Het is erg vervelend als je anderen minder goed hoort, een piep in je oor hebt of geen hoge tonen meer hoort. Misschien lopen de één-op-één gesprekken niet meer zo vloeiend als voorheen. 

Je bent dan al snel bang dat je gehoor beschadigd is geraakt. Dus heb ik gehoorschade?

Dit artikel vertelt je de symptomen van gehoorschade, symptomen per oorzaak, hoe het gediagnosticeerd wordt inclusief behandelingsmogelijkheden.

Gehoorschade door lawaai

Symptomen gehoorverlies door lawaai:

1. geluiden zoals de spraak lijken gedempt
2. in een lawaaierige omgeving de gesprekken moeilijker kunnen verstaan
3. hoge tonen moeilijker kunnen horen
4. mensen vragen of ze langzaam, luider en duidelijker willen spreken
5. spraak via de telefoon moeilijker verstaan
6. televisie harder zetten
7. medeklinkers moeilijker horen
8. bepaalde geluiden die hinderlijk zijn of zelfs pijn doen (overgevoeligheid)
9. rinkelend geluid

Het risico op gehoorverlies door lawaai kan verhoogd worden door:

1. individuele lawaaigevoeligheid 
2. genetische aanleg
3. oorverwondingen
4. vloeibare chemicaliën waaronder tolueen
5. aandoeningen: suikerziekte, diabetes
6. meer dan 200 geneesmiddelen (ototoxische geneesmiddelen)

Gevolgen van geen hoge tonen meer horen

Je zult anderen slechter verstaan als je de hoge tonen en medeklinkers niet meer zo goed hoort. Dit is vooral vervelend in rumoerige omgevingen. 

De helderheid van spraak is namelijk afhankelijk van de hoge tonen. Waarschijnlijk zijn je haarachtige zintuigcellen (stereocilia) in het binnenoor beschadigd geraakt. 

De stereocilia kunnen de geluiden die in je oor komen omzetten in elektrische signalen die vervolgens door je hersenen geïnterpreteerd kunnen worden.

Je haarachtige zintuigcellen kunnen beschadigd worden door lawaai, leeftijd en infecties. 

Gehoorverlies in de hoge frequenties kan de volgende symptomen veroorzaken:

1. kinder- en vrouwenstemmen minder goed kunnen verstaan
2. medeklinkers slechter horen
3. vogels slechter horen
4. in mensenmassa’s of rumoerige omgevingen de woorden slecht kunnen verstaan
5. Leer- en ontwikkelingsachterstand 
6. anderen vaker vragen om langzamer of duidelijker te spreken
7. oorsuizen
8. onzekerheid, minder gevoel van eigenwaarde

Gehoorverlies in de hoge frequenties is meestal permanent. De meest effectieve behandeling is een hoortoestel dat een computerchip bevat die precies de hoge frequenties kan stimuleren waardoor je mensen weer duidelijk kan verstaan. 

Voorkomen is altijd beter. Het is daarom belangrijk dat je bij gevaarlijke geluidsniveaus je oren goed beschermd, vooral bij geluiden die luider dan 85 decibel zijn.

Een piep in je oor 

Maar liefst 15% tot 20% van de mensen hoort wel eens een piepend of suizend geluid in de afwezigheid van een externe bron. 

Na lawaai kan het vaak optreden maar het kan ook plotseling waargenomen worden.  

Gelukkig is de piep vaak tijdelijk en is er dus niets ernstigs aan de hand. Het kan echter ook chronisch van aard zijn.

Een piep in je oor komt vaker in beide oren voor. Oorzaken zijn:

1. harde geluiden
2. beschadigd binnenoor door verloren of beschadigde zintuig haarcellen (slakkenhuis) 
3. overprikkeling: een uitgeput gehoorsysteem kan de communicatie met de hersenen verstoren
4. hoge bloeddruk
5. stress
6. geneesmiddelen: aspirine, NSAID’s, bepaalde antibiotica, plaspillen, antimalariamiddelen, antidepressiva
7. oorsmeer dat tot drukveranderingen kan leiden
8. oorverwonding 
9. minder functionerende zenuwvezels door veroudering

Op de volgende manieren kun je een piep mogelijk verminderen:

1. beperk cafeïne, alcohol en nicotine
2. gehoorbescherming
3. het volume zachter zetten

Minder goed met 1 oor horen vaak tijdelijk

35% tot 50% van de mensen ervaart minder gehoor aan één oor. Dit staat ook wel bekend als asymmetrisch (sensorineuraal) gehoorverlies. 

Vaak treedt het plotseling op. Het kan veroorzaakt worden door:

1. oorontsteking
2. oorsmeer
3. verstopping
4. geneesmiddel bijwerkingen
5. gebarsten trommelvlies
6. de ziekte van Ménière
7. tumor die de gehoorzenuw verdrukt (zeldzaam)

We zullen een aantal verschillende oorzaken kort doornemen.

Oorontsteking. Door ontstekingen gaat het oor opzwellen en je buis van Eustachius wordt vervolgens door het vocht geblokkeerd wat tot pijn en gehoorverlies kan leiden. 

Oorsmeer. Naast een ontsteking en zwelling kan ook een teveel aan oorsmeer je gehoorgang doen verstoppen. Zo ontstaat er cerumenimpactie als het oorsmeer in elkaar geduwd wordt. Als gevolg kan je gehoor aan één kant afnemen. 

Ziekte van Ménière. Dit is een aandoening van het binnenoor en veroorzaakt gehoorverlies, plotselinge duizeligheid, oorsuizen of een vol of drukkend gevoel in het oor.

Plotseling sensorineuraal gehoorverlies. Plotselinge doofheid of plotseling sensorineuraal gehoorverlies staat voor een onverklaarbaar gehoorverlies dat binnen een paar dagen op kan treden. Hierbij is vaak één oor aangedaan. In je binnenoor zitten zintuigorganen en wanneer die niet meer goed werken kan plotselinge doofheid ontstaan. De behandeling bestaat uit het aanpakken van de onderliggende oorzaak, mits de oorzaak gevonden wordt.

De oorzaak van plotseling gehoorverlies is in maar liefst 90% van alle gediagnosticeerde gevallen onbekend.

Laat je gehoor door een professionele audioloog testen om een eventuele oorzaak te achterhalen en behandelingsmogelijkheden.

Gehoorbeschadiging vaststellen

Het menselijk gehoor kan frequenties tot 20.000 hz waarnemen, maar audiologen zullen alleen de frequenties tussen 125-8000 hz meten omdat hier alle belangrijke frequenties van de spraak zitten.  

Onder de gehele bevolking zal de gehoorgangresonantie sterk verschillen, daarom zijn frequenties boven 8000 Hz moeilijk te meten.

Er is sprake van een gehoorverlies in de hogere frequenties (2000-8000 Hz) wanneer de hogere frequenties van 2.000 Hz of hoger niet meer goed gehoord worden. Hierbij wordt er een aflopende configuratie gezien. 

Take home message 

Lawaai, infecties en veroudering kunnen voor gehoorschade zorgen. Het verouderingsproces van het oor kan al op 18-jarige leeftijd beginnen. 

Als je minder hoort, of een piep in je oor hebt of geen hoge tonen meer hoort, ben je al snel bang dat je gehoor beschadigd is.

Gehoorverlies kan tijdelijk van aard zijn, bijvoorbeeld als het door oorsmeer of ontstekingen is veroorzaakt.

Plotseling eenzijdig gehoorverlies kan door oorontstekingen, verstopping, oorsmeer, geneesmiddel bijwerkingen of trommelvliesperforatie veroorzaakt worden.

Beschadigde haarachtige cellen in het binnenoor leidt vaak tot gehoorverlies in de hoge frequenties. 

Door de specifieke frequenties met een hoortoestel te versterken zul je anderen weer goed kunnen verstaan.