Bijwerkingen van Creatine

Als je fanatieke sporter bent heb je ongetwijfeld wel eens creatine genomen of overwogen. Creatine is een direct beschikbare energiebron voor al je lichaamscellen, met name spiercellen.

Creatine komt van nature voor in vis en rood vlees, het lichaam kan het zelf aanmaken en het zit in supplementen. 

Creatine verbetert de sportprestaties en er zijn aanwijzingen dat het zelfs effectief is bij de behandeling van spierziekten, huidveroudering en multiple sclerose (MS).

Wellicht overweeg je om creatine in te nemen en vraag je je nu af of er geen negatieve effecten zijn. Oftewel, wat zijn de creatine bijwerkingen? 

De meest voorkomende bijwerking van creatine is gewichtstoename omdat creatine water vasthoudt. Als je teveel creatine inneemt kan je last krijgen van diarree, misselijkheid, maagpijn, spierkrampen of een opgeblazen gevoel. Ernstige overdosis kunnen leiden tot nieraandoeningen. Dit kan voorkomen bij een inname van meer dan 10 gram per dag over een langere periode.

Creatine bijwerkingen en veiligheid 

The International Society of Sports Nutrition (ISSN) beschrijft creatine gebruik als effectief, veilig en ethisch verantwoord. 

Een overzicht van 14 studies concludeerde dat de voorgeschreven hoeveelheden creatine geen ernstige bijwerkingen of gezondheidsrisico’s lijken te hebben. 

Uit onderzoek blijkt dat doseringen tot 10 gram per dag gedurende maximaal 5 weken veilig blijkt te zijn. 

Hoge doseringen creatine zijn “mogelijk veilig”. Hoewel er nog onvoldoende wetenschappelijk bewijs beschikbaar is wordt verwacht dat te grote hoeveelheden creatine de nieren, de lever of het hart kunnen aantasten.

Hoewel er meestal geen bijwerkingen optreden en creatine als veilig wordt beschouwd, wordt creatine voor sommige mensen afgeraden. 

Deze risicogroepen zouden creatine supplementen moeten vermijden:

1. Nieraandoeningen: creatine gebruik wordt afgeraden bij mensen met nieraandoeningen. 
2. Suikerziekte: wees voorzichtig met creatine als je suikerziekte hebt en daarvoor medicatie gebruikt om potentiële bijwerkingen te voorkomen.  
3. Zwangerschap: tijdens de zwangerschap wordt creatine ook afgeraden omdat de veiligheid en bijwerkingen nog niet onderzocht zijn.  
4. Borstvoeding: vermijd creatine als je borstvoeding geeft omdat de veiligheid niet gegarandeerd kan worden. 
5. Gewichtscategorie: gewichtstoename kan ook het gevolg zijn van creatine gebruik omdat creatine water vasthoudt. Als je je als atleet op een bepaalde gewichtscategorie focust kan het daarom een negatieve invloed hebben. Creatine kan als bijwerking zelfs het zwaartepunt beïnvloeden omdat je op sommige plekken meer water vasthoudt. 

Echter, een studie uit 2012 waarschuwt dat de perceptie van veiligheid en de veilige status van creatinesupplementen kan veranderen wanneer verschillende groepen het lange perioden inneemt. 

De FDA heeft creatine overigens nog niet goedgekeurd.

Hoge doseringen en creatine bijwerkingen

Hoewel hoge doseringen creatine en bijwerkingen nog nader onderzocht moeten worden kunnen ze andere lichaamsfuncties mogelijk beïnvloeden. Wees daarom erg voorzichtig.

Hoge doseringen creatine kunnen mogelijk invloed hebben op:

1. Bloedsuiker: als je suikerziekte hebt zouden hoge dosis creatine de de bloedglucose kunnen verlagen
2. Bloeddruk: wees voorzichtig als je hypertensie hebt omdat grote hoeveelheden creatine mogelijk de bloeddruk kan verhogen

Deze risicogroepen moeten hoge doseringen creatine vermijden: 

1. elektrolytstoornissen of onevenwichtigheden
2. maag-darm stoornissen
3. diep-veneuze trombose (DVT)
4. nierstenen of leveraandoeningen
5. onregelmatige hartslag
6. lage bloeddruk bij het opstaan
7. migraine
8. bipolaire stoornis

Kortom, vermijd hoge doseringen creatine om bijwerkingen te voorkomen. 

Interacties en creatine bijwerkingen

Creatine wordt in sommige energiedrankjes met cafeïne en ephedra gecombineerd. Sinds een atleet een beroerte heeft gehad, zijn mensen zich zorgen gaan maken over eventuele creatine interacties.

Vermijd creatine in combinatie met de volgende medicijnen:

1. Plaspillen: creatine heeft invloed op het vochtgehalte, om deze reden zou creatine niet in combinatie met plaspillen (diuretica) gebruikt moeten worden. Dit kan namelijk leiden tot bijwerkingen zoals uitdroging.
2. Niermedicatie: medicijnen die de nieren beïnvloedt moet je niet met creatine combineren om interacties en bijwerkingen te voorkomen. 
3. Probenecid: probenecid is een middel tegen jicht. Combineer dit medicijn niet met creatine omdat het de kans op nierbeschadiging en bijwerkingen kan verhogen.

Take home message

14 studies hebben aangetoond dat creatine de sportprestaties bij atleten die een maximale inspanning of herhaalde sprints verbeteren.

Creatine supplementen zijn voor sporters een effectieve manier om extra creatine binnen te krijgen zonder de vet of eiwit inname te verhogen.

Je moet creatine met voorzichtigheid benaderen omdat het een bioactieve stof is. Als creatine op de juiste manier wordt gebruikt is het relatief veilig.

Kortom, zoals voor alle supplementen en geneesmiddelen geldt, houd je aan de voorgeschreven hoeveelheden om de kans op bijwerkingen zo klein mogelijk te houden.