Kinderen zijn nou eenmaal wat drukker dan volwassenen en kunnen niet altijd hun aandacht erbij houden. Mogelijk is het normaal kindergedrag.

Maar misschien is er wat meer aan de hand en heeft je kind ADHD. De diagnose van ADHD wordt gesteld aan de hand van een aantal strikte criteria. Dus heeft mijn kind ADHD?

Dit artikel vertelt je wanneer je kind ADHD heeft, de tekenen en symptomen van ADHD, het diagnostisch proces inclusief andere mogelijke oorzaken.

Veelvoorkomende symptomen ADHD

Onoplettendheid, ongeconcentreerde activiteit en impulsiviteit zijn normaal bij kinderen. Maar wanneer dit gedrag erger is kan er sprake zijn van ADHD.

Er zijn dus strikte criteria voordat de diagnose van ADHD formeel gesteld kan worden. Maar voordat je langs de dokter gaat wil je waarschijnlijk weten aan welke symptomen je het kan herkennen.

We zullen de veelvoorkomende symptomen van ADHD bij kinderen doornemen. Deze symptomen zijn onderverdeeld in onoplettende symptomen en hyperactieve-impulsieve symptomen.

Onoplettende symptomen:

1. concentratieproblemen
2. een hekel hebben aan dingen die veel aandacht vereisen zoals huiswerk, klassikaal werk of klusjes 
3. vermijdingstechnieken
4. voorwerpen verliezen (pennen, huiswerk)
5. moeite met overzicht houden
6. taken, schoolwerk of klusjes niet afmaken
7. moeite met schoolwerk of taken
8. instructies of aanwijzingen moeizaam opvolgen

Hyperactieve-impulsieve symptomen

1. niet kunnen blijven zitten 
2. friemelen of draaien
3. antwoorden voordat iemand de vraag heeft gesteld
4. anderen onderbreken
5. niet rustig kunnen spelen 
6. overdadig praten
7. niet op hun beurt kunnen wachten
8. jezelf opdringen 

Er zijn nog meer symptomen waar je rekening moet houden. Verschillende tekenen en symptomen van ADHD:

1. op zichzelf gericht gedrag
2. emotionele onrust
3. niet rustig of kalm kunnen spelen
4. gebrek aan focus
5. vergeetachtigheid
6. dagdromen
7. taken niet afmaken
8. onzorgvuldige fouten bij het uitvoeren van taken of planning
9. taken vermijden
10. taken en activiteit niet goed bij kunnen houden (moeite met organiseren)

Op jonge leeftijd worden symptomen van ADHD meestal al opgemerkt. ADHD wordt daarom in de meeste gevallen al bij kinderen van 3-7 jaar gediagnosticeerd. Het kan ook op een latere kindertijd vastgesteld worden.

Bij jonge peuters en kleuters is de diagnose moeilijk te stellen omdat kinderen snel veranderen en typisch peutergedrag in de war gehaald kan worden met ADHD.

Wanneer het kind naar school gaat en de omstandigheden dus veranderen, kunnen deze symptomen meer gaan opvallen.

Diagnostisch proces ADHD

Ga naar de huisarts als je denkt dat je kind ADHD heeft.

1. Leerkrachten. Voordat je naar de huisarts gaat kan het goed zijn om even met de leerkrachten te praten over het gedrag van je kind.
2. Symptomen. De huisarts zal de symptomen uitvragen, waar de klachten optreden, of ze het dagelijks leven belemmeren, wanneer ze precies zijn begonnen, of er life events hebben plaatsgevonden zoals een overlijden of echtscheiding. Ook kan de familiegeschiedenis uitgevraagd worden.
3. Specialistisch onderzoek. De huisarts zal de diagnose zelf niet formeel stellen, maar kan je kind eventueel voor specialistisch onderzoek doorverwijzen.
4. Afwachten. Als de arts ADHD vermoedt zal er eerst een afwachtend beleid van ongeveer 10 weken ingesteld worden. Tijdens het waakzaam afwachten wordt gekeken of de symptomen hetzelfde blijven, verbeteren of juist erger worden. 
5. ADHD-programma. Er kan ook een ADHD-programma voorgesteld worden dat zich uit een opvoedingsprogramma en oudertraining kan bestaan. Hiermee wordt uiteraard niet bedoeld dat je een slechte ouder bent, maar leer je behulpzame tips en dingen waar je als ouder met een kind met ADHD te maken mee kan krijgen.
6. Specialist. Als ADHD het dagelijks leven van jou en je kind negatief beïnvloedt en het gedrag niet verbetert, kan het kind naar een specialist doorverwezen worden die een formele beoordeling kan uitvoeren.

Beloop ADHD kind

De symptomen van ADHD beginnen al voor de leeftijd van 12. De diagnose wordt meestal al op vroege leeftijd gesteld, tussen 3- en 7-jarige leeftijd. Kinderen zullen hier waarschijnlijk niet overheen groeien. 

Van alle gevallen die in de kindertijd zijn vastgesteld ervaart 50-86 procent op een latere leeftijd nog steeds de volledige stoornis of aanzienlijke beperkingen en symptomen. Sommige kinderen tussen zullen er dus volledig overheen groeien.

Verschillende vormen ADHD

De verschillende vormen van ADHD:

1. onoplettend
2. hyperactief-impulsief
3. gecombineerde typen

Andere oorzaak

Andere stoornissen kunnen soortgelijke symptomen veroorzaken zoals:

1. autisme
2. slaapstoornissen
3. sensorische verwerkingsstoornissen
4. bipolaire stoornis
5. gehoorproblemen 

Een arts kan tussen de verschillende oorzaken differentiëren. 

Take home message

ADHD is een van de meest voorkomende psychiatrische stoornissen onder kinderen. 

Als je kind hyperactief en onoplettend gedrag vertoont maak je je als ouder al snel zorgen om ADHD. Van persoon tot persoon zal ADHD zich anders manifesteren.

ADHD kan het leven negatief beïnvloeden en je wilt natuurlijk niet dat je kind de behandeling misloopt. Kortom, heeft mijn kind ADHD?

Er is sprake van ADHD bij:

• 6 of meer symptomen van onoplettendheid 
• 6 of meer symptomen van impulsiviteit en hyperactiviteit
• symptomen moeten voor de leeftijd van 12 begonnen zijn
• minsten een half jaar onophoudelijk aanwezig zijn
• het leven op verschillende vlakken belemmeren
• symptomen moeten in verschillende settings vertoond zijn 
• de symptomen zijn dus niet te verklaren door een andere aandoening, moeilijke fase, en maken geen deel van een ontwikkelingsstoornis uit

Als ouder kun je normaal gedrag van afwijkend gedrag niet zo 1, 2, 3 onderscheiden. Hiervoor is een arts nodig die het kind eventueel naar een specialist doorverwijst.

Mogelijk is er een andere onderliggende oorzaak waarvan de symptomen op die van ADHD lijken. Uiteraard kan het ook gewoon normaal gedrag zijn.

Kortom, bij een vermoeden op ADHD ga je voor een correcte diagnose langs de dokter.