Bij hevige hoestbuien vermoed je al snel kinkhoest. Tijdens de hoestbuien kun je moeilijk ademhalen. 

Bovendien kan het naar adem snakken bij kinderen erg beangstigend zijn. Het kind kan zelfs blauw worden.

Hoewel kinkhoest vooral jonge babys (<6 maanden) en kinderen van 11-18 treft, kunnen ook volwassenen getroffen worden. 

1 op de 20 volwassenen kan namelijk kinkhoest hebben wanneer de hoest langer dan 2-3 weken aanhoudt. 

Aan de hand van een aantal voortekenen, symptomen en typische stadia kun je het herkennen. 

Hoe vroeger je het herkend, hoe beter. Antibiotica zijn namelijk in de vroege stadia het meest effectief. 

Dit artikel vertelt je de symptomen van kinkhoest, hoe de diagnose kinkhoest gesteld wordt inclusief de behandelingsopties.

Symptomen kinkhoest

De eerste symptomen zijn vergelijkbaar met die van een verkoudheid zoals een loopneus, niezen, algemene malaise, zere keel, waterige en rode ogen en een licht verhoogde temperatuur. 

Aan het einde van deze fase ontstaat een steeds hardnekkigere hoest, met name ’s nachts. De hevige hoestbuien zullen na ongeveer een week beginnen.

Kinkhoest verloopt in drie erkende stadia:

1. Catarrale (ontstoken slijmvlies). Milde symptomen die op een gewone verkoudheid of griep lijken
2. Paroxysmale (aanvallen). Steeds terugkerende hevige hoestbuien. Een paroxysme (episode) zijn een reeks snel elkaar opvolgende hoestbuien die in intensiteit toenemen. De laatste hoest wordt door een grote inademing gevolgd waarbij het karakteristieke whoop geluid gemaakt wordt.
3. Convalescent (herstellende). Na ongeveer 4 weken begint het langzame herstel stadium waarbij de hoestbuien minder hevig en minder frequent worden. De hoestbuien kunnen soms maandenlang terugkomen.

Hoestbuien:

1. meestal duren de hoestbuien een paar minuten
2. ‘s nachts komen de hoestbuien vaker voor
3. tussen deze hoestbuien kan het kind naar adem snakken (whoop geluiden). Niet iedereen zal dit ervaren.
4. meestal komt er bij het hoesten dik slijm naar boven 
5. de grote hoeveelheden slijm kunnen tot braken leiden
6. jonge kinderen met ademhalingsmoeilijkheden worden soms blauw
7. het gezicht kan door het hoesten erg rood worden waarbij er in de ogen of onder de huid lichte bloedingen kunnen ontstaan

Andere symptomen tijdens een hoestaanval:

1. prominente nekaderen
2. uitpuilende ogen
3. overmatig speekselen
4. uitpuilende tong

De incubatietijd (tijd tussen besmetting en symptomen) van kinkhoest is 7 tot 10 dagen. Gewoonlijk duurt kinkhoest ongeveer 6-10 weken. Bij zuigelingen en mensen die niet ingeënt zijn zullen de symptomen ernstiger zijn.

Als je als volwassene bent ingeënt of door een infectie enig beschermd bent zullen de symptomen vaak ook minder ernstig zijn.

Gelukkig zal de intensiteit en frequentie van de hoestbuien na verloop van tijd afnemen. Het kan echter maanden duren voordat de hoestbuien helemaal gestopt zijn. 

Als er slijm in de longen terechtkomt kan er een bacteriële longontsteking ontstaan en er kunnen middenoorinfecties optreden. Dat waren echter nog niet alle complicaties.

Complicaties:

1. neus- en sclerabloedingen: door plotseling verhoogde druk in de bloedvaten van de ogen en neus
2. een ingeklapte long
3. toevallen
4. bronchiëctasie: abnormale bronchivergroting en bronchivernietiging
5. liesbreuk
6. subcutaan emfyseem: waarbij er lucht uit de long naar de omliggende weke delen ontsnapt 
7. encefalitis: acute hersenontsteking van de hersenen (zeldzaam)
8. bacteriële superinfectie

Diagnose kinkhoest

Om de diagnose kinkhoest vast te stellen zullen de kinkhoestbacteriën aangetoond moeten worden.

Hiervoor wordt er bij het gebied waar je neus en keel samenkomen een uitstrijkje of monster afgenomen. Een laboratorium zal het vervolgens controleren op de aanwezigheid van kinhoestbacterieen.

Daarnaast kan de arts ook een röntgenfoto van de borst maken of een bloedmonster afnemen.

Het is belangrijk dat kinkhoest van andere oorzaken onderscheiden wordt zoals longontsteking, astma, kroep, bronchiolitis, cystische fibrose, gastro-oesofageale refluxziekte, aspiratie van een vreemd voorwerp en sinusitis.

Oorzaak kinkhoest. Kinkhoest wordt veroorzaakt door de bordetella pertussis bacterie en is zeer besmettelijk. Ze hechten zich aan je kleine trilhaartjes in de bovenste luchtwegen.

Je wilt natuurlijk zo snel mogelijk van deze hoestbuien afkomen.

Behandeling kinkhoest

Kinhoest is een bacteriele infectie en daarom zal antibiotica de belangrijkste behandeling vormen. In de vroege stadia zijn antibiotica het meest effectief.

De meest populaire antibiotica voor kinkhoest:

1. azithromycine
2. erytromycine
3. clarithromycine

Kinkhoest is dus zeer besmettelijk. Om te voorkomen dat het zich naar anderen verspreidt kan antibiotica ook nog in late stadia worden gebruikt.

Er wordt geen antibiotica voorgeschreven als je het al drie weken of langer hebt gehad. De bacteriën zijn dan namelijk uit je lichaam verdwenen.

Take home message

Kinkhoest is een ernstige en zeer besmettelijke longinfectie dat verontrustende hoestbuien veroorzaakt. De grote hoeveelheden slijm kunnen tot overgegeven leiden.

Van neusbloedingen tot een ingeklapte long, kinkhoest kan vervelende complicaties met zich meebrengen. 

Dus heb ik kinkhoest?

De eerste symptomen zijn mild en lijken op een gewone verkoudheid of griep. Vervolgens ontstaan er steeds terugkerende, hardnekkige, hevige hoestbuien die met name ‘s nachts optreden.

De laatste hoestbui in de reeks wordt door een grote inademing gevolgd wat het karakteristieke whoop geluid kan produceren.

Na ongeveer 4 weken worden de hoestbuien minder hevig en minder frequent en zal kinkhoest langzaam herstellen.

Kinkhoest wordt aan de hand van een neus en keel uitstrijkje, of zuigmonster vastgesteld.