Als ouder wil je natuurlijk dat je kind met alle leeftijdgenootjes meekomt. Maar door bijvoorbeeld een medisch probleem of trauma kan je kind een ontwikkelingsachterstand ontwikkelen.

Er is sprake van een ontwikkelingsachterstand wanneer mijlpalen later worden bereikt. 

Meestal zijn kleine, tijdelijke vertragingen bij het behalen van de mijlpalen geen reden tot ongerustheid. Kinderen hebben hun eigen tempo en de een gaat nou eenmaal sneller dan de ander.

Echter, in het geval van meerdere vertragingen of een aanhoudende vertraging kan er meer aan de hand zijn dat later in het leven voor problemen kan zorgen.

De tekenen zijn soms al in de kindertijd merkbaar, maar het kan ook pas in de schoolleeftijd optreden.

Het is belangrijk dat de oorzaak wordt geïdentificeerd. Door bijvoorbeeld een onderliggend medisch probleem aan te pakken kunnen de ontwikkelingsvaardigheden verbeteren. 

Dus heeft mijn kind een ontwikkelingsachterstand?

Dit artikel vertelt je meer over ontwikkelingsachterstand, de oorzaken en behandelingsmogelijkheden.

Oorzaken ontwikkelingsachterstand

Een ontwikkelingsachterstand kan veroorzaakt worden door:

1. vroeggeboorte 
2. trauma 
3. ernstig psychosociaal trauma (posttraumatische stressstoornis)
4. hersentrauma zoals het shaken baby syndroom
5. medische problemen (chronische oorontsteking, beroerte)
6. metabolische aandoeningen zoals fenylketonurie (PKU) 
7. roken en drinken tijdens de zwangerschap
8. infecties tijdens de zwangerschap
9. genetische aandoeningen zoals het syndroom van Down
10. hoge niveaus van milieugif (loodvergiftiging)
11. complicaties tijdens de geboorte
12. foetale alcoholsyndroom door alcoholgebruik tijdens de zwangerschap

De oorzaak kan niet altijd achterhaald worden.

Meestal ligt er een complexe combinatie van factoren aan ten grondslag zoals genetische en medische factoren.

Naast een ontwikkelingsachterstand kan er ook sprake zijn van een ontwikkelingsstoornis.

Een ontwikkelingsstoornis kan zich op elk moment ontwikkelen en zijn meestal levenslang. Meestal begint het al voor de geboorte, maar het kan ook na de geboorte ontstaan.

Behandeling ontwikkelingsachterstand

Bij het vermoeden van een ontwikkelingsachterstand moet je met de kinderarts gaan praten. Alleen een dokter kan een onderliggende probleem aantonen.

Met vroegtijdige interventies kan je kind geholpen worden. Gelukkig kan een ontwikkelingsachterstand ontgroeid of ingehaald worden.

Een ontwikkelingsachterstand kan met verschillende therapieën behandeld worden:

1. fysiotherapie voor de grove motoriek.
2. ergotherapie voor de fijne motoriek, zelfhulpproblemen, en sensorische verwerking
3. speciaal onderwijs
4. gedragstherapie
5. spraaktherapie
6. taaltherapie

Take home message

Heeft mijn kind een ontwikkelingsachterstand?

De meest voorkomende symptomen zijn langzamer leren en langzamer ontwikkelen dan de leeftijdsgenoten, moeite hebben om met anderen te communiceren of te socialiseren, moeite met logisch nadenken of problemen oplossen, leerproblemen op school, te laat met / pas op een latere leeftijd omrollen, kruipen, rechtop zitten of lopen, alledaagse taken niet zelfstandig uit kunnen voeren zoals naar het toilet gaan of aankleden, lagere IQ-scores, moeite met onthouden, moeite met praten, te laat praten en acties niet met gevolgen kunnen verbinden.

Oorzaken van ontwikkelingsachterstand zijn onder andere vroeggeboorte, ernstig psychosociaal trauma, hersentrauma (shaken baby syndroom), medische problemen en metabolische aandoeningen, genetische aandoeningen zoals het syndroom van Down, roken en drinken tijdens de zwangerschap, infecties tijdens de zwangerschap, loodvergiftiging, complicaties tijdens de geboorte en foetale alcoholsyndroom.

Soms zal de oorzaak onbekend blijven.

Er zijn verschillende behandelingsmogelijkheden zoals fysiotherapie, ergotherapie, gedragstherapie, speciaal onderwijs, spraaktherapie en taaltherapie.

Een ontwikkelingsstoornis is levenslang, maar ook dan kan er nog steeds vooruitgang geboekt worden.