Bij een gespannen kaak kan je bewegingsvrijheid beperkt zijn en kunnen de alledaagse activiteiten pijnlijk zijn. De spanning kan namelijk tot pijn leiden.

Van stress en slaapstoornissen tot ontstekingen, gespannen kaken kent meerdere oorzaken. Gelukkig zijn er ook meerdere manieren om je gespannen kaakspieren los te maken.

Dit artikel vertelt je de oorzaken van gespannen kaken en wat je er aan kunt doen.

Hoe ontstaan gespannen kaken?

Als de spieren die rondom het kaakgewricht voortdurend geactiveerd worden, ontstaat er kaakspanning.

Er zijn veel variaties van kaakspanning zoals ritmische spanning, kaakklemmen, of kaakstijfheid wat door gewrichtsontsteking kan optreden. 

Constant geactiveerde kaakspieren is het belangrijkste kenmerk, maar wat veroorzaakt deze spanning?

1. stress
2. angst
3. bepaalde persoonlijkheidskenmerken
4. kaak overbelasting door te veel kauwen
5. slaapstoornissen zoals slaapapneu
6. kaakletsel
7. medicijnen zoals antidepressiva en stimulerende middelen
8. ontsteking
9. aandoeningen van het temporomandibulaire gewricht

Vaak is er sprake van een combinatie van factoren. De oorzaak kan ook onduidelijk zijn.

De spanning kan ook tot pijn lijden. Met behulp van bepaalde oefeningen kun je chronische pijn helpen voorkomen.

Chronische kaakspanning kan leiden tot schade aan je tanden en vormt een risicofactor tot kaakspierpijn.

Als het niet behandeld wordt kan chronische kaakspanning tot een chronische temporomandibulaire aandoening leiden.

Dit brengt ons bij de behandeling.

Behandeling gespannen kaak

Oorzaak achterhalen. Het is belangrijk dat de onderliggende oorzaak van de gespannen kaken achterhaald wordt. Dit vormt de eerste stap. Zijn er bepaalde levensgewoonten die de spieren of gewricht van je kaak belasten?

Rust. Rust is een van de beste methoden om ontspanning van de kaak te bewerkstelligen. Dit kun je krijgen door bijvoorbeeld een zacht dieet te volgen. Vermijd hierbij kauwgom en hard voedsel.

Warmtetherapie. Ook kan de rekbaarheid verhoogd worden met behulp van warmtetherapie. Dit verwijdt namelijk je bloedvaten. Het wordt ook wel thermotherapie genoemd en kan de gespannen kaken helpen ontspannen.

Gebitbeschermer. Er zijn ook gebitsbeschermers die de maximale bijtkracht remmen en de hyperactivetit van je spieren verminderen. Dit kan de spanning helpen verlichten. 

Oefeningen. Je kunt eventuele pijnlijke spieren verlichten door de gespannen kaakspieren te ontspannen. Er zijn verschillende oefeningen waarmee je de kaakspieren los kunt maken of de kaak kunt openen:

Oefening 1

1. plaats je tong achter je bovenste voortanden boven in de mond
2. terwijl je de kaakspieren ontspant laat je je mond opengaan en laat je je tanden uit elkaar komen
3. probeer dit niet te forceren, dus op een natuurlijke manier

Oefening 2

1. als warming up sluit je mond een paar keer
2. trek langzaam aan de ondertanden met één hand totdat je kaakpijn voelt
3. stop met trekken en houd dit een halve minuut vast
4. tot slot laat je de mond weer sluiten

Als de gespannen kaken ernstig zijn moet je mogelijk door een gespecialiseerde tandarts geëvalueerd worden.

Gespannen kaken voorkomen

Een gespannen kaak kun je op een aantal manieren helpen voorkomen:

1. bewust je gezicht ontspannen gedurende de dag
2. tijdens het kauwen beide kanten van je mond gebruiken
3. vermijd kauwgom
4. niet tandenknarsen (een nachtbeschermerkan hierbij helpen)
5. een goede bureauhouding
6. kaakmassage
7. dagelijks mond voorzichtig strekken door de mond in verschillende richtingen te openen (rechts, links, omhoog, laag)
8. stressverlagende activiteiten

Tijdens het googelen ben je misschien het temporomandibulair gewrichtssyndroom tegengekomen. We zullen daar nog kort wat over vertellen.

Temporomandibulaire gewrichtssyndroom

Het temporomandibulair gewrichtssyndroom is nogal een moeilijke naam. Eigenlijk betekent het gewoon een gespannen kaak.

Door stress of overbelasting kan het temporomandibulaire gewricht ontstoken raken waardoor er pijn kan optreden tijdens het kauwen, slikken, spreken en gapen.

De temporomandibulaire gewrichten verbinden de schedel met het onderste kaakbeen.

Take home message

Kaakspanning ontstaat wanneer de spieren voortdurend geactiveerd worden.

Oorzaken van gespannen kaken zijn onder andere stress, angst/angststoornissen, bepaalde persoonlijkheidskenmerken, kaakoverbelasting (te veel kauwen), slaapstoornissen zoals slaapapneu, kaakletsel, ontsteking, medicijnen zoals antidepressiva en stimulerende middelen en aandoeningen van het temporomandibulaire gewricht.

De eerste stap is het achterhalen van de oorzaak. De behandelingsmogelijkheden van gespannen kaken omvatten rust, warmtetherapie, gebitsbeschermer en oefeningen.

Gelukkig kun je de kaakspanning op verschillende manieren helpen verlichten. Hopelijk kunnen een van de bovenstaande oefeningen je daarbij helpen.