Van vlas brood tot gekiemde volkoren granen brood. Er komen steeds meer gezonde broodsoorten op de markt. Dit kan nogal verwarrend zijn want wat is nou precies het gezondste brood?

Daarom hebben we de gezondste broodsoorten op een rijtje gezet.

Dit artikel vertelt je de 7  gezonde broodsoorten. We leggen per broodsoort uit waarom het precies zo gezond is.

Wat is volkoren en gekiemd brood?

Voordat we de top 5 broodsoorten gaan bespreken is het belangrijk dat je weet wat volkoren en gekiemd betekent. 

Bij volkorenbrood producten is de hele korrel gebruikt. Je krijgt dus de meeste voedingsstoffen binnen. Het kiemproces kan vervolgens de beschikbaarheid van bepaalde voedingsstoffen verhogen. Het kiemproces vindt voor het malen van de graan plaats.

Volkoren. 100% volkoren tarwe bevat alle delen van het zaad, namelijk de kiem, zemelen en endosperm. Ongeacht of ze in een hele vorm aanwezig zijn of tot meel gemalen zijn. Volkoren betekent dus dat je de hele korrel (tarwe of graan) binnenkrijgt dat alle voedingsstoffen bevat.

Gekiemd. Het zetmeel, koolhydraten en eiwitten in het graan wordt door het kiemproces afgebroken. Hierdoor neemt de relatieve hoeveelheid voedingstoffen en vitamine toe. Voordat de graan werd gemalen heeft het dus mogen kiemen. Het voedingsprofiel wordt door het kiemproces veranderd. Hierbij worden aminozuren vrijgemaakt die zonder het kiemproces niet toegankelijk waren geweest. Dit verklaart waarom het brood een hoger eiwitgehalte heeft.

1. 100% volkoren tarwe

In vergelijking met andere graansoorten bevatten volkoren granen meer belangrijke voedingsstoffen zoals vezels, ijzer, B-vitaminen, selenium, folaat, magnesium en kalium.

Volkoren tarwe zit boordevol complexe koolhydraten. Deze koolhydraten worden geleidelijk afgebroken en zorgen ervoor dat je langer vol zit.

Het bevordert de spijsvertering en ondersteunt gewichtsverlies. Het is daarnaast rijk aan vitaminen, mineralen. Al deze kenmerken van 100% volkoren zorgen voor meerdere gezondheidsvoordelen.  

100% volkoren brood verlaagt de kans op chronische ziekten zoals diabetes, hartaandoeningen, beroerte en kanker. 

Bovendien smaakt 100% volkoren graan of volkoren tarwe nog eens lekker.   

Volkoren tarwe en volkoren granen zijn even voedzaam.

2. Gekiemde volkoren granen

In vergelijking met rijpe of traditionele granen bevatten gekiemde granen meer beschikbare voedingsstoffen waaronder foliumzuur, vitamine C, B-vitaminen, ijzer, magnesium, proteïne, vezels en zink. Daarnaast bevat het juist minder natrium.

Zo bevat 50% gekiemd pita brood maar liefst drie keer zo veel folaat. Maar er is nog meer. Het kiemproces verlaagt de antinutriënten en verhoogt juist het antistoffen gehalte. 

Gekiemde granen zijn ook gemakkelijker te verteren dan gewone granen. Bovendien kunnen gekiemde granen minder zetmeel bevatten. Tijdens het kiemproces wordt het namelijk afgebroken.

Gekiemde granen zijn volkoren granen. Gekiemde granen bevatten namelijk de oorspronkelijke kiemen, zemelen en kiemwit.

3. Zuurdesem

Zuurdesem is gezonder dan wit brood en biedt andere voordelen dan volkoren brood. Maar hoe kan dat aangezien het vergelijkbare voedingsstoffen bevat?

Bij zuurdesembrood heeft er een fermentatieproces plaatsgevonden. Door de natuurlijke bacteriën en gisten zal het brood gaan rijzen.

Zuurdesembrood bevat dankzij het gistingsproces een lager fytaatgehalte. Zo kan conventionele gist het fytaatgehalte met maar liefst 50% verlagen.

Dit maakt zuurdesem zowel voedzamer als beter verteerbaar.

Bovendien bevat zuurdesem prebiotica, oftewel de voeding van je gunstige darmbacteriën. Dit kan je darmflora bevorderen en ervoor zorgen dat je bloedsuikerspiegel minder stijgt.

4. Haverbrood

Haver is een van de gezondste bronnen van koolhydraten. Het wordt normaal gesproken gemaakt van volkorenmeel, haver, water, gist, en zout.

In vergelijking met tarwe bevat het ongeveer twee keer zoveel eiwitten. Dit kan gunstig zijn bij het opbouwen van spieren.

De vezel beta-glucaan kan helpen bij de bloedsuikerregulatie, kan het cholesterolgehalte verlagen en de hoge bloeddruk verlagen.

Haverbrood zit boordevol vezels en belangrijke voedingsstoffen, waaronder vitamine B1 (thiamine), vitamine E, magnesium, zink, ijzer en calcium.

Kortom, haver is zeer voedzaam. Haver wordt daarom in verband gebracht met meerdere gezondheidsvoordelen.

5. 100% gekiemd roggebrood

100% gekiemd roggebrood is het gezondste roggebrood. Het is gemaakt van 100% volkoren gekiemde roggemeel. Daarnaast zijn er ook nog andere gekiemde graan melen gebruikt. 

In vergelijking met niet gekiemde rogge bevat het gekiemde rogge veel meer vezels. Het is ook veel gezonder.

Dankzij de oplosbare vezels worden de koolhydraten geleidelijk afgebroken waardoor je lichaam minder insuline zal afgeven. 

In vergelijking met tarwebrood zorgt roggebrood voor een grotere volheid. Bovendien zal het de bloedsuikerspiegel minder beïnvloeden.

6. Pumpernickel

Pumpernickel is een donkerbruin roggebrood. Het wordt ook wel fries roggebrood genoemd. Rogge is rijk aan  natuurlijke bioactieve chemicaliën en vezels wat je darmflora ten gunste komt.

Uit onderzoek blijkt namelijk dat rogge de slechte ontsteking veroorzakende darmbacteriën kan verlagen. 

Bovendien heeft rogge een lage glycemische index wat de bloedsuikerspiegel stabiel houdt.

7. Vlasbrood

Vlasbrood behoort tot een van de gezondste broodsoorten. Vlasbrood wordt gemaakt van vlaszaden en volkoren meel.

Het is zeer voedzaam en levert meerdere gezondheidsvoordelen op. Het is namelijk rijk aan omega 3-vetzuur ALA, vezels en lignanen.

Vlasbrood bevordert een goede spijsvertering, verlaagt het slechte cholesterol, verlaagt de bloeddruk, het kan gunstig zijn voor diabetespatiënten en het kan de kans op kanker verminderen.

Maar wat is het gezondste brood?

We hebben verschillende soorten volkoren brood besproken. Dit is uiteraard ongetwijfeld gezonder dan witbrood.

Volkoren broodsoorten bevatten de hele korrel. Dit betekent dat je de alle voedingsstoffen binnenkrijgt. Volkoren brood bevat meer vezels,vitamine E,  eiwitten, magnesium, vitamine B6 en kalium.

Echter, de keuze tussen bijvoorbeeld volkoren tarwe, volkoren granen of gekiemd brood is niet zo eenvoudig. DIt lijkt eerder een toss-up te zijn. Daarom is het voor de tarwe en graankorrel een gelijkspel.

Ze bieden allemaal gezondheidsvoordelen waaronder het bevorderen van een goede spijsvertering, verzadigd gevoel, het ondersteunen van een gezond gewicht en een lagere kans op chronische ziekten zoals diabetes, hartaandoeningen en kanker.

Het is het belangrijkste dat je overbewerkte witte bloem vermijdt.

Uiteraard is het beter als met een gluten gevoeligheid voor glutenvrij brood gaat. Wees je er wel van bewust dat glutenvrij brood compacter is en dus meer calorieën bevat.

Blijf kritisch naar de producten bekijken. Zo worden sommige producten als volkoren geëtiketteerd terwijl ze voor slechts 51% uit volkorenmeel bestaan. Dit wordt door sommige voorschriften toegelaten.

Take home message

Het is voor de meeste mensen wel duidelijk dat volkorenbrood gezonder is dan wit brood. Echter, met alle variaties wordt het steeds onduidelijker.

Om wat wijzer te worden hebben we de 5 gezonde broodsoorten op een rijtje gezet. De gezondste broodsoorten zijn 100% volkoren tarwe, gekiemde volkoren granen, zuurdesem, haver brood, 100% gekiemd roggebrood, pumpernickel en vlasbrod.

Over het algemeen bevatten deze broodsoorten meer vitamines, mineralen en vezels. Kies uit een van de hierboven beschreven broden. Ze zijn allemaal zeer gezond. De rest blijft een kwestie van smaak.