Beenkrampen: Oorzaken, Remedies en Preventie

Kramp treed plotseling op en kan zeer pijnlijk zijn. Het kan bijvoorbeeld optreden tijdens het sporten of ‘s nachts. Meestal duurt het een paar seconden tot een paar minuten.

Krampen treden het vaakst op in het been, maar waarom heb ik kramp in mijn benen?

KORT ANTWOORD

Krampen worden over het algemeen veroorzaakt door spieroverbelasting, uitdroging of een verstoord elektrolytenevenwicht. Andere oorzaken zijn onder andere spierverrekking en langdurig een houding vasthouden. De belangrijkste oorzaak van kramp tijdens het sporten is waarschijnlijk een laag natriumgehalte dat je via het zweet verloren hebt. Je hebt dus een hogere kans op beenkrampen door spiervermoeidheid, uitdroging of warme weersomstandigheden. Door niet te intensief te sporten en veel water te drinken, kun je sportgerelateerde beenkrampen helpen voorkomen.

Dit artikel vertelt je de oorzaken van kramp, hoe je kamp kunt voorkomen en wat kramp eigenlijk is.

hardloper last van onderbeen

Oorzaken van kramp

Oorzaken van kramp zijn onder andere:

  1. spieroverbelasting
  2. aanspannen van een spier
  3. spierverrekking
  4. uitdroging
  5. langdurig een houding vasthouden 
  6. zenuwbeknelling
  7. laag elektrolytengehalte (magnesium, kalium, calcium)
  8. zwangerschap
  9. bepaalde medicijnen

Er kan echter ook sprake zijn van een onderliggend gezondheidsprobleem:

  1. elektrolytentekort, tekort aan mineralen 
  2. onvoldoende bloedtoevoer
  3. beknelde zenuwen
  4. zwangerschapsproblemen
  5. schildklieraandoeningen
  6. suikerziekte
  7. fibromyalgie
  8. nierfalen
  9. cirrose
  10. ALS (amyotrofische laterale sclerose)

Nachtelijke beenkrampen

Over het algemeen worden nachtelijke beenkrampen geassocieerd met spiervermoeidheid en zenuwproblemen. 

Als je ouder wordt zal de kans op nachtelijke beenkrampen helaas hoger worden. Dit is ook voor zwangeren het geval.

Gelukkig is spierkramp meestal onschuldig.

Je wilt natuurlijk zo snel mogelijk van de kramp afkomen.

Spierkramp verlichten

Er is geen wonderpil tegen spierkramp maar de volgende stappen kunnen het helpen verlichten:

  1. rekken, massage
  2. ijskompres
  3. opstaan en rondlopen
  4. warm bad, verwarmingskussen
  5. vrij verkrijgbare pijnstillers

Hoe je het kunt voorkomen

Zoals je hebt gezien zijn er nogal wat oorzaken van kramp. Door de veel voorkomende oorzaken ervan te vermijden kun je het risico op spierkrampen natuurlijk verlagen:

  1. veel water te drinken (spieren hebben vocht nodig om te ontspannen)
  2. elektrolyten aanvullen (helpen je water op te nemen)
  3. voor het sporten rekken en strekken (zoals het strekken van je kuiten)
  4. alcohol beperken (zodat je lever het lactaat beter kan afbreken)
  5. overbelasting te vermijden (anders moeten omliggende spieren gaan compenseren)
  6. juiste schoeisel

Wat is kramp precies?

Kramp is een plotselinge en onwillekeurige samentrekking dat gevolgd wordt door ontspanning.

De precieze ontstaanswijze is nog niet helemaal bekend, maar er zijn twee hypotheses die daar mogelijk licht op kunnen schijnen namelijk:

  1. veranderde zenuwprikkeling
  2. spontaan ontlading van motorische zenuwen

Je hebt ook vast wel eens gehoord van spasmen. Maar wat is precies het verschil tussen spierkramp en spierspasme?

Spierkramp is eigenlijk een langdurige pijnlijke spierspasme.

Spierkrampen duren namelijk langer dan spierspasmen en zijn vaak ook krachtige spiersamentrekkingen. 

Een langdurige, pijnlijke spierspasmen wordt daarom als lekenterm ook wel spierkramp genoemd.

Take home message

Waarom heb ik kramp in mijn benen?

Veelvoorkomende oorzaken van kramp zijn spieroverbelasting, uitdroging of een verstoord elektrolytenevenwicht.

Spierkramp is een onwillekeurige (pijnlijke) samentrekking. Het treedt vaak plotseling op en duurt meestal een paar seconden tot een paar minuten.

Gelukkig kun je spierkramp op meerdere manieren helpen verlichten zoals met rekken, massage, opstaan en rondlopen, ijskompres, warm bad, verwarmingskussen en vrij verkrijgbare pijnstillers.

Ook kun je spierkramp helpen voorkomen door de veelvoorkomende oorzaken te vermijden. 

Drink veel water drinken, vul elektrolyten aan, voor het sporten rekken en strekken, beperk alcohol, vermijd overbelasting en draag het juiste schoeisel.

In veel gevallen zal de oorzaak van kramp onbekend zijn.

Kramp kan echter ook door een medische aandoening veroorzaakt worden en duiden op bijvoorbeeld een elektrolyten- of mineralentekort, onvoldoende bloedtoevoer, zwangerschapsproblemen, schildklieraandoeningen, beknelde zenuwen, fibromyalgie, suikerziekte, cirrose, nierfalen en ALS (amyotrofische laterale sclerose).

Er zijn dus nogal wat dingen waar je rekening mee moet houden.

Over Diederik

Diederik heeft een medisch-wetenschappelijke achtergrond. In zijn vrije tijd schrijft hij onder andere over gezondheidskwesties voor Human Nature.

Bronnen

Giuriato, G., Pedrinolla, A., Schena, F., & Venturelli, M. (2018). Muscle cramps: A comparison of the two-leading hypothesis. Journal of electromyography and kinesiology, 41, 89-95.