Als je je na het eten van broodproducten erg ziek voelt, heb je mogelijk glutengevoeligheid. Als je gluten blijft eten, kan je last krijgen van spijsverteringsproblemen, een opgeblazen gevoel, winderigheid, krampen, constipatie en diarree.
Steeds meer mensen lijken glutensensitiviteit symptomen te ervaren. Zo vermijdt maar liefst 30% van de mensen gluten. Vandaar dat er steeds meer glutenvrije producten in de supermarkt verschijnen.
Maar om glutensensitiviteit te herkennen moet je natuurlijk eerst weten wat de typische glutensensitiviteit symptomen precies zijn.
KORT ANTWOORD
De symptomen van glutensensitiviteit zijn onder andere opgeblazen gevoel, buikpijn, misselijkheid, constipatie, diarree, hoofdpijn en vermoeidheid.
Als je alle gluten uit je dieet schrapt, zullen de spijsverteringsproblemen al binnen een paar dagen verbeteren.
In de eerste of tweede week zul je minder last hebben van vermoeidheid en hersenmist. De verbeteringen kunnen geleidelijk zijn.
Dit artikel vertelt je de glutensensitiviteit symptomen, hoe het vastgesteld wordt, de oorzaken, en een aantal handige tips om de klachten te voorkomen.
Diagnose Glutensensitiviteit
30% van de mensen vermijdt gluten, maar in werkelijkheid heeft ongeveer 0.5% – 13% van de bevolking daadwerkelijk glutengevoeligheid.
Deze discrepantie kan met een correcte diagnose aangepakt worden.
De diagnose glutengevoeligheid wordt gesteld aan de hand van je klachten, de slechte reactie op gluten en tot slot het uitsluiten van coeliakie.
Kortom, als je op gluten slecht reageert en je negatief test voor coeliakie, dan heb je glutengevoeligheid / glutenintolerantie.
Coeliakie kan vastgesteld worden met een bloedonderzoek of dunnedarmbiopsie waarbij een klein deel vanuit de dunne darm wordt afgenomen.
Met een strikt glutenvrijdieet gedurende een aantal weken kun je kijken of er een verbetering van de symptomen optreedt.
Vervolgens voeg je weer gluten aan je dieet toe en kijk je of de symptomen ook weer terugkeren.
Als de klachten tijdens het glutenvrijdieet niet afnamen of wanneer de klachten een paar weken na het herintroduceren van de gluten niet erger worden, dan is er waarschijnlijk een andere boosdoener.
Verschil tussen glutengevoeligheid, gluten intolerantie en coeliakie
Glutengevoeligheid en glutenintolerantie worden vaak door elkaar gebruikt, want als je gevoelig bent voor gluten kun gluten niet tolereren.
De klachten kunnen verschillende oorzaken hebben, daarom moet er een belangrijk onderscheid gemaakt worden.
Bij glutengevoeligheid kan je lichaam de gluten niet goed verdragen of verwerken, maar bij coeliakie is sprake van een immuunreactie.
Bij coeliakie zal het immuunsysteem zowel de gluten als het eigen lichaamsweefsel aanvallen. Het grote verschil is dus de immuunreactie en darmbeschadiging bij coeliakie.
Anderzijds zal glutengevoeligheid meestal geen lange termijn schade veroorzaken.
Om precies te zijn is glutengevoeligheid ‘’Niet-celiacale glutengevoeligheid’’ (niet-coeliakie gerelateerde glutenintolerantie) bedoeld.
Zo kan glutenintolerantie naast glutengevoeligheid ook coeliakie betekenen. De oorzaken van glutenintolerantie:
- 6% glutengevoeligheid / glutenintolerantie (non-celiac gluten sensitivity)
- 1% coeliakie
- 1% tarwe-allergie (met name kinderen)
Als je geen coeliakie en tarweallergie hebt dan is er sprake van niet-celiacale glutengevoeligheid.
Heb je een tarwe-allergie?
Houd ook rekening met een tarwe-allergie, want hierbij kun je ook op gluteneiwitten of andere verbindingen in tarwe een allergische reactie krijgen.
Een tarwe-allergie treft voornamelijk kinderen en tegen de leeftijd van 12 jaar is naar schatting 65% al over de tarwe-allergie heen gegroeid.
Symptomen van tarwe-allergie zijn spijsveteringsproblemen, krampen, jeukende huiduitslag, diarree, neusverstoppingen, jeuk, zwelling, of irritatie van de keel of mond, hoofdpijn, misselijkheid of braken, ademhalingsmoeilijkheden of een ernstige allergisch reactie (anafylaxie).
Glutenvrij Dieet
Gluten zitten in tarwe, gerst, spelt, rogge, brood, pasta, pizza, bier, granen, bewerkte voedingsmiddelen en gebakken producten zoals cakes, gebak, en koekjes.
Een aantal glutenvrije voedingsmiddelen zijn aardappelen, eieren, rijst, pure haver, vruchten, groenten, melk en gedistilleerde drank.
Een aantal over het algemeen gezonde glutenvrije voedingsmiddelen zijn volkoren glutenvrije granen, mager vlees, magere zuivel, fruit, groenten en gezonde vetten.
Een glutenvrij dieet en de zoektocht naar glutenvrije producten kan soms moeizaam zijn. Zo worden gluten soms aan producten toegevoegd als smaakstof of verdikkingsmiddel.
Dit maakt boodschappen doen er niet gemakkelijker op.
Wat is glutengevoeligheid
Bij glutensensitiviteit kan je lichaam de gluten in graanproducten moeilijk verteren en opnemen.
Gluten zijn eiwitten die in graanproducten zitten zoals tarwe, gerst en rogge. Hiervan is tarwe veruit de meest voorkomende vorm.
Gliadine en glutenine zijn de twee belangrijkste eiwitten van gluten. De nadelige gezondheidseffecten worden door gliadine veroorzaakt.
Last van vermoeidheid?
Een studie heeft aangetoond dat 60-82% van de mensen met glutensensitiviteit vaak vermoeid zijn.
Ook kan glutensensitiviteit door ijzertekort tot bloedarmoede leiden en bloedarmoede kan vervolgens vermoeidheid veroorzaken.
Take home message
Gluten zijn de meest controversiële bestanddelen.
Steeds meer mensen lijken glutensensitiviteit symptomen te ervaren en daar spelen bedrijven op in. En dat terwijl veel mensen niet eens glutensensitiviteit hebben.
Als je na het eten van gluten last krijgt van vervelende symptomen zoals maag-darmklachten heb je mogelijk glutensensitiviteit.
Glutensensitiviteit symptomen zijn onder andere opgeblazen gevoel, buikpijn, misselijkheid, constipatie, diarree, hoofdpijn en vermoeidheid.
Gluten eiwitten zitten in tarwe, rogge en gerst.
Van de mensen die zelf een diagnose stellen hebben slechts 14,5% een gluten probleem. Vaak zijn de symptomen aan andere oorzaken te wijten.
Gelukkig zou je uit een glutenvrij dieet in principe alle voedingsstoffen moeten kunnen krijgen.
Zorg er wel voor dat je voldoende koolhydraten blijf eten, anders loop je het riscio op tekorten aan vezels, calorieën en vitamine B.
Maak een afspraak bij een gezondheidsdeskundige voordat je overstapt op een glutenvrijdieet.
Over Diederik
Bronnen
Taetzsch, A., Das, S. K., Brown, C., Krauss, A., Silver, R. E., & Roberts, S. B. (2018). Are gluten-free diets more nutritious? An evaluation of self-selected and recommended gluten-free and gluten-containing dietary patterns. Nutrients, 10(12), 1881.
Leonard, M. M., Sapone, A., Catassi, C., & Fasano, A. (2017). Celiac disease and nonceliac gluten sensitivity: a review. Jama, 318(7), 647-656.
Diez-Sampedro, A., Olenick, M., Maltseva, T., & Flowers, M. (2019). A gluten-free diet, not an appropriate choice without a medical diagnosis. Journal of nutrition and metabolism, 2019.
Biesiekierski, J. R. (2017). What is gluten?. Journal of gastroenterology and hepatology, 32, 78-81.
Niland, B., & Cash, B. D. (2018). Health benefits and adverse effects of a gluten-free diet in non–celiac disease patients. Gastroenterology & hepatology, 14(2), 82.
Shewry, P. (2019). What is gluten—Why is it special?. Frontiers in nutrition, 6, 101.
Barbaro, M. R., Cremon, C., Stanghellini, V., & Barbara, G. (2018). Recent advances in understanding non-celiac gluten sensitivity. F1000Research, 7.