We zijn steeds bewuster met natuurlijke voeding bezig. Echter, de terminologie op de voedseletiketten kan erg verwarrend zijn. 

Hoewel je dextrine relatief vaak voorbij ziet komen is er maar weinig informatie over beschikbaar. Dus wat is dextrine?

Dit artikel vertelt je hoe dextrine wordt gemaakt, de verschillende soorten dextrines inclusief de gezondheidsvoordelen van dextrine. 

Hoe wordt dextrine gemaakt?

Dextrine is dus een afbraakproduct van zetmeel. Zetmeel is een complex koolhydraat dat uit meerdere aan elkaar geregen suikermoleculen bestaat. Zetmeel zit met name in planten zoals aardappelen, rijst en maïs.

Hydrolyse is het proces waarbij dit zetmeel tot kleinere koolhydraatmoleculen wordt afgebroken. Deze kleinere koolhydraatstammen heten dus dextrines.

Dextrine wordt uit het zetmeel vrijgemaakt met behulp van enzymen zoals amylasen tijdens je spijsvertering.

Het kan ook met droge hitte onder zure omstandigheden worden vrijgemaakt uit zetmeel, dit wordt ook wel pyrolyse of roosteren genoemd.

Tijdens het roosteren onder zure omstandigheden zal het zetmeel hydrolyseren.

Het roosteren wordt nog wel eens toegepast tijdens het bakproces waarbij het oppervlak van het brood geroosterd wordt. Dit zorgt voor extra smaak, knapperigheid en kleur.

Dextrine die onder hitte vrijkomen worden pyrodextrinen genoemd.

Deze soorten dextrines zul je wel herkennen

Er bestaan witte, bruine en gele dextrines. Deze dextrines hebben verschillende toepassingen. Zo wordt de witte dextrine in de voedselindustrie gebruikt terwijl de gele dextrine een populaire kleefstof is.

Het bekendste voorbeeld van witte dextrine is het knapperige bruine gedeelte op versgebakken brood.

Toepassing witte dextrine:

1. krokantheid verbeteraar 
2. glazuren
3. coatings
4. voedselbatters
5. farmaceutische producten (verdikkings- en bindmiddel)
6. brandstof (vuurwerk en vuurwerkvlammen)
7. geeft extra stijfheid aan textielstoffen
8. pyrotechnisch bindmiddel
9. stabiliseert bepaalde explosieve metaalaziden

De precieze dextrine-eigenschappen zijn afhankelijk van het soort zetmeel. Zo zal maisdextrine een hele andere reactie hebben dan tarwedextrine.

Met tarwedextrine worden voedingsmiddelen zoals stoofschotels, soepen en babyvoeding dikker gemaakt. Het zit ook veel in caloriearme voeding.

Bovendien bevat tarwedextrine veel vezels, met name de oplosbare vezel welke erg gezond zijn.

Bekijk de etiketten in de supermarkt. Je zal verbaasd zijn hoeveel voedingsmiddelen dextrine bevatten. 

Naast witte dextrine hebben we gele dextrine. Gele dextrine is erg populair in de kleefstofindustrie. Aangezien dextrine in water oplost is het namelijk ideaal voor lijm en water activeerbare kleefstoffen.

Gele dextrine:

1. envelop kleefstoffen
2. water oplosbare lijm
3. papierbuizen
4. plakkaatverf bindmiddel
5. zandgiet addietiven (gieterij-industrie)
6. schuim flotatie additieven (mijnbouw)
7. verf druk verdikkingsmiddel
8. leerindustrie

Maltodextrine

Je hebt vast wel eens van maltodextrine gehoord. Het is een korte-keten zetmeelsuiker dat aan levensmiddelen wordt toegevoegd.

Maltodextrine wordt net zo snel als glucose opgenomen. Het is dus licht verteerbaar. Het is matig zoet van smaak of kan ook nagenoeg vrij van smaak zijn.

Maltodextrine wordt geproduceerd uit zetmeel met behulp van een enzymatische hydrolyse. Het eindproduct is een roomwit gesproeidroogd poeder.

Overige soorten dextrine

Cyclodextrine. De cyclische dextrine worden ook wel cyclodextrine genoemd. Ze ontstaan wanneer bepaalde bacteriën het zetmeel afbreken, dit wordt ook wel een enzymatische reactie genoemd. Paenibacillus macerans is een van de bacteriën die cyclodextrine kan vormen.

Overige soorten:

1. (Alfa-)Limietdextrine
2. (Beta) Limietdextrine (hydrolyse van amylopectine)
3. Amylodextrine (amylose of lineaire dextrine)
4. Sterk vertakte cyclische dextrine

Zitten er gluten in dextrine?

Veel mensen vragen zich af of dextrine gluten vrij is. Als de dextrine van rijst, aardappelen of tapioca zijn gemaakt zul je geen gluten binnenkrijgen.

Voor het tarwedextrine is het een ander verhaal, maar in sommige gevallen worden de gluten ook uit het tarwedextrine verwijderd.

Als er grotere hoeveelheden gluten in het dextrine aanwezig is moet de fabrikant dat expliciet vermelden.

Is dextrine gezond?

Dextrine is rijk aan oplosbare vezels. Dit kan verschillende gezondheidsvoordelen met zich mee brengen:

1. gewichtsverlies
2. sterke botten
3. gezonde huid
4. lager cholesterolgehalte
5. regelmatige stoelgang
6. lager risico op sommige kankers
7. stimuleert de spijsvertering
8. langer leven
9. soepelere opname van voedingsstoffen

Kortom, de vezels in dextrine kunnen de algemene gezondheid bevorderen.

Daarnaast wordt dextrine als een probioticum beschouwd dat je darmflora kan bevorderen. Bovendien kan dextrine het triglyceridengehalte (vet) verlagen, waardoor de kans op hartaandoeningen kan afnemen.

Take home message

Van krokante broodkorst tot glazuur, lijm en vuurwerk, dextrine kom je overal tegen. Maar wat is dextrine?

Dextrine zijn korte koolhydraten die bij de afbraak van zetmeel of glycogeen vrijkomt. Dit proces wordt ook wel hydrolyse genoemd.

Bekende toepassingen of producten met dextrines zijn glazuren, krokantheid verbeteraar, farmaceutische producten, envelop kleefstoffen en wateroplosbare lijm. Zo zorgt dextrine een extra knapperige bruine textuur aan gefrituurd voedsel. 

Dextrine is een witte, bruine of gele poeder. Gele en witte dextrine worden Britse gom genoemd. in de voedingsindustrie wordt alleen de witte dextrine gebruikt. 

Onverteerbare dextrinen wordt onder andere gebruikt als vezelsupplementen en voedingsmiddel toevoegingen.

Als je een specifiek dieet volgt wil je natuurlijk precies weten wat je binnenkrijgt. Hopelijk is alles wat duidelijker geworden en weet je waar je op moet letten.