Je darmflora en darmmicroben vormen een belangrijke darmbarrière die voorkomen dat gifstoffen, bacteriële bijproducten en onverteerde eiwitten de bloedcirculatie betreden en al je lichaamsweefsels bereiken.

Wellicht heb je ergens over de darmflora gelezen en vraag je je nu af hoe dat een lekkende darm beïnvloed. Kortom, wat is de relatie tussen darmflora en lekkende darm?

Met een lekkende darm wordt een verhoogde darmdoorlaatbaarheid bedoeld. Een lekkende darm is een spijsverteringsaandoening waarbij gifstoffen, onverteerbare eiwitten en bacteriën uit de darmwand kunnen “lekken”. Zodra je darmflora uit balans raakt (dysbiose) kan de darmbarrière verzwakken waardoor schadelijke bacteriën makkelijker door de darmwand zullen lekken. Tot op heden wordt een lekkende darm nog niet volledig erkend als een echte aandoening.

Dit artikel vertelt de specifieke relatie tussen darmflora en een lekkende darm inclusief voedingstips om je darmflora te versterken.

Oorzaken en Symptomen lekkende darm 

Het darmslijmvlies kan mogelijk geïrriteerd en lek raken als gevolg van:

  1. slecht dieet
  2. bacteriële overgroei in de dunne darm
  3. een overgroei van gist
  4. overmatig antibioticagebruik
  5. chronische stress
  6. overmatig alcoholgebruik 
  7. NSAID’S en andere medicijnen
  8. milieuverontreiniging

Door een lekkende darm kunnen toxines en bacteriën gemakkelijker in de bloedbaan terechtkomen wat ontstekingen zal veroorzaken en een immuunreactie zal uitlokken. 

Veronderstelde symptomen van een lekkende darm zijn: 

  1. buikpijn
  2. een opgeblazen gevoel en winderigheid
  3. huidproblemen waaronder acne 
  4. spijsverteringsproblemen 
  5. gevoeligheid voor voedsel
  6. vermoeidheid
  7. geïrriteerdheid

Er moet wel opgemerkt worden dat de grote voorstanders van het lekkende darm syndroom uit beoefenaars bestaat van de alternatieve en complementaire geneeskunde

Lekkende darm vaststellen

Voor het vaststellen van het lekkende darmsyndroom wordt de mannitol- en lactulosetest gebruikt. Beide stoffen lossen in het water op en kan het lichaam niet gebruiken.

Mensen met een gezond darmslijmvlies kunnen mannitol gemakkelijk absorberen terwijl lactulose juist slecht wordt geabsorbeerd omdat het een groter molecuul is. 

Voor de test drink je een mannitol/lactulose-oplossing. Met behulp van een urinetest wordt gekeken hoeveel het lichaam heeft opgenomen. 

Bij een gezonde testuitslag is het mannitolgehalte hoog en het lactulosegehalte laag. Wanneer beide concentraties hoog zijn, is er sprake van een lekkende darm. 

Wanneer beide concentraties laag zijn, is er sprake van een algemene slechte darmopname. 

Darmbarrière en lekkende darm 

In een gezonde toestand en met gezonde darmflora zal de darmbarrière alleen goed verteerde vetten, zetmeel en eiwitten doorlaten waarna ze in de bloedbaan terechtkomen. Stoffen worden op 3 verschillende manieren doorgelaten.

Diffusie. Kalium, chloride, natrium, magnesium, en vrije vetzuren passeren de darmbarrière middels diffusie.

Actief transport. Vetzuren, aminozuren, glucose, vitaminen en mineralen gaan met behulp van actief transport door de darmwand.

Desmosomen. Er zitten hechte verbindingen tussen de cellen die de darmwand bekleden, deze cellen worden ook wel desmosomen genoemd. 

Deze verbindingen gaan losser zitten zodra het darmslijmvlies geïrriteerd raakt, waardoor grotere ongewenste moleculen de darmbarrière passeren en in het bloed komen. 

Het immuunsysteem zal deze ongewenste moleculen als vreemd beschouwen waardoor ontstekingen toenemen. 

Naarmate het darmslijmvlies meer schade oploopt zullen ook toxines, ziekteverwekkende bacteriën en onverteerde voedseldeeltjes rechtstreeks het bloed kunnen betreden. 

Het immuunsysteem zal verder geactiveerd worden waarbij de oxidanten voor ontstekingen en irritaties in het hele lichaam zorgen. 

Lekkende darm en rol van de darmflora

Na een maaltijd zal je darmbarrière zich op natuurlijke manier openstellen om meer voedingsstoffen door te laten, dit staat bekend als het ‘lekken’ van de darmen. 

Voor een goed werkende darmbarrière moet er een balans zijn tussen nuttige en schadelijke bacteriën. Een onbalans wordt dysbiose genoemd en zal de barrière verzwakken.

Dysbiose resulteert in het vrijkomen van cytokines, dit zijn ontstekingen boodschappers waardoor ontstekingen in het gehele lichaam zullen toenemen. 

Deze ontstekingen kunnen vervolgens de darmwand bekleding aantasten waardoor er nog meer bacteriën, gifstoffen en bacteriële producten door de darmwand zullen lekken en via het bloed in de huid komen. 

Bij darmdysbiose zal er overgroei plaats vinden van ongezonde bacteriën terwijl een gezonde darmflora de algemene gezondheid zal bevorderen.

Lekkende darm verminderen 

Er zijn een aantal eenvoudige manieren waarmee je een lekkende darm en het lekkende darm syndroom mee kan verhelpen.

  1. schrap alle bewerkte voedingsmiddelen uit je dieet
  2. minder suiker en vermijd geraffineerde koolhydraten
  3. eet plantaardige voedingsmiddelen 
  4. neem pre en probiotica (spijsverteringsenzymen)
  5. antioxidanten: omega-3 vetzuren, vitamine A, C en E, en spoor metalen zoals zink
  6. ontstekingsremmende specerijen: kurkuma,  zwarte peper, gember, kaneel, kruidnagel, knoflook en cayennepeper.
  7. eet gezonde vetten waaronder omega-3 vetzuren: vette vis zoals haring, zalm, en makreel bevatten grote hoeveelheden omega-3 vetzuren die ontstekingen verminderen. Vegetariërs hebben de keuze uit walnoten, lijnzaad, chia zaden en sojabonen.
  8. verminder stress 
  9. verhoog je collageenconsumptie
  10. overweeg anti-inflammatoire supplementen.

Door de juiste voeding zal je darmflora weer floreren waarmee de kans op een lekkende darm kan afnemen. 

Take home message 

Zodra de darmflora ontwricht raken en de darmbekleding aangetast wordt kan een lekkende darm ontstaan. 

Symptomen van een lekkende darm zijn aanhoudende spier- of gewrichtspijn, spijsverteringsproblemen, concentratieverlies,, stemmingswisselingen, winderigheid nervositeit, terugkerende blaas- of gistinfecties, huiduitslag,  verstopping en angst.

Er is helaas nog weinig wetenschappelijk onderzoek beschikbaar over lekkende darmen dus we kunnen geen definitieve uitspraken of aanbevelingen doen. 

Als je vervelende symptomen ervaart en de klachten niet weggaan, maak dan een afspraak bij je arts. 

Over Diederik

Diederik heeft een medisch-wetenschappelijke achtergrond. In zijn vrije tijd schrijft hij over gezondheidskwesties.

Bronnen

Hollander, D. (1999). Intestinal permeability, leaky gut, and intestinal disorders. Current gastroenterology reports, 1(5), 410-416.

Fasano, A. (2012). Leaky gut and autoimmune diseases. Clinical reviews in allergy & immunology, 42(1), 71-78.

Camilleri, M. (2019). Leaky gut: mechanisms, measurement and clinical implications in humans. Gut, 68(8), 1516-1526.

Obrenovich, M. E. (2018). Leaky gut, leaky brain?. Microorganisms, 6(4), 107.

Bjarnason, I., Ward, K., & Peters, T. (1984). The leaky gut of alcoholism: possible route of entry for toxic compounds. The Lancet, 323(8370), 179-182.

Quigley, E. M. (2016). Leaky gut–concept or clinical entity?. Current opinion in gastroenterology, 32(2), 74-79.