Eczeem is huidaandoening waarbij je last krijgt van een jeukerige, droge huid. Door de ontstoken huid ga je je al snel afvragen welke rol je afweer precies speelt.
Hoe veroorzaakt het immuunsysteem eczeem?
KORT ANTWOORD
Eczeem ontstaat wanneer je immuunsysteem overreageert op allergenen of irriterende stoffen. Hierdoor raakt de huid ontstoken, rood en jeukerig. Je kunt ook last krijgen van pijnlijke huidscheurtjes, jeukende en brandende bulten, korstige of etterende zweertjes en jeukende, rode of gezwollen oogleden.
Dit artikel vertelt je hoe het immuunsysteem eczeem veroorzaakt, welke immuunaandoeningen erbij betrokken kunnen zijn en wat je er aan kunt doen.

Eczeem immuunsysteem
Mensen met eczeem neigen vaak een overreactief immuunsysteem te hebben. Zo kan een stof buiten of binnen in het lichaam het immuunsysteem triggeren wat vervolgens tot ontstekingen leidt.
Deze ontstekingsreactie leidt tot de kenmerkende jeukende, uitslagachtige en pijnlijke symptomen.
Je hebt dus een gevoelig immuunsysteem dat op niet-bedreigende stoffen overreageert. Het betekent dus niet dat je een zwak immuunsysteem hebt wat sommigen nog wel eens denken.
Er zijn echter wel primaire immunodeficiëntie aandoeningen die voor eczeem kunnen zorgen. Hierbij heb je een verhoogde risico op infecties.
Zo wordt ernstiger eczeem met een aantal primaire immunodeficiëntieziekten geassocieerd:
- Hyper-IgE-syndroom
- Ernstige Gecombineerde Immuundeficiëntie (SCID)
- IPEX-syndroom
- WAS
Oorzaken eczeem
Eczeem kan door een combinatie van factoren veroorzaakt:
activatie van je immuunsysteem
- omgeving triggers
- stress
- genetica
Je huid raakt dus ontstoken door de overreactie van je immuunsysteem op allergeen of irriterende stoffen.
Vaak zal de eczeem periodiek opflakkeren. Als je atopische dermatitis hebt kun je ook last krijgen van hooikoorts, astma of voedselallergieën.
Niet gaan krabben
Als je aan het eczeem gaat krabben kan er een open zweertje ontstaan. Onverstandig want nu kunnen er virussen, bacteriën en schimmels binnendringen. Dit kan een infectie veroorzaken dat ook wel geïnfecteerd eczeem wordt genoemd.
Waarom de zon goed voor eczeem is
Het is je vast wel eens opgevallen dat de eczeem klachten zoals droogheid, jeuk en uitslag in de zomer minder kan zijn, met name bij de mensen met de contact- en schijfvormige eczeem types. Hier zijn een aantal verklaringen voor.
De UV-straling kan namelijk huidontstekingen en stress verminderen. Daarnaast neutraliseert het zonlicht schadelijke virussen, bacteriën en schimmels op je huid.
Bovendien bevordert zonlicht de aanmaak van vitamine D wat je eczeem ook kan verminderen. Reden genoeg om wat zonlicht mee te pakken.
Echter, te veel blootstelling aan zonlicht kan het eczeem juist verergeren als je ernstig eczeem hebt.
Zo kan je overmatig gaan transpireren wat het eczeem kan doen opflakkeren. Goed om rekening mee te houden.
Eczeem verminderen
Op meerdere manieren kun je eczeem verminderen:
- drukken in plaats van krabben met je nagels
- nagels knippen van kinderen
- ‘s nachts handschoenen aandoen voor het krabben
- goede hydratatie
- anti-jeukzalf
- koele kleding om overmatig transpireren te voorkomen
- kleding met een gladde textuur (geen ruwe, strakke of krassende kleding)
- zonlicht
- warm bad
- antihistaminica (allergiemedicijn)
- hydrocortisoncrème
Take home message
Hoe veroorzaakt het immuunsysteem eczeem?
Verschillende triggers zoals allergenen of irriterende stoffen kunnen een overreactie van het immuunsysteem teweegbrengen wat eczeem veroorzaakt.
Naast de activatie van je immuunsysteem kunnen er verschillende factoren betrokken zijn bij het ontstaan van eczeem waaronder omgeving triggers, stress en genetica.
Over Diederik
Bronnen
Bos, J. D., Wierenga, E. A., Smitt, J. H. S., van der Heijden, F. L., & Kapsenberg, M. L. (1992). Immune dysregulation in atopic eczema. Archives of dermatology, 128(11), 1509-1512.
Friedmann, P. S. (2002). The pathogenesis of atopic eczema. Hospital Medicine, 63(11), 653-656.