.

Kortom, als alternatieve therapie zouden tricyclische antidepressiva kunnen helpen. Overleg altijd met je arts.

Over Diederik

Diederik heeft een medisch-wetenschappelijke achtergrond. In zijn vrije tijd schrijft hij onder andere over gezondheidskwesties voor Human Nature.

Bronnen