Contrastvloeistof met jodium kan bij sommige mensen tot verschillende bijwerkingen leiden zoals hoofdpijn, misselijkheid, braken, jeuk, blozen en lichte huiduitslag.

Er kunnen ook ernstige reacties optreden zoals ademhalingsmoeilijkheden, zeer lage bloeddruk en hartstilstand. Gelukkig betreft het een zeer klein percentage.

Je kunt bovendien ook allergisch zijn voor het jodiumhoudend contrastmateriaal en het kan bij nierpatiënten tot nierschade leiden. 

Dan vraag je je al gauw af wat de alternatieven zijn. Dus is er een contrastvloeistof zonder jodium?

Dit artikel vertelt je welke contrastvloeistoffen er allemaal beschikbaar zijn, de bijwerkingen en de veiligheid ervan.

Welke contrastvloeistoffen er zijn

De verschillende soorten contraststoffen:

1. Jodiumhoudende verbindingen: röntgen en CT
2. Bariumsulfaatverbindingen: röntgen en CT
3. Gadolinium: magnetische resonantie onderzoeken
4. Zout water en gas zoals microbubbels voor echografie-onderzoeken voor bijvoorbeeld het hart

Bijwerkingen contrastvloeistoffen

Contrastvloeistoffen kunnen tot bijwerkingen leiden.

Er zijn verschillenden contrastvloeistoffen die ook verschillende bijwerkingen kunnen hebben

Contrastvloeistof met jodium

Sommige mensen kunnen last krijgen van een vertraagde reactie met huiduitslag die uren tot dagen later kunnen optreden. 

Gelukkig betreft dit een zeer klein percentage en zijn de meeste ook mild.

Er kan echter ook een ernstige huiduitslag optreden waarbij medicatie nodig is.

Milde reacties van jodiumhoudend contrastvloeistof zijn onder andere:

1. hoofdpijn
2. misselijkheid, braken
3. jeuk
4. blozen
5. lichte huiduitslag
6. netelroos

Matige reacties:

1. ernstige huiduitslag
2. ernstige netelroos
3. abnormaal hartritme
4. piepende ademhaling
5. lage bloeddruk, hoge bloeddruk
6. ademhalingsmoeilijkheden
7. kortademigheid

Ernstige reacties van jodiumhoudend contrastvloeistof zijn onder andere:

1. hartstilstand
2. ademhalingsmoeilijkheden
3. stuiptrekkingen
4. zwelling: keel of andere lichaamsdelen
5. zeer lage bloeddruk

Contrastallergie en verminderde nierfunctie

Het gebruik van jodiumhoudend contrastmateriaal kan voor verschillende problemen zorgen.

Zo kun je allergisch voor het contrastmateriaal zijn en kan het voor nierpatiënten ook schadelijk zijn voor de nieren, met name bij mensen die ook suikerziekte hebben.

Er zijn wel laag- en iso-osmolair jodiumhoudend contrastmateriaal ontwikkeld.

Veiligheid jodium als contrastmiddel

Sinds de introductie van niet-ionogene contrastmiddelen zijn de bijwerkingen flink gedaald, maar over het algemeen zijn intraveneuze jodiumhoudende contrastmiddelen veilig.

Take home message

Jodium kan als contrastvloeistof soms verschillende bijwerkingen veroorzaken zoals hoofdpijn, misselijkheid, braken, jeuk, blozen en lichte huiduitslag.

Het kan zelfs tot ernstige reacties leiden zoals zeer lage bloeddruk, ademhalingsmoeilijkheden, en hartstilstand. 

Als je dit hoort ga je al snel kijken naar een alternatief. Is er een contrastvloeistof zonder jodium?

Alternatieven omvatten gadolinium, kooldioxide, en een verdunde vorm van het jodiumhoudend contrastmiddel.

Een ander contrastvloeistof zonder jodium is Bariumsulfaat dat ook nog eens de meest gebruikte contraststof is. Het komt in verschillende vormen (vloeibaar, tablet, en pasta) en kan oraal of rectaal gebruikt worden.

In sommige gevallen kunnen er lichte tot ernstige bijwerkingen optreden, maar contrastvloeistoffen worden als veilige geneesmiddelen beschouwd.

In zeer zeldzame gevallen treden er ernstige reacties op. Bovendien zijn de radiologieafdelingen hierop voorbereid.