Geraffineerde granen zitten in veel populaire voedingsmiddelen, en het consumeren ervan is in verband gebracht met verschillende gezondheidsproblemen.
Bij geraffineerde granen zijn de buitenste lagen, waaronder de zemelen en de kiem verwijderd.
Hoewel geraffineerde granen vaak goedkoper en langer houdbaar zijn dan hele granen, zijn ze ook minder voedzaam en worden ze in verband gebracht met een hoger risico op chronische ziekten zoals diabetes en hartziekten.
Dit artikel vertelt je alles over geraffineerde granen, wat het precies zijn, of het slecht voor je is en waar het allemaal in zit.
Wat zijn geraffineerde granen
Geraffineerde granen zijn bewerkte granen waarbij de buitenste lagen zijn verwijderd, waaronder de zemelen en de kiem.
Alleen het zetmeelrijke endosperm blijft over, dat vaak is verrijkt met synthetische vitaminen om te compenseren voor de voedingsstoffen die tijdens de verwerking verloren zijn gegaan.
Geraffineerde granen zitten in veel populaire voedingsmiddelen, zoals wit brood, pasta en gebak.
Deze voedingsmiddelen zijn vaak goedkoper en langer houdbaar dan volle granen, maar ze zijn ook minder voedzaam en in verband gebracht met een hoger risico op chronische ziekten zoals diabetes en hartziekten.
Het is belangrijk dat je het verschil tussen geraffineerde en volle granen begrijpt, zodat je weloverwogen beslissingen over je dieet kunt nemen.
Voorbeelden van geraffineerde granen
Enkele veelvoorkomende voorbeelden van geraffineerde granen zijn wit brood, pasta, gebak, meel tortilla’s, witte rijst, crackers, ontbijtgranen, maïs tortilla’s, pitabrood. Deze voedingsmiddelen zijn vaak sterk bewerkt en gemaakt van geraffineerde granen.
De consumptie van geraffineerde granen is in verband gebracht met een hoger risico op chronische ziekten zoals diabetes en hartziekten, dus het is belangrijk om je inname van deze voedingsmiddelen te beperken en in plaats daarvan te kiezen voor volle granen.
Zijn geraffineerde granen slecht?
Hoewel geraffineerde granen niet per se “slecht” zijn in de zin dat ze deel kunnen uitmaken van een gezond dieet, hebben ze wel enkele potentiële negatieve gezondheidseffecten waarmee je rekening moet houden.
Het consumeren van geraffineerde granen is namelijk in verband gebracht met verschillende chronische ziekten, waaronder:
- Type 2 diabetes
- hartkwalen
- Obesitas
- Hoge bloeddruk
- Bepaalde soorten kanker
Geraffineerde granen zijn vaak minder voedzaam en bevatten minder vezels, vitaminen en mineralen. Bij de consumptie ervan kunnen er pieken in de bloedsuikerspiegel ontstaan.
Volle granen daarentegen zijn een goede bron van voedingsstoffen en kunnen juist helpen bij het reguleren van de bloedsuikerspiegel.
Daarnaast kunnen ze ontstekingen verminderen en de algehele gezondheid bevorderen.
Het is belangrijk om je inname van geraffineerde granen te beperken en waar mogelijk te kiezen voor volle granen.
Hoe kunnen geraffineerde granen tot hart en vaatziekten leiden?
De consumptie van geraffineerde granen kan op verschillende manieren bijdragen tot de ontwikkeling van hart- en vaatziekten.
Veel toegevoegde suikers. Ten eerste bevatten geraffineerde granen vaak veel toegevoegde suikers, die de niveaus van ongezond cholesterol en triglyceriden in het bloed kunnen verhogen. Dit kan het risico op hartaanvallen en beroertes verhogen doordat het de opbouw van plaque in de slagaders veroorzaakt.
Weinig vezels. Ten tweede bevatten geraffineerde granen vaak weinig vezels, die belangrijk zijn voor het handhaven van een gezond cholesterolgehalte en het reguleren van de bloedsuikerspiegel. Als het lichaam niet genoeg vezels binnenkrijgt, kan dit leiden tot een hoge bloedsuikerspiegel en insuline, wat het risico op hart- en vaatziekten kan verhogen.
Sterk bewerkt. Ten derde zijn geraffineerde granen vaak sterk bewerkt en kunnen ze transvetten bevatten, waarvan bekend is dat ze het risico op hart- en vaatziekten verhogen. Transvetten zijn te vinden in veel bewerkte voedingsmiddelen, waaronder sommige gebakken en gefrituurde voedingsmiddelen, en kunnen de niveaus van slecht cholesterol verhogen en de niveaus van goed cholesterol in het bloed verlagen.
Geraffineerde granen vs natuurlijke granen
Geraffineerde granen en natuurlijke granen zijn twee verschillende soorten granen met verschillende kenmerken en gezondheidsvoordelen. De belangrijkste verschillen tussen de twee zijn:
Verwerking. Geraffineerde granen zijn granen die verwerkt zijn om de buitenste lagen, waaronder de zemelen en de kiem, te verwijderen. Hierdoor blijft dus alleen het zetmeelrijke endosperm over, dat vaak verrijkt is met synthetische vitaminen ter compensatie van de voedingsstoffen die tijdens de verwerking zijn verwijderd. Natuurlijke granen daarentegen zijn hele granen die niet bewerkt zijn en al hun oorspronkelijke voedingsstoffen hebben behouden.
Voedingsstoffengehalte. Omdat geraffineerde granen tijdens de verwerking ontdaan zijn van de zemelen en de kiem, bevatten ze vaak minder vezels, vitaminen en mineralen dan natuurlijke granen. Natuurlijke granen daarentegen zijn een goede bron van voedingsstoffen en kunnen de algemene gezondheid ondersteunen.
Gezondheidseffecten. Het consumeren van geraffineerde granen is gekoppeld aan een hoger risico op chronische ziekten zoals diabetes en hartziekten. De consumptie van natuurlijke granen daarentegen kan het risico op deze aandoeningen verminderen en de algehele gezondheid bevorderen.
Hoe weet je of er geraffineerde granen in je producten zitten?
Er zijn verschillende manieren om te bepalen of een product geraffineerde granen bevat. Enkele van de meest gebruikelijke methoden zijn:
- Lees de ingrediëntenlijst. De meeste verpakte levensmiddelen vermelden de ingrediënten op het etiket. Als het product geraffineerde granen bevat, staat er meestal “verrijkt meel” of “wit meel” op de ingrediëntenlijst.
- Controleer de voedingsinformatie. De voedingsinformatie op het etiket kan ook aanwijzingen geven of een product geraffineerde granen bevat. Als het product veel koolhydraten en weinig vezels bevat, is het waarschijnlijk gemaakt van geraffineerde granen.
- Zoek bepaalde sleutelwoorden. Enkele veel voorkomende trefwoorden op het etiket die kunnen wijzen op de aanwezigheid van geraffineerde granen zijn “wit”, “verrijkt” en “gebleekt”. Deze termen geven meestal aan dat het product is gemaakt van geraffineerde granen.
- Vermijd verwerkt voedsel. In het algemeen bevatten bewerkte voedingsmiddelen eerder geraffineerde granen dan hele voedingsmiddelen. Probeer geraffineerde granen te vermijden, en kies voedingsmiddelen die zo dicht mogelijk bij hun natuurlijke staat staan, zoals fruit, groenten en volle granen.
Door deze methoden te gebruiken, kun je bepalen of een product geraffineerde granen bevat en weloverwogen keuzes maken over wat je precies eet.
Hoe worden geraffineerde granen gemaakt?
Het productieproces van geraffineerde granen omvat verschillende stappen, die kunnen variëren naargelang van de specifieke graansoort en het eindproduct. In het algemeen omvat de productie van geraffineerde granen de volgende fasen:
- Oogsten. De eerste stap bij het maken van geraffineerde granen is het oogsten van de granen van het veld. Dit houdt meestal in dat de graanplanten worden gesneden en in de zon drogen.
- Reinigen. Nadat de granen zijn geoogst, worden ze gereinigd om alle afval en onzuiverheden te verwijderen. Dit gebeurt vaak met machines die de korrels scheiden van vuil en andere verontreinigingen.
- Malen. Als de granen gereinigd zijn, worden ze met een molen tot fijn poeder gemalen. Hierdoor ontstaat een meel dat wordt gebruikt om veel verschillende soorten voedsel te maken, waaronder brood, pasta en gebak.
- Zeven. Het gemalen meel wordt vervolgens gezeefd om alle resterende onzuiverheden te verwijderen en een uniforme textuur te creëren. Deze stap is belangrijk om een meel van hoge kwaliteit te produceren dat geschikt is voor het maken van geraffineerde graanproducten.
- Verrijking. In sommige gevallen kan het geraffineerde meel worden verrijkt met synthetische vitaminen en mineralen om de voedingsstoffen te vervangen die tijdens de verwerking verloren zijn gegaan. Dit wordt gedaan om het meel voedzamer te maken en de verwijdering van de zemelen en de kiem te compenseren.
- Verpakking. Nadat het meel is verrijkt, wordt het verpakt en verscheept naar winkels, waar het kan worden gebruikt om een breed scala aan voedingsmiddelen te maken.
Take home message
Kortom, geraffineerde granen zijn een algemeen bestanddeel van veel populaire voedingsmiddelen, maar ze zijn in verband gebracht met verschillende chronische ziekten.
Geraffineerde granen zijn granen die zijn bewerkt om de buitenste lagen, waaronder de zemelen en de kiem, te verwijderen, zodat alleen het zetmeelrijke endosperm overblijft.
Dit maakt geraffineerde granen minder voedzaam en kan bij consumptie leiden tot pieken in de bloedsuikerspiegel.
Natuurlijke granen zijn daarentegen hele granen die niet bewerkt zijn en al hun oorspronkelijke voedingsstoffen hebben behouden.
De consumptie van natuurlijke granen kan de algemene gezondheid bevorderen en het risico op chronische ziekten verminderen.
Door de verschillen tussen geraffineerde en natuurlijke granen te begrijpen, kun je weloverwogen voedingskeuzes maken en daarmee je gezondheid ondersteunen.