Ongeveer 1% van de bevolking heeft coeliakie. Echter, 80% van de coeliakiepatiënten weet niet dat ze coeliakie hebben.

Gluten zijn voor de meeste mensen veilig, maar dit geldt niet voor degene met coeliakie. Dus heb ik coeliakie?

Dit artikel vertelt je of je coeliakie hebt, de symptomen, andere mogelijke oorzaken inclusief een lijst met glutenvrije producten.

Symptomen coeliakie

Coeliakie is een auto-immuunaandoening die door gluten wordt uitgelokt. Je lichaam beschouwt gluten als vreemde indringers. 

Als je gluten binnenkrijgt zal er een immuunreactie ontstaan die de dunne darm beschadigt.

Spijsverteringsymtpomen bij volwassenen:

1. buikpijn
2. opgeblazen gevoel
3. winderigheid
4. misselijkheid, braken
5. constipatie
6. diarree
7. gewichtsverlies
8. vermoeidheid

Houd er rekening mee dat de symptomen sterk kunnen variëren en tussen volwassenen en kinderen verschillend kunnen zijn.

Andere symptomen (meer dan 50% van de volwassenen):

1. bloedarmoede
2. vermoeidheid
3. hoofdpijn
4. blaarachtige, jeukende, huiduitslag 
5. osteoprose, osteomalacie
6. mondzweren
7. gewrichtspijn
8. zenuwschade (gevoelloosheid en tintelingen in voeten en handen, cognitieve stoornissen, evenwichtsproblemen)
9. milt die minder goed werkt 

Hoe coeliakie van glutenintolerantie verschilt

Coeliakie en glutenintolerantie hebben overlappende symptomen zoals misselijkheid, diarree en vermoeidheid. Maar er zijn wel degelijk verschillen.

Immuunreactie. Bij coeliakie is er een reactie van je immuunsysteem terwijl je bij glutenintolerantie de gluten niet goed kan verdragen of verwerken.

Lange termijn schade. In tegenstelling tot coeliakie veroorzaakt glutenintolerantie meestal geen lange termijn schade.

Prevalentie. Ongeveer 1% van de bevolking heeft coeliakie en tussen de 0.5% – 13% van de bevolking heeft glutenintolerantie.

Glutenintolerantie: Symptomen, Oorzaken En Tips

30% van de mensen vermijdt gluten. Vandaar dat supermarkten steeds meer glutenvrije producten aanbieden. 

Echter, naar schatting heeft 0.5% – 13% van de bevolking daadwerkelijk een glutenintolerantie. 

Als je glutenintolerantie hebt kan je lichaam de gluten in graanproducten moeilijk verteren en opnemen. Je kan gluten dus niet goed verdragen / tolereren.

Gluten eiwitten zitten in graanproducten zoals tarwe, gerst en rogge. Er zijn verschillende soorten gluteneiwitten maar de nadelige gezondheidseffecten worden door Gliadine veroorzaakt.

Als je je na het eten van broodproducten ziek voelt, heb je dus mogelijk een glutengevoeligheid.

Als je gluten blijft consumeren kunnen er vervelende  spijsverteringsproblemen optreden zoals een opgeblazen gevoel, winderigheid, krampen, constipatie en diarree.

Symptomen van glutenintolerantie: 

1. opgeblazen gevoel
2. misselijkheid
3. buikpijn
4. diarree
5. constipatie
6. hoofdpijn
7. misselijkheid
8. vermoeidheid
9. vermoeidheid
10. hoofdpijnen

Glutengevoeligheid en glutenintolerantie worden nogal eens door elkaar gebruikt, want als je gluten niet kan ‘tolereren’, ben je er namelijk ‘gevoelig’ voor.

Oorzaken van glutenintolerantie:

• 6% glutengevoeligheid / glutenintolerantie (non-celiac gluten sensitivity)
• 1% coeliakie
• 1% tarwe-allergie (met name kinderen)

Aan de hand van de symptomen, de slechte reactie op gluten en het uitsluiten van coeliakie kan glutenintolerantie vastgesteld worden. 

Bij het vermoeden van coeliakie moet je eerst een arts raadplegen voordat je iets gaat ondernemen.

Door een aantal weken een strikt glutenvrijdieet te volgen kun je erachter komen of gluten de boosdoeners zijn. 

Na deze weken voeg je de gluten weer aan je dieet toe en kijk je of de symptomen weer terugkeren.

Waar gluten inzitten

Als je glutenintolerantie hebt en je alle gluten uit je dieet hebt geschrapt zal de eetlust waarschijnlijk weer terugkomen en zullen de spijsverteringsproblemen binnen een paar dagen verbeteren. In de eerste of tweede week neemt de vermoeidheid en hersenmist af. 

Dan moet je natuurlijk wel weten waar het in zit.

Deze voedingsmiddelen bevatten gluten:

1. tarwe
2. spelt
3. gerst
4. rogge
5. pasta
6. brood
7. gebakken producten: cakes, gebak, en koekjes
8. pizza
9. bier
10. granen
11. bewerkte voedingsmiddelen

Glutenvrije voedingsmiddelen:

1. aardappelen
2. rijst
3. eieren
4. vruchten
5. groenten
6. melk
7. pure haver
8. gedistilleerde drank

Gezonde glutenvrije voedingsmiddelen:

1. volkoren glutenvrije granen
2. fruit
3. groenten
4. magere zuivel
5. mager vlees
6. gezonde vetten

Vermijd veelgemaakte fouten. Zo zijn veel mensen geneigd om de producten te vervangen voor volvette zuivel, rood vlees, zoetigheden en zetmeelrijke groenten (verzadigde vetten, calorieën, cholesterol en natrium binnen).

Houd er rekening mee dat er gluten aan bewerkte voedingsmiddelen toegevoegd kunnen zijn en dat er aan verwerkte groenten en vruchten nog wel eens verdikkingsmiddelen en smaakstoffen worden toegevoegd.

Houd ook rekening met een tarwe-allergie 

Tarwe bevat gluten eiwitten en andere verbindingen waar je een allergische reactie op kan krijgen.

Voornamelijk kinderen hebben een tarwe-allergie en tegen de leeftijd van 12 jaar zal ongeveer 65% er al overheen gegroeid zijn. 

Symptomen tarwe-allergie:

1. spijsveteringsproblemen 
2. krampen
3. jeukende huiduitslag
4. diarree
5. hoofdpijn
6. jeuk, zwelling, of irritatie van de keel of mond
7. neusverstoppingen 
8. misselijkheid of braken
9. ademhalingsmoeilijkheden 
10. ernstige allergisch reactie (anafylaxie)

Houd rekening met FODMAP

Tarweproducten kunnen ook zogeheten FODMAP’s bevatten. FODMAP’s zijn korteketenkoolhydraten die veel mensen niet goed kunnen verteren, wat tot verschillende spijsverteringssymptomen kan leiden.

Zo zijn er mensen die denken dat ze glutenintolerantie hebben terwijl ze in werkelijkheid juist gevoelig zijn voor FODMAP’s. Dit blijkt uit onderzoek.

Hier kwamen onderzoekers achter toen mensen met zelf gediagnosticeerde gluten intolerantie een laag-FODMAP dieet gingen volgen. De symptomen namen vervolgens af.

Toen de deelnemers vervolgens geïsoleerde gluten kregen, waren er geen veranderingen in de symptomen.

Kortom, mogelijk heb je geen coeliakie of glutenintolerantie maar ben je gevoelig voor FODMAP’s. In dit artikel vertellen we meer over FODMAP’s en een low fodmap dieet. [blog]

Take home message

Gluten zijn erg controversieel en daar hebben voedselbedrijven op ingespeeld. Er zijn nu ook veel mensen die gluten vermijden omdat ze denken dat ze coeliakie of glutenintolerantie hebben terwijl ze dat in werkelijkheid helemaal niet hebben.

Als je coeliakie of glutenintolerantie hebt, kunnen er na het eten van gluten vervelende symptomen optreden zoals maag-darmklachten. 

Heb ik coeliakie?

Met een bloedonderzoek en dunne darm biopsie kan coeliakie vastgesteld worden.

Echter, meerdere symptomen van coeliakie lijken op die van glutenintolerantie zoals misselijkheid, diarree en vermoeidheid.

Gluten eiwitten zitten in tarwe, rogge en gerst.

Gelukkig zou je uit een glutenvrijdieet in principe alle voedingsstoffen kunnen halen. Zorg ervoor dat je voldoende koolhydraten blijft eten om risico’s op tekorten aan vezels, calorieën en vitamine B te voorkomen.

Maak een afspraak met een medisch professional voordat je een glutenvrijdieet probeert.