Bij geheugenproblemen zijn mensen al snel bang dat ze dementie hebben. Dementie tast het geheugen, de cognitieve functies, taal en besluitvorming aan. Alzheimer is de meest voorkomende oorzaak van dementie. 

Dus heb ik dementie?

Dit artikel vertelt je de (eerste) symptomen van dementie, hoe het wordt vastgesteld, en de verschillende soorten dementie.

De symptomen van Alzheimer

Als mensen dingen vergeten, worden ze al snel bang dat ze dementie hebben.

Bij Alzheimer worden het geheugen en het cognitief functioneren langzaam aangetast. Het is een progressieve hersenaandoening.

Aan de hand van de symptomen kun je Alzheimer op het spoor komen, maar de symptomen verschillen ook per stadium. 

Alzheimer begint meestal met geheugenproblemen en in de zeer vroege stadia zijn er ook andere dingen die op de ziekte van Alzheimer kunnen duiden zoals woordbegripstoornissen, verstoord redeneren, problemen met het, beoordelingsvermogen, ruimtelijke of visusproblemen.

Uiteindelijk wordt het uitvoeren van de eenvoudigste taken uiteindelijk ook aangetast. We zullen de symptomen per stadium beschrijven.

Mild of vroege stadium

1. geheugenverlies
2. minder spontaniteit 
3. slecht beoordelingsvermogen
4. minder initiatief nemen
5. het voltooien van normale dagelijkse taken duurt langer
6. met geld omgaan wordt lastiger en het betalen van rekeningen kan moeilijker worden
7. vragen herhalen
8. spullen verliezen
9. meer agressie
10. verdwalen en afdwalen
11. persoonlijkheidsveranderingen
12. stemmingsveranderingen
13. spullen op aparte plaatsen opbergen
14. meer angst

Matige stadium

1. verwardheid
2. toegenomen geheugenverlies
3. lees, taal en schrijfproblemen
4. geen nieuwe dingen meer kunnen leren
5. moeite met getallen werken
6. gedachten niet meer goed kunnen organiseren
7. kortere aandachtsspanne
8. moeite met logisch nadenken
9. moeite met bijvoorbeeld aankleden, dus taken die uit een reeks stappen bestaan
10. minder goed met nieuwe situaties kunnen omgaan
11. hallucinaties
12. paranoia
13. impulsief gedrag
14. familieleden en vrienden niet meer kunnen herkennen
15. waanideeën
16. woede-uitbarstingen
17. agitatie
18. dwalen
19. huilerigheid
20. rusteloosheid
21. angst
22. herhaalde bewegingen of uitspraken

Ernstig stadium

1. communiceren is niet meer mogelijk
2. gewichtsverlies
3. meer slapen
4. infecties van de huid
5. slikproblemen
6. knorren, kreunen of grommen
7. aanvallen
8. verlies van de blaas en darmcontrole

Voordat je de eerste symptomen ontwikkelt is de hersenschade al 10 jaar aan de gang.

Alzheimer diagnose

Aan de hand van verschillende testen kan Alzheimer vastgesteld worden en kunnen andere mogelijke oorzaken uitgesloten worden.

Hierbij worden er verschillende dingen getest zoals:

1. geheugen
2. denkvaardigheden
3. functionele vaardigheden 
4. gedragsveranderingen

Voor het diagnosticeren van Alzheimer of het uitsluiten van andere mogelijke oorzaken kunnen verschillende soorten hersenscans uitgevoerd worden:

1. CT (computertomografie)
2. MRI (magnetische resonantiebeeldvorming)
3. PET (positronemissietomografie)

Hoewel de diagnose nu met meer zekerheid gesteld kan worden, kan het eigenlijk pas na de dood met volledige zekerheid gesteld worden.

In de hersenen kan er dan met microscoop kenmerkende plaques en klitten gevonden worden.

10 vormen van dementie

De verschillende vormen van dementie zijn:

1. Alzheimer
2. Parkinson
3. vasculaire dementie
4. Lewy body dementie
5. frontotemporale dementie
6. Creutzfeldt-Jakob
7. gemengde dementie
8. Wernicke-Korsakoff
9. ziekte van Huntington
10. normale druk hydrocefalus

De Alzheimer stadia

Alzheimer stadia:

1. preklinisch
2. mild (vroeg stadium): in dit stadium wordt Alzheimer vaak gediagnosticeerd
3. matig (midden stadium)
4. ernstig (laat stadium)

Milde stadium. Alzheimer wordt vaak in het milde stadium gediagnosticeerd. Iemand kan gezond lijken terwijl de wereld om hen heen steeds moeilijker te begrijpen kan zijn.

Matig stadium. In het matige stadium is er intensievere zorg nodig.

Ernstig stadium. In het ernstige late stadium zijn alzheimerpatiënten volledig afhankelijk van anderen. In dit stadium is er ook geen communicatie mogelijk.

Het lichaam schakelt zich vanzelf uit, vandaar dat dementiepatiënten tegen het einde de meeste of de hele tijd in bed zullen doorbrengen.

Verslikkingspneumonie is een van de meest voorkomende doodsoorzaken, want door de slikproblemen kan er voedsel of vloeistof in je longen terecht komen en een longontsteking veroorzaken.

Niet meer eten en drinken

10% tot 15% van de Alzheimerpatiënten eet of drinkt niet genoeg. Dementie heeft namelijk ook invloed op de voedsel- en vochtinname. 

Vandaar dat een gebrek aan eetlust en het weigeren van voedsel een veel voorkomend aspect is van dementie.

In de latere stadia is het gebruikelijk dat Alzheimer patiënten met eten en drinken gaan stoppen.

Het eten kan geweigerd en uitgespuugd worden en er kan geïrriteerd, boos of uitdagend gereageerd worden.

Dit kan helaas leiden tot gewichtsverlies en verlies van spierkracht. 

Mensen met dementie kunnen de interesse in voedsel verliezen. Oorzaken van een gebrek aan eetlust zijn:

1. stemming
2. verwardheid
3. het niet meer kunnen herkennen van honger.

Andere mogelijke oorzaken:

1. misselijkheid
2. gebitsproblemen
3. brandend maagzuur
4. constipatie
5. slecht zicht
6. het gebruik van bepaalde medicijnen

Dementiepatiënten kunnen zich ook nog eens sneller verslikken of voedsel inademen. Dit kan vervolgens een longontsteking veroorzaken.

Wat je allemaal kunt doen:

controleer het zicht

kijk naar eventuele gebitsproblemen (roodheid, zwelling)

1. probeer bijvoorbeeld soepen
2. frequente, kleine, maaltijden
3. stimuleer de eetlust met lichte lichaamsbeweging
4. kleurrijk servies dat de aandacht trekt
5. snacks
6. kleine hoeveelheden sap
7. druppel zuivere ahornsiroop of honing

Oorzaak van alzheimer

Bij Alzheimer zullen de hersencellen krimpen en afsterven.

De ziekte van Alzheimer wordt veroorzaakt door een ophoping van eiwitten. Deze eiwitten gaan rond de hersencellen zitten.

Amyloid is een van die eiwitten die rond de hersencellen een plaque zal vormen en  tau-eiwitten kunnen in de hersencellen klitten gaan vormen.

Take home message

Als je dingen vergeet ben je al snel bang dat je dementie hebt. 

Dementie staat voor een groep symptomen die het geheugen en cognitieve functioneren negatief beïnvloedt. Alzheimer is de meest voorkomende oorzaak van dementie. 

Alzheimer is een progressieve hersenaandoening waarbij het geheugen en denkvermogen op een langzaam tempo wordt aangetast.

Naast Alzheimer bestaan dus ook nog andere vormen van dementie, waaronder parkinson dementie, en lewy body dementie.

Dus heb ik dementie?

Geheugenproblemen zijn bij de ziekte van Alzheimer meestal een van de eerste tekenen van cognitieve achteruitgang. 

Andere symptomen die op de allereerste stadium kunnen duiden zijn een achteruitgang van de cognitie zoals woordvindproblemen, gezichtsproblemen, ruimtelijke problemen. problemen in het beoordelingsvermogen en minder goed kunnen redeneren.

Voor het stellen van de diagnose wordt het geheugen, denkvaardigheid, functionele vaardigheid en gedrag getest. Ook kunnen er verschillende hersenscans uitgevoerd worden zoals CT-scan en MRI-scan.

Er zijn verschillende vormen van dementie. Alzheimer is de meest voorkomende oorzaak van dementie. Alzheimer en dementie zijn dus eigenlijk hetzelfde. 

In verschillende stadia treden er verschillende symptomen op.