Geschreven door Dirk Cornelis, BSc
Een bloedprop (stolsel) in een diepe lichaamsader wordt ook wel diepe veneuze trombose genoemd. Meestal vormt het zich in de benen.
Elk jaar ontwikkelen ongeveer 10 miljoen mensen een veneuze trombo-embolie.
Stolsels kunnen verderop in het lichaam de bloedtoevoer blokkeren. Vroegtijdige opsporing is daarom van levensbelang.
1 op de 10 mensen met een diepveneuze trombose zal namelijk een ernstige longembolie ontwikkelen. Je longen kunnen door een grote prop instorten wat hartfalen kan veroorzaken.
Dus heb ik trombose?
KORT ANTWOORD
Een diep veneuze trombose (DVT) in het been kan de volgende symptomen geven:
- Beenpijn: krampende of kloppende pijn in één been (meestal kuit of bovenbeen)
- Beenzwelling: zwelling in één been
- Huidskleur verandering: rond de pijnlijke plek donkere, rode of paarse huid
- Warm gevoel: rond de pijnlijke plek een warme huid
- Gezwollen aderen (bij aanraking pijnlijk of hard)
De klachten komen zelden in beide benen voor. Als de bloedprop in de arm of buik zit kunnen dezelfde symptomen optreden.
Neem bij symptomen direct contact op met een zorgverlener. Soms treden er geen merkbare symptomen op.
Dit artikel vertelt je meer over trombose, de waarschuwingstekens, hoe het gediagnosticeerd wordt en de behandelingsmogelijkheden.
Symptomen longembolie
Zoals hierboven besproken kan een diep veneuze trombose een longembolie veroorzaken. Dit is een levensbedreigende complicatie.
Bij de volgende waarschuwingssignalen en symptomen van een longembolie moet je direct medische hulp inschakelen:
- plotselinge kortademigheid
- pijn op de borst of ongemak dat bij diepe ademhaling of hoesten erger wordt
- snelle ademhaling
- snelle pols
- licht gevoel in het hoofd, duizeligheid
- flauwvallen
- ophoesten van bloed
Diagnose trombose
De dokter zal je symptomen uitvragen, een lichamelijk onderzoek uitvoeren en de benen controleren. De benen kunnen gevoeliger of gezwollen zijn en de huidskleur kan veranderd zijn.
De dokter kan verschillende onderzoeken aanvragen. De keuze is afhankelijk van een laag of hoog risico.
Verschillende diagnostische onderzoeken:
- D-dimeer bloedtest (bloedstolsels maken D-dimeer eiwitten aan)
- Echo (doorbloeding van de aderen)
- Venografie (röntgenonderzoek met kleurstoffen)
- MRI-scan (voor trombose in de buikaderen)
Behandeling trombose
Een diep veneuze trombose kan behandeld worden met:
- bloedverdunners (anticoagulantia): om het groter worden van de bloedstolsels tegen te gaan
- stollingsremmers (trombolytica): in ernstige gevallen, of wanneer de andere geneesmiddelen niet werkzaam zijn
- compressiekousen (steunkousen)
- ader filters als je geen medicijnen mag
Oorzaken trombose
De oorzaken van veneuze trombose zijn:
- letsel aan de beenaderen
- ziekte aan de beenaderen
- immobiliteit (niet kunnen bewegen)
- overgewicht
- bepaalde geneesmiddelen
- bepaalde anticonceptiemiddelen
- auto-immuunziekten die de stolling kans vergroten
- gebroken bot
- genetische aandoeningen
Risicofactoren bloedstolsel:
- oudere leeftijd
- wanneer een familielie lid diepveneuze trombose heeft
- doorgemaakte DVT
- onbehandelde spataderen
- overgewicht
- hartfalen
- zwangerschap
- hormoonvervangingstherapie
- sikkelcelziekte
- roken
- bepaalde genen
- dwarslaesie
- beroerte
- COVID-19
- kanker
- anticonceptiepillen
Naast veneuze trombose in de aderen bestaat er ook arteriële trombose in de slagaderen. Dit kan veroorzaakt worden door arteriosclerose, oftewel het verharden van de slagaders door vet- of kalkafzettingen. Hierdoor ontstaat een plaque dat kan barsten, waarna er zich een bloedstolsel ontwikkelt.
30% van de mensen die een bloedstolsel hebben doorgemaakt zal het binnen 10 jaar nog een keer ontwikkelen.
Complicaties trombose
Stolsels kunnen de doorbloeding blokkeren en leiden tot:
- longembolie
- beroerte
- hartaanval
- ernstige ademhalingsproblemen
- postflebitisch syndroom: verminderde de doorbloeding in de aangedane gebieden
- behandelingscomplicaties door de bloedverdunners
De plaats van de trombose bepaalt welke complicaties er op kunnen treden.
Take home message
Heb ik trombose?
De symptomen van een diep veneuze trombose (DVT) in het been zijn onder andere beenpijn (meestal kuit of bovenbeen), beenzwelling, verandering van de huidskleur (donkere, rode of paarse huid), warm gevoel en gezwollen aderen (bij aanraking pijnlijk of hard)
Als je symptomen opmerkt, moet je direct contact opnemen met een zorgverlener. Bij de waarschuwingssignalen en symptomen van een longembolie moet je direct medische hulp roepen.
Deze zijn onder andere pijn op de borst of ongemak dat bij diepe ademhaling of hoesten erger wordt, plotselinge kortademigheid, snelle pols, snelle ademhaling, licht gevoel in het hoofd, duizeligheid, flauwvallen en ophoesten van bloed.
Een diep veneuze trombose kan aangetoond worden met een D-dimeer bloedtest, Echo, Venografie en MRI-scan.
De behandelingsopties zijn bloedverdunners, stollingsremmers, compressiekousen en eventueel aderfilters als je geen medicijnen mag.