Als er geen andere lichtbron in je kamer is, zul je meestal niet wegkijken van de monitor. Hierdoor worden je ogen gespannen en ga je minder knipperen. 

Veel mensen maken zich zorgen over computeren in het donker. In het donker is er een erg groot contrast tussen het lichte scherm en je donkere omgeving. Dit kan verschillende problemen veroorzaken.  

Wellicht computer je regelmatig in het donker en vraag je je nu af wat de effecten daarvan zijn. Kortom, is computeren in het donker slecht voor je ogen?

Computeren in het donker is niet schadelijk voor je ogen. Echter, werken in het donker kan wel degelijk problemen veroorzaken. Door de flikkerende lichtbronnen zullen je oogpupillen vaker vernauwen en verwijden. Als gevolg kunnen je oogspieren vermoeid of overbelast raken. Blootstelling aan een computerscherm met led-verlichting in de avond kan zelfs je cognitieve prestaties en circadiane fysiologie beïnvloeden. Ambient werk en daglicht heeft idealiter een 3 op 1 verhouding. 

Dit artikel vertelt je de schadelijke effecten van computeren in het donker, inclusief handige tips waarmee je vervelende problemen kan voorkomen.

Computeren in het donker slecht voor je ogen 

Hoewel computeren in het donker niet direct voor problemen zorgt, kunnen de indirecte effecten vervelend zijn. Dit heeft onder andere te maken met je oogspieren. 

1. Oogpupillen 

Lezen in een omgeving met een sterk contrast kan problemen veroorzaken bij het scherpstellen van je ogen, waarbij je ook onbewust minder gaat knipperen. Hierdoor kunnen ongemak, droge ogen, en hyperemie ontstaan. 

Door de flikkerende lichtbron moeten de pupillen vele malen sneller vernauwen en verwijden. Dit zal zich voortdurend herhalen.

Je kan je wel voorstellen dat er, net zoals bij elke andere spier, vermoeidheid of overbelasting zal optreden. Dit kan symptomen geven zoals hoofdpijn en vermoeide ogen.

Veel mensen zijn zich er niet van bewust hoe snel het licht op een scherm zich aanpast. Kijk in een donkere kamer naar de muur achter je, je zult zien dat de kleuren en verlichting heel snel veranderen. 

Het hangt ook af van de hoeveelheid spanning die je in je ogen voelt. Soms zit je de hele nacht achter je computer zonder enig ongemak, terwijl je andere keren na een uur achter je computer je ogen voelt branden. Dit kan per individu verschillen.

Computeren in het donker heeft op lange termijn geen invloed op je visie.

2. Blauw licht

Het zogenaamde blauwe licht (groen licht) dat van je scherm afkomt, kan fundus letsel veroorzaken. 

Er is een verband aangetoond tussen blauw licht en maculadegeneratie. Dit betekent dat het een risico is en geen onvermijdelijke oorzaak en gevolg.

3. Droge-ogensyndroom

Zelfs bij voldoende licht wordt alleen al het computergebruik in verband gebracht met droge-ogensyndroom.

Dit wordt veroorzaakt door een afname van de knippersnelheid. Dit wordt ook gezien bij het lezen van een boek, tijdens het autorijden of tijdens het kijken naar de tv.

Daarnaast wordt onvolledig knipperen vaker gezien bij het gebruik van digitale apparaten dan bij het lezen van een boek. 

Dit verklaart waarom er bij jongeren mensen steeds vaker het droge-ogensyndroom wordt gezien. Digitale apparaten vormen waarschijnlijk een belangrijke factor.

4. Helder vs. niet helder scherm 

Het is waarschijnlijk beter om je ogen op een helder scherm te richten in plaats van een niet helder scherm. Op deze manier hoeven je ogen zich minder in te spannen. 

Lezen in het donker of naaien in het donker kan daarom erg belastend voor je ogen zijn. Het schijnt zelfs dat er in de jaren 1800 mensen op hoge leeftijd er blind door zijn geworden. 

5. Bijziendheid 

Computeren in het donker is dus niet noodzakelijk slecht voor je ogen, het maakt soms ook niet zoveel uit of je kamer donker is of niet.

Waar je ook rekening mee moet houden is de afstand van je ogen tot het scherm. De afstand waar je je ogen op richt kan je ogen soms schaden. 

Zo wordt bijziendheid beïnvloed door een gebrek aan buitenactiviteiten (veraf) en de hoeveelheid tijd waar je dicht bij je ogen werkt (dichtbij). 

Dit verklaart waar de meeste mensen bijziend worden als ze studeren. Bijziendheid wordt sterk beïnvloed door omgevingsfactoren, zoals een laptop scherm die dichtbij staat.

Aangezien veel redacteuren in donkere montage/screenings kamers zijn opgesloten, is er in opdracht van TV-en filmmaatschappijen onderzoek uitgevoerd. Maar liefst 58% lijdt aan bijziendheid.

Echter, hoewel er lichte veranderingen worden waargenomen is er geen overtuigend bewijs dat computergebruik het risico op bijziendheid verhoogt. Een studie uit 2015 vond wel een verband tussen computergebruik en de kans op bijziendheid. 

Wat misschien kan helpen, is het verder wegzetten van je laptop. Houd je scherm verder van je ogen, terwijl je alles toch nog kunt zien. Zo beïnvloed je de omgeving van je ogen.

Oplossingen computeren in het donker 

De hiervoor besproken symptomen zijn onder andere afhankelijk van het type monitor dat je gebruikt, de resolutie en de verversingsfrequentie.

Omgevingsverlichting. Je kan het probleem al een stuk verminderen door wat lage omgevingsverlichting in de kamer toe te voegen, zoals een lamp. Je oogspieren zullen je dankbaar zijn. De verlichting zal het visuele comfort verbeteren en je zal er minder moe van worden. 

Positie lamp. Je kan het beste een leeslamp direct op je computer plaatsen en juist niet over je schouder. De best mogelijke opstelling is een bureaulamp met een ondoorzichtige kap, die rechtstreeks op de computer is gericht. Als de lamp over je schouder schijnt kan er verblinding veroorzaakt worden, waardoor je het computerscherm juist minder goed ziet. 

Wegkijken en knipperen. Maak er daarnaast een gewoonte van om af en toe van de monitor weg te kijken of je ogen te sluiten. Door te knipperen houd je je ogen vochtig. Probeer ook de tijd op schermen wat te matigen.

Vernieuwingsfrequentie. Je ogen kunnen flikkeringen die hoger zijn dan 60 hz niet zien. Een vernieuwingsfrequentie van 70 hz of hoger is goed. Daarnaast kan 60 hz met fluorescentielampen conflicteren. 

Extra tips voor computeren in het donker: 

1. geen licht achter je, dit zorgt voor reflecties op het scherm
2. vermijd fel licht achter het scherm, zo voorkom je dat je gaat loensen
3. dim de helderheid en gebruik blauw reductie, dit kan je automatisch instellen

Take home message 

Het is niet direct schadelijk voor je ogen zelf om te computeren in het donker. 

Echter je oogspieren, die door het flikkerende licht constant moeten verwijden en vernauwen, kunnen vermoeid raken. Het aanpassen aan de snelle veranderingen van het licht is erg belastend voor je ogen. Hoewel geen of weinig verlichting geen nadelige invloed heeft op je gezichtsvermogen, zullen je ogen wel sneller uitgeput raken. 

Indirect vinden je ogen het dus niet zo fijn. Gelukkig zijn er een aantal handige manieren, zoals een extra lichtbron, waarmee je deze problemen kunt voorkomen. 

De computerschermen zijn op zichzelf meestal niet schadelijk, het is vaak juist de manier waarop mensen ze gebruiken.