Dwangneurose is een angststoornis waarbij je dingen vaak dubbel checkt en bepaalde rituelen opvolgt om de angst (tijdelijk) te verlichten.

Dit artikel vertelt je meer over dwangneurose en stress, inclusief hoe stress je hersenen kan veranderen en mogelijk dwangneurose kan veroorzaken.

Dwangneurose kan met stress beginnen

Veel mensen met dwangneurose geven aan dat de symptomen ooit begonnen zijn in een  stressvolle periode in hun leven of door een afzonderlijk traumatisch incident.

De precieze relatie tussen stress en obsessieve-compulsieve stoornis is momenteel echter nog niet helemaal duidelijk.

Onderzoekers zitten namelijk met de volgende vragen:

1. Is stress of een trauma de directe boosdoener van obsessieve-compulsieve stoornis? 
2. Kan stress dwangneurose uitlokken als je geboren bent met een gevoeligheid voor dwangneurose? 
3. Of is het gewoon zo dat stress een bestaande dwangneurose kan verergeren? 

Er zijn dus nogal wat onbeantwoorde vragen. De precieze ontstaanswijze zal in de toekomst dus nog beter onderzocht moeten worden.

Stress als trigger van dwangneurose

Het lijkt erop dat stress dwangneurose niet direct veroorzaakt, maar dat het wel dwangneurose kan triggeren als je een genetische aanleg hebt.

Stress of een trauma kan mogelijk ook de symptomen versnellen. Zo kunnen symptomen soms na een ernstig trauma beginnen zoals het overlijden van een dierbaar persoon.

Stress beïnvloedt je hersenen

Bij dwangneurose is er geen evenwicht tussen doelgericht en gewoontegedrag. Stress kan de boosdoener zijn en voor hersenveranderingen zorgen.

De relatie tussen dwangneurose en stress is nog niet helemaal duidelijk, maar studies hebben wel aangetoond dat stress bepaalde hersengebieden kan beïnvloeden.

Zo zorgt stress ervoor dat bepaalde gebieden minder weefsel krijgen en andere gebieden juist meer.

Impulsbeheersing. Stress kan er met name voor zorgen dat zenuwweefsel afneemt in je frontale cortex dat is betrokken bij je cognitieve en emotionele functies. Een van die functies is ook je  impulsbeheersing.

Angst. Anderzijds kan stress juist voor meer zenuwweefsel zorgen in het zogeheten dorsolaterale striatum en de amygdala. Je amygdala is betrokken bij de angst.

Veranderingen in al deze hersengebieden geven onderzoekers een kader voor wetenschappelijk onderzoek.

Hopelijk wordt het in de toekomst duidelijker hoe stress dwangneurose precies verergert of uit kan lokken.

De precieze oorzaak van dwangneurose is onbekend, maar er is dus een mogelijk verband tussen dwangneurose en stress. Daarnaast zijn er nog tal van mogelijke oorzaken en bijdragende factoren.

Andere mogelijke oorzaken 

Er zijn verschillende grote factoren met dwangneurose in verband gebracht zoals genetica, omgeving en hersenafwijkingen.

Hersenafwijkingen. Bij kinderen wordt er bijvoorbeeld minder serotonine in de hersenen gevonden. Een andere risicofactoren van dwangneurose zijn ongewone hersenactiviteiten zoals ongewoon hoge hersenactiviteiten en veranderingen in de hersenfuncties.

Aangeleerd gedrag. We imiteren onze omgeving en als familieleden obsessieve angsten en dwangmatige gedragingen uitvoeren, kunnen wij het in de loop van tijd overnemen en zelf gaan ontwikkelen. Dit wordt ook wel aangeleerd gedrag genoemd.

DNA. Het lijkt ook genetisch bepaald te kunnen zijn, want als familiereizen dwangneurose hebben neemt de kans op dwangneurose toe. Het is nog onduidelijk welke genen er aan ten grondslag liggen.

Andere mogelijke oorzaken:

1. streptokokkeninfectie veroorzaakt worden.
2. bepaald persoonlijkheidstype
3. gepest, of misbruikt zijn
4. na een sterfgeval of een bevalling
5. verwaarlozing 

Take home message

In tijden van stress is het je misschien opgevallen dat je meer last hebt van dwangneurose.

Dwangneurose is een angststoornis en stress lijkt ook een rol te spelen. Dus is er een verband tussen dwangneurose en stress?

Stress en dwangneurose kunnen zeker samen gaan en psychosociale stress kan vaak de symptomen verergeren.

Het is echter onduidelijk of stress de onderliggende oorzaak van dwangneurose is, of dat stress dwangneurose kan triggeren als je er een aanleg voor hebt.

Er zijn dus nog veel onbeantwoorde vragen. Onderzoekers hebben wel wat aanknopingspunten gevonden.

Zo is gebleken dat stress voor hersenveranderingen kan zorgen. Stress kan namelijk bepaalde gebieden kleiner maken (atrofie) terwijl het andere hersengebieden juist groter maakt (hypertrofie).

Naast stress zijn er ook andere mogelijke oorzaken zoals een genetische aanleg, aangeleerd gedrag, een streptokokken infectie, bepaalde persoonlijkheidstypes en trauma’s of heftige gebeurtenissen.