Iedereen kan zich wel eens overeten, maar bij een constante eetdrang ga je je al snel afvragen of er wat meer aan de hand is.

Mogelijk ligt het aan je dieet, door bijvoorbeeld een gebrek aan vezels, eiwitten of vetten, of het eten van te veel geraffineerde koolhydraten. 

Of misschien slaap je te weinig. Echter, een constante honger kan op een gezondheidsprobleem duiden zoals suikerziekte, depressie, een traagwerkende schildklier en zwangerschap.

Ook zijn er een aantal veel voorkomende eetstoornissen zoals het binge eating disorder. En eetstoornissen kunnen tot gezondheidsproblemen leiden. Aan de hand van de symptomen kun je een idee krijgen van de onderliggende oorzaak.

Emotionele en psychologische factoren kunnen ook een rol spelen. Emoties zoals stress, verveling, verdriet of eenzaamheid kunnen leiden tot het verlangen naar troostvoedsel om je beter te voelen.

Daarnaast kunnen gewoontes en routines van invloed zijn. Als je bijvoorbeeld gewend bent om op bepaalde tijdstippen te eten of als eten een deel van je dagelijkse routine is geworden, kan dit leiden tot een constante drang om te eten, zelfs als je lichaam geen extra voedingsstoffen nodig heeft.

Dit artikel vertelt je de fysieke, mentale en gedragsmatige symptomen van 4 veel voorkomende eetstoornissen.

De 4 veelvoorkomende eetstoornissen 

Kenmerken van vier veelvoorkomende eetstoornissen:

1. Binge eating disorder: herhaaldelijke episoden van binge eating
2. Boulimia: overeten gevolgd door braken, maar een normaal tot boven normaal gewicht
3. Anorexia nervosa: vermindering van de voedselinname, een abnormaal laag lichaamsgewicht
4. Eetstoornis NAO: significante eetstoornis maar voldoet niet aan de criteria van boulimia of anorexia

Net zoals bij boulimia kunnen anorexiapatiënten soms ook eetbuien en braakbewegingen hebben, maar bij boulimia is er meestal een normaal tot boven normaal gewicht terwijl er bij anorexia meestal een abnormaal laag lichaamsgewicht is.

Er zijn natuurlijk nog veel meer kenmerken en symptomen. We zullen per eetstoornis de fysieke, mentale en gedragsmatige symptomen op een rijtje zetten.

Een eetstoornis moet tijdig gediagnosticeerd worden omdat er ernstige gezondheidsproblemen kunnen ontstaan zoals afwezige menstruaties en hartproblemen.

1. Binge eating disorder

Het eten van grote hoeveelheden wordt ook wel binge eating genoemd dat een formeel erkende eetstoornis is. In Amerika is het zelfs de meest voorkomende eetstoornis.

Kenmerken van binge eating disorder:

1. herhaaldelijke episoden van binge eating, gevoel van controleverlies tijdens de eetbuien
2. je achteraf schamen, schuldig of verdrietig voelen. Er kunnen ook gevoelens van walging en depressie ervaren worden
3. compenserende maatregelen zoals braken niet regelmatig gebruiken
4. laag gevoel van eigenwaarde
5. op vreemde plaatsen voedsel stelen of hamsteren
6. tijd voor de eetbuien vrijmaken door rituelen of schema’s te creëren.

2. Boulimia nervosa

Kenmerken van boulimia zijn herhaaldelijk ongecontroleerd overeten (binge eating), wat gevolgd wordt door braken of laxeermiddelen. Na het eten zijn er dus compenserende (purgerende) maatregelen zoals braken.

Boulimia symptomen:

1. herhaaldelijk abnormaal grote hoeveelheden eten
2. na een eetbui overgeven of veel bewegen om zo niet aan te komen 
3. na het eten laxeermiddelen, klysma’s of diuretica gebruiken
4. tijdens de eetbuien controleverlies ervaren
5. met lichaamsgewicht en lichaamsvorm gepreoccupeerd zijn
6. bang zijn om aan te komen
7. gewicht verliezen door kruidenproducten of voedingssupplementen overmatig te gebruiken 
8. tussen de eetbuien caloriebeperking, vasten of bepaalde voedingsmiddelen vermijden 

De ernst hangt af van het aantal wekelijkse purgeringen per week. Wekelijks ten minste één keer gedurende minstens drie maanden.

Fysieke symptomen:

1. tanderosie: tandartsen merken vaak als eerste de tekenen van het braken op
2. opgezette wangen door het braken, In een later stadium kunnen mensen zelfs braken zonder mechanische stimulatie van hun hand.
3. eelt op de handrug (door het opwekken van het braken, ook wel Russell’s teken genoemd)
4. pijn op de borst, hartkloppingen
5. bloeddoorlopen ogen
6. uitdroging, onevenwichtige elektrolytenbalans
7. chronische constipatie aanvallen door het misbruik van laxeermiddelen
8. licht gevoel in het hoofd, flauwvallen, evenwichtsverlies
9. mondzweertjes, regelmatig keelpijn
10. bloed overgeven
11. maagpijn, hoofdpijn
12. gezwollen klieren
13. gezwollen voeten en handen
14. gevoelige tanden, tand gaatjes, gevlekte, vergeelde, grijzende of rottende tanden, bolling van de kaak

Emotionele symptomen:

1. extreme zelfkritiek
2. depressie
3. extreme prikkelbaarheid
4. je eigenwaarde, zelfvertrouwen, of aantrekkelijkheid laten afhangen van je gewicht en uiterlijk
5. gevoel van controleverlies
6. stemmingswisselingen
7. veel behoefte aan goedkeuring

Complicaties boulima:

1. relationele problemen
2. negatief gevoel van eigenwaarde 
3. tandvleesproblemen
4. problemen met het sociaal functioneren
5. ernstig tandbederf
6. hartproblemen: onregelmatige hartslag tot zelfs hartfalen
7. uitdroging, wat zelfs tot nierfalen kan leiden
8. afwezigheid van menstruaties
9. persoonlijkheidsstoornissen
10. onregelmatige menstruatie
11. spijsverteringsproblemen
12. alcoholmisbruik
13. drugsgebruik
14. depressie
15. zelfverwonding
16. angst
17. bipolaire stoornis
18. suïcidale gedachten of zelfmoord

3. Anorexia

Kenmerken van anorexia nervosa zijn een vermindering van de voedselinname, een abnormaal laag lichaamsgewicht, angst om aan te komen en vertekend lichaamsbeeld.

Fysieke symptomen:

1. extreem gewichtsverlies, dun uiterlijk
2. tijdens de ontwikkeling niet het verwachte gewicht halen 
3. vermoeidheid, duizeligheid of flauwvallen, slapeloosheid
4. blauwe verkleuring van de vingers
5. dunner wordend haar, zacht, donzig lichaamshaar, haar dat breekt of zelfs uitvalt
6. niet meer menstrueren 
7. constipatie
8. abnormale bloedwaarden
9. uitdroging, droge of gelige huid
10. buikpijn
11. gezwollen armen of benen
12. koude intolerantie
13. lage bloeddruk, onregelmatig hartritme
14. afgebroken tanden
15. door het opwekken van het braken eelt op de knokkels
16. soms eetbuien en braakbewegingen

Gedragsmatige en emotionele symptomen anorexia:

1. afvallen door diëten, vasten, overmatig sporten en eetbuien gevolgd door opgewekt braken
2. eventueel gebruik van laxeermiddelen, klysma’s, of kruidenproducten
3. maaltijden weigeren, vaak maaltijden overslaan
4. excuses verzinnen om niet te eten 
5. met eten bezig zijn
6. koken van maaltijden voor anderen maar ze dan zelf niet opeten
7. honger ontkenning
8. slechts een paar vetarme en caloriearme voedingsmiddelen consumeren
9. over de hoeveelheden voedsel liegen
10. regelmatig op zoek gaan naar gebreken in de spiegel
11. in het openbaar niet willen eten
12. angst om gewicht aan te komen: herhaaldelijk wegen of meten 
13. zich in laagjes kleding hullen
14. strenge eetrituelen: bijvoorbeeld uitspugen van het voedsel na het kauwen

Emotionele symptomen van anorexia:

1. gebrek aan emotie
2. slapeloosheid
3. klagen dat je te dik bent of dikke lichaamsdelen hebt
4. sociale terugtrekking
5. irriteerbaarheid
6. verminderde interesse in seks

Take home message

Waarom heb ik een constante eetdrang?

Als je last hebt van constante honger is er misschien een onderliggende gezondheidsprobleem zoals suikerziekte, depressie of een traag werkende schildklier.

Als je herhaaldelijk grote hoeveelheden voedsel eet en controleverlies tijdens de eetbuien ervaart, heb je mogelijk binge eating disorder.

Als je na het eten van buitensporige hoeveelheden braken gaat opwekken is er mogelijk sprake van boulimia.

Er zijn ook nog een aantal andere eetstoornissen zoals eetstoornis NAO waarbij je niet aan de criteria van anorexia of boulimia voldoet maar er wel sprake is van een significante eetstoornis.

Er zijn dus nogal wat eetstoornissen. Onderling kunnen er grote verschillen zijn tussen de fysieke, gedragsmatige en emotionele symptomen. Alleen een dokter kan de juiste diagnose stellen.