De kans dat je ooit nierstenen krijgt is 10%. Nierstenen zijn een van de meest pijnlijke ervaringen. 

Naast pijn zijn er nog een aantal andere symptomen waaraan je nierstenen kunt herkennen. Dus heb ik nierstenen?

Dit artikel vertelt je hoe je nierstenen kunt herkennen, de symptomen, oorzaken en de behandelingsopties.

De symptomen van nierstenen

Meestal ontstaan er pas symptomen wanneer een niersteen zich in de nier verplaatst of in de urineleiders terechtkomt. Dit is ook niet zo verwonderlijk.

Als een niersteen in de urineleiders vastzit zal de urine niet meer kunnen doorstromen. Als gevolg zwelt de nier op en kan de urineleider gaan verkampen. Dit kan erg veel pijn doen. 

Bij grotere nierstenen kunnen de volgende symptomen optreden:

1. koliekpijnen: een hevige pijn die komt en gaat
2. pijn aan de zijkant van je buik
3. een hevige pijn aan weerszijden van de onderrug 
4. mannen: testikelpijn 
5. buikpijn of een vage pijn die maar niet weggaat 
6. zweten 
7. een hoge temperatuur, koorts en rillingen 
8. overgeven
9. bloed bij de urine
10. misselijkheid 
11. urine infectie
12. troebele of slecht ruikende urine

Er zijn nog een aantal dingen die je moet weten over de pijn van nierstenen.

Zo kan de pijn van plaats veranderen, verschuiven of erger worden. Als de steen zich verder door de urinewegen verplaatst, kan de intensiteit van de pijn toenemen.

Onbehandelde nierstenen kunnen tot vernauwde of geblokkeerde nierstenen leiden, wat vervolgens de kans kan verhogen op infecties, ophoping van urine en extra belasting op de nieren.

Aangezien de meeste nierstenen tijdig worden behandeld zullen deze problemen zelden optreden en kunnen complicaties voorkomen worden.

Een blokkade van de urineleider leidt niet altijd tot symptomen. Dit is afhankelijk van:

1. de locatie van de blokkade
2. gedeeltelijke of volledige obstructie 
3. hoe snel de urineleider vernauwt raakt
4. of één of beide nieren zijn aangedaan

Tekenen en symptomen van een urineleider blokkade (ureterale obstructie) zijn onder andere:

1. moeilijk kunnen plassen
2. pijn
3. veranderingen in de urineproductie, hoeveel urine dat precies geproduceerd wordt
4. bloed in de urine
5. herhaalde urineweginfecties
6. hoge bloeddruk

Wanneer naar de dokter?

Er kunnen tal van symptomen optreden. Dan vraag je je waarschijnlijk af bij welke symptomen je naar de dokter moet. 

Bij zorgen moet je langs de dokter gaan en bij de volgende symptomen is er direct medische hulp nodig:

1. pijn in combinatie met koorts en rillingen
2. Intense pijn waarbij je geen comfortabele houding kunt vinden of niet stil kunt zitten
3. pijn in combinatie met misselijkheid en braken
4. bloed bij de urine
5. plasproblemen, moeite bij het plassen 

De oorzaken van nierstenen 

Zodra een niersteen in je urineleider terechtkomt die naar je blaas gaat kunnen er vervelende symptomen optreden. 

Nierstenen kunnen veroorzaakt worden door:

1. te weinig water drinken
2. zwaarlijvigheid
3. dieet
4. sommige medische aandoeningen
5. te veel of te weinig lichaamsbeweging
6. stress in combinatie met chronische uitdroging 
7. het consumeren van te zout of te zoet voedsel 
8. gewichtsverliesoperaties
9. Infecties
10. bepaalde supplementen en medicijnen
11. familiegeschiedenis
12. de inname van teveel fructose 

Vaak ontstaan nierstenen door een sterk geconcentreerde urine waardoor mineralen makkelijker aan elkaar blijven plakken en kristalliseren.

Nierstenen bestaan uit harde afzettingen van zouten en mineralen. De twee hoofdoorzaken hiervan zijn:

1. urine dat meer kristalvormende stoffen bevat zoals calcium, urinezuur en oxalaat dan dat er vloeistoffen zijn die je in de urine kan verdunnen 
2. het missen van stoffen die de vorming van kristallen voorkomen waardoor nierstenen dus makkelijker vormen

Wat zijn koliekpijnen?

Koliekpijnen zijn pijnen die komen en gaan. Ze zijn kenmerkend voor nierstenen en treden op wanneer een niersteen de urinestroom blokkeert.

Het ene moment is de pijn ondraaglijk en het volgende moment is de pijn weer verdwenen. Vaak begint het als een doffe pijn die snel in scherpe, ernstige krampen of pijn overgaat. 

Koliekpijnen kunnen in de zij, rug, liesstreek en onderbuik gevoeld worden.

De pijn ontstaat door een combinatie van de volgende processen:

1. een toegenomen peristaltiek
2. krampen van de urineleider
3. door nierstenen veroorzaakte ontstekingen 
4. nierzwelling met uitrekking van het kapsel 

Door deze processen worden de rekreceptoren onder het slijmvlies in de urineleider, nierbekken en het nierkapsel gestimuleerd en ontstaat er pijn.

De behandeling van nierstenen 

Er is niet altijd een behandeling nodig dus mogelijk hoef je alleen veel water te drinken en pijnstillers innemen.

Echter kan er een operatie nodig zijn als een niersteen vastzit en of gepaard gaat met complicaties zoals een urineweginfectie.

Door ze tijdig op te sporten zal er in de meeste gevallen geen schade veroorzaakt worden.

Je wilt natuurlijk niet dat de nierstenen weer terugkeren. Om de kans hierop te verkleinen kan een preventieve behandeling worden aangeraden.

Gelukkig kun je ook met dieet- en leefstijlaanpassingen nierstenen in de toekomst helpen voorkomen.

Nierstenen voorkomen

Nierstenen kun je het beste voorkomen door meer water te drinken en uitdroging te voorkomen. 

Ook moet je goed op je voeding letten en rekening houden met niersteenvormende voedingsmiddelen die boordevol oxalaat zitten:

1. chocolade
2. bieten
3. spinazie
4. rabarber
5. thee
6. de meeste note

Oxalaatrijke voedingsmiddelen kunnen in de nieren voor problemen zorgen. Combineer oxalaatrijke voeding daarom met calciumrijke voeding waardoor het al in de maag en darmen kan binden.

Tot slot is het verstandig om voedingsmiddelen te vermijden die hoge concentraties purines bevatten:

1. rood vlees
2. orgaanvlees
3. schaaldieren

Hiermee kun je urinezuurstenen voorkomen.

Niersteen vergruizen

Helaas gaan niet alle nierstenen vanzelf weg. Eventueel kan er voor niersteenvergruizing gekozen worden.

Hierbij worden er zo’n 1000-2000 hoogenergetische schokgolven gebruikt om de nierstenen te verbrijzelen. Vervolgens kunnen de kleine steenfragmenten zich via de urine verlaten.

En dat betaald zich vaak uit:

• na een maand is 50% steenvrij 
• binnen drie maanden 75% steenvrij zijn

Zo’n 20% van de nierstenen is groter dan 2 centimeter waarvoor een behandeling nodig kan zijn. In de volgende gevallen kan niersteenvergruizing worden aangeraden:

1. wanneer de niersteen niet vanzelf verdwijnt
2. wanneer de urinestraal door de steen volledige geblokkeerd wordt
3. als de pijn niet weggaat

Wanneer er mogelijk niet voor gekozen wordt:

1. zeer grote stenen kunnen niet vergruisd worden
2. zwangeren vanwege de röntgenstralen en schokgolven 
3. mensen met een pacemaker
4. mensen met infecties, bloedingsstoornissen, morbide obesitas of ernstige skeletafwijkingen 
5. mensen met nierafwijkingen

Take home message 

Nierstenen geven klachten zodra ze in de urineleiders terechtkomen die richting de blaas gaan. Heb ik nierstenen?

Nierstenen leiden tot verschillende symptomen zoals koliekpijnen (scherpe krampen en hevige pijnen die komen en gaan), misselijkheid, braken, rillingen, koorts, en bloed in de urine. 

Oorzaken van nierstenen zijn te weinig water drinken, zwaarlijvigheid, oxalaatrijke voedingsmiddelen, sommige medische aandoeningen, te veel of te weinig lichaamsbeweging, gewichtsverliesoperaties, het consumeren van te zout of te zoet voedsel, bepaalde supplementen en medicijnen, Infecties en de inname van teveel fructose. 

Nierstenen kunnen zeer pijnlijk zijn. Bovendien kunnen ze ook nog eens terugkomen. Gelukkig kun je ze in de toekomst helpen voorkomen.