Je wervelkolom bestaat uit wervels en tussenwervelschijven. Bij een hernia drukt een tussenwervelschijf tegen een zenuw aan. Dit kan voor verschillende klachten zorgen en je dagelijks leven behoorlijk beperken.

Soms kan een hernia een groep lange zenuwwortels (cauda equina) samendrukken waarvoor een spoedoperatie noodzakelijk is. 

Bovendien moeten er soms andere mogelijke aandoeningen uitgesloten worden zoals een infectie, gebroken bot, wervelkolomproblemen of een tumor.

Het is daarom belangrijk om een hernia te herkennen en vast te stellen.

De symptomen van een hernia zijn ook nog eens afhankelijk van de locatie van de hernia. Zo zullen de symptomen van een hernia in de onderrug anders zijn dan die van een nekhernia.

Dit artikel vertelt je hoe je een hernia kunt herkennen, de symptomen van verschillende soorten hernia’s, de oorzaken en de behandelingsmogelijkheden.

Symptomen hernia
Hernia’s komen meeste gevallen in de onderrug voor (lumbale hernia), maar ook kunnen hernia’s in de nek voorkomen (cervicale hernia).

Hernia’s zijn meestal eenzijdig. De symptomen zijn afhankelijk van de lokalisatie en of de hernia tegen een zenuw aandrukt. Pijn of ongemak zijn een van de meest voorkomende symptomen.

Bij een lumbale hernia zal de pijn het hevigst in de bil, dij en kuit zijn terwijl bij een cervicale hernia de pijn het hevigst in de schouder en arm zal zijn.

Door drukverhogende momenten zoals hoesten en niezen of door bepaalde posities kan de pijn er inschieten.

Symptomen van een hernia zijn:

1. pijn tijdens het zitten
2. uitstralende pijn
3. tintelingen of gevoelloosheid in de rug, schouders, benen, voeten of handen
4. arm of beenpijn
5. onderrugpijn 
6. pijn die bij bepaalde activiteiten of bewegingen verergert
7. spierzwakte
8. spierspasmes
9. pijn die ‘s nachts erger wordt
10. buig- of strekproblemen van de rug 
11. nekpijn
12. pijn in de benen, billen of heupen wanneer de schijf tegen de heupzenuw aandrukt (ischias)

Symptomen lumbale rughernia:

1. onderrugpijn (intermitterend of voortdurend)
2. pijn in de dij, bil, en kuit (meestal)
3. gevoelloosheid in de voet of het been
4. pijnlijk gedeelte van de voet 
5. ischias: pijn die zich vanuit de bil of rug zich naar beneden verplaatst (kuit, of voet)
6. rug spierspasmen
7. spierzwakte van de benen
8. verminderde reflexen (knie, enkel)
9. veranderingen in de darm- of blaasfunctie

Symptomen nekhernia:

1. meeste pijn in de arm en schouder 
2. bij het hoesten of in bepaalde houdingen kan de pijn in het arm of been schieten
3. brandende of scherpe pijn
4. tintelingen of gevoelloosheid in de schouder, handen of arm
5. uitstralende pijn langs de arm naar de vingers en hand
6. zwakte in de armen en/of hand

In het gebied van de aangetaste zenuw treden er vaak uitstralende gevoelloosheid en tintelingen op. 

En aangezien de aangetaste zenuw ook de spieren niet meer goed kan bedienen kan er dus spierzwakte optreden. 

Hierdoor kan het lastiger zijn om dingen vast te houden, op te tillen of kun je zelfs struikelen. Echter, ook zonder symptomen kun je een hernia hebben.

Hernia diagnose

Aan de hand van de klachten en lichamelijk onderzoek kan de diagnose in de meeste gevallen al gesteld worden. 

Eventueel kunnen er beeldvormende onderzoeken gebruikt worden zoals röntgenfoto’s om andere oorzaken uit te sluiten (infectie, tumor, wervelkolom problemen), MRI, CT-scan of myelogram.

Als een hernia niet behandeld wordt kan het na verloop van tijd tot hevige pijn, gevoelige zenuwen, zenuwbeknellen of zenuwbeschdiging leiden.

Behandeling hernia

Behandeling hernia van de onderrug (lumbale hernia):

1. fysiotherapie
2. ijs- en warmtetherapie: minder ontstekingen en dus minder pijn
3. zachte stretching: verlicht de druk op de zenuwwortel 
4. lichaamsbeweging: stabiliseert de wervelkolom
5. (chiropractische) manipulatie
6. niet-steroïde anti-inflammatoire geneesmiddelen (NSAID’s): naproxen, ibuprofen, COX-2-remmers
7. orale steroïden: verminderen van de ontstekingen en pijn
8. verdovende pijnstillers 
9. epidurale injecties voor pijnbestrijding

In de eerste zes weken dat je pijn en ongemak ervaart kan er voor een combinatie van deze conservatieve behandelingen gekozen worden.

De arts zal in eerste instantie waarschijnlijk vrij verkrijgbare pijnstillers aanraden en pijnlijke activiteiten en bewegingen afraden.

Behandeling nekhernia (cervicale hernia):

1. vrij verkrijgbare pijnstillers
2. ijs- en warmtetherapie
3. fysiotherapie: versterken en strekken van de nek
4. pijnlijke bewegingen vermijden

Cervicale hernia’s reageren in de meeste gevallen goed op niet-chirurgische behandelingen. 

Verwarmingskussen of icepacks. Door de ontsteking te verminderen kun je de pijn tijdelijk verlichten. Hiervoor kun je een verwarmingskussen of icepack gebruiken en op het getroffen gebied aanbrengen. Leg een of twee kussens onder je heupen en ga op je buik liggen gedurende 10-15 minuten. Doe dit bijvoorbeeld twee keer per dag. 

Beloop hernia

Gelukkig zal een hernia na verloop van tijd meestal vanzelf genezen. Zo zal de pijn van een hernia in 90% van de gevallen binnen 6 maanden vanzelf overgaan.

Wees daarom geduldig en volg het behandelplan dat je arts heeft voorgeschreven.

Echter, als het maar niet beter wordt na een paar maanden is er eventueel een operatie nodig. Overleg dit met je arts.

Take home message

Risicofactoren voor een hernia zijn onder andere overgewicht, fysiek veeleisende banen, traumatisch letsel, roken en genetische aanleg.

Een hernia bevindt zich in de meeste gevallen in de onderrug maar kan zich ook in je nek voordoen. 

Dus heb ik hernia?

Een hernia kan voor pijn, gevoelloosheid en zwakte zorgen. Bij een hernia in de onderrug zal de pijn het hevigst in de bil, dij en kuit zijn en bij een nekhernia zal de pijn in de schouder en arm het hevigst zijn.

De aangetaste zenuwen kunnen dus voor tintelingen, gevoelloosheid en spierzwakte zorgen. Maar sommige mensen zullen helemaal geen symptomen hebben.

Gelukkig zal een hernia meestal vanzelf verdwijnen en is er dus geen operatie nodig.