Blaasontstekingen en urineweginfecties kunnen met het antibioticum fosfomycine behandeld worden, maar hoe lang werkt dit middel? Hoe lang werkt fosfomycine?
KORT ANTWOORD
Na één enkele dosis zullen er 36 uur lang of langer, werkzame therapeutische concentraties in de urine aanwezig zijn. Een matig verminderde nierfunctie zal de halfwaardetijd van fosfomycine enigszins verlengen. De urineconcentraties zullen gelukkig wel therapeutisch adequaat blijven.
Dit artikel vertelt je hoe snel het werkt, hoe het werkt inclusief de bijwerkingen die op kunnen treden.

Factoren die de werkingsduur kunnen beïnvloeden
De effectiviteit en duur van de werking van fosfomycine kunnen worden beïnvloed door verschillende factoren.
- Infectie-ernst. De ernst van de infectie kan invloed hebben op hoelang fosfomycine nodig is om effectief te zijn. Ernstige infecties kunnen mogelijk een langere behandeling vereisen dan milde infecties.
- Type infectie. Fosfomycine kan worden gebruikt bij verschillende soorten infecties, zoals urineweginfecties. De duur van de behandeling kan variëren, afhankelijk van het specifieke type infectie.
-
Micro-organisme. Het type bacterie dat de infectie veroorzaakt, kan ook van invloed zijn op de duur van de werking van fosfomycine. Sommige bacteriën kunnen gevoeliger zijn voor fosfomycine dan andere, wat kan resulteren in een snellere werking.
- Patiëntfactoren. Individuele patiëntfactoren, zoals de algehele gezondheidstoestand, leeftijd, nierfunctie en immuunsysteem, kunnen ook invloed hebben op hoe lang fosfomycine nodig is om een infectie te behandelen.
- Therapietrouw. Het is belangrijk dat fosfomycine zoals voorgeschreven wordt ingenomen, volgens de juiste dosering en tijdsduur. Het niet naleven van de voorgeschreven behandeling kan de effectiviteit verminderen en de duur van de werking verkorten.
Het is echter essentieel om te benadrukken dat de duur van de werking van fosfomycine altijd moet worden bepaald door een gekwalificeerde zorgverlener.
Wanneer begint fosfomycine te werken?
Twee uur na een dosis van 2 gram (kinderen) en 3 gram (volwassenen) zullen er piek plasmaconcentraties bereikt worden van 20-30 mcg/ml.
Binnen vier uur na een enkele dosis (3 g fosfomycine) zal de urinespiegels meer dan 128 mg/L bedragen. Dit zal vervolgens 36 tot 48 uur gehandhaafd worden.
Dankzij deze aanhoudende hoge spiegels kan een enkele dosis urinepathogenen effectief bestrijden.
Binnen 2-3 dagen zou er een verbetering van de symptomen moeten optreden. Zo niet moet je met je dokter contact opnemen.
Fosfomycine bevat het zogeheten fosfomycinetrometamol, een zout van fosfomycine dat oraal goed opgenomen wordt. Het wordt ook snel vanuit het maagdarmkanaal opgenomen.
Aangezien de nieren het fosfomycine voornamelijk onveranderd elimineren zullen binnen 2-4 uur de concentraties in de urine zeer hoog zijn (ca. 3000mg.A).
Voedsel zal de opname van fosfomycine-trometamol verminderen en vertragen waardoor de bloed- en urine concentraties lager worden. Waarschijnlijk zal dit de werkzaamheid niet ernstig beïnvloeden.
Hoe werkt fosfomycine?
Fosfomycine is een antibioticum dat bij urineweginfecties en blaasontstekingen bij vrouwen voorgeschreven kan worden.
Fosfomycine doodt bacteriën of voorkomt dat de bacteriën kunnen groeien. Het werkt dus niet tegen virusinfecties zoals verkoudheden of de griep.
Fosfomycine behoort tot de bactericiden die ingrijpen in de celwandsynthese van gram-positieve en gram-negatieve bacteriën.
Om precies te zijn wordt de eerste stap geremd. Hierbij is het zogeheten fosfoenolpyruvaatsynthetase betrokken.
Fosfomycine werkt goed tegen gram-negatieve bacteriën waaronder de Haemophilus influenzae-bacterie.
Het werkt ook goed tegen de meeste enterobacteriën zoals:
- Escherichia coli (E. Coli)
- Klebsiella pneumoniae
- Citrobacter spp.
- Shigella spp.
- Proteus vulgaris
- Proteus mirabilis
- Serratia marcescens
Het metabolisme zal niet in het lichaam plaatsvinden en het wordt voornamelijk onveranderd in je urine uitgescheiden.
Neem dit geneesmiddel precies zoals je dokter heeft voorgeschreven. Het moet op een lege maag worden ingenomen, minstens 2-3 uur na de maaltijd. Het mag ook niet met andere geneesmiddelen tegelijkertijd ingenomen worden.
Er zijn echter wat neveneffecten waar je rekening mee moet houden.
Bijwerkingen fosfomycine
Veelvoorkomende bijwerkingen van Fosfomycine:
- misselijkheid
- maagklachten, diarree
- duizeligheid, zwakte
- hoofdpijn, rugpijn
- keelpijn, verstopte neus
- menstruatiepijn, vaginale afscheiding, vaginale jeuk
Gelukkig zijn er zeer weinig gedocumenteerde bijwerkingen van fosfomycine. Gastro-intestinale stoornissen zijn het meest opvallend:
- diarree: 10%
- vaginitis: 6%
- hoofdpijn: 4%
Ernstige bijwerkingen zijn onwaarschijnlijk maar als ze optreden moet je het de dokter laten weten:
- buikpijn
- maagpijn
- vaginaal ongemak
Take home message
Voor de behandeling van blaasontstekingen kan het antibioticum fosfomycine gebruikt worden.
Als je een antibioticum voorgeschreven krijgt, vraag je je al gauw af hoe lang het duurt voordat het gaat werken en wat de werkingsduur precies is.
Een verbetering van de symptomen zou binnen 2-3 dagen merkbaar moeten zijn, maar hoe lang werkt fosfomycine?
Gewoonlijk worden de therapeutische urineconcentraties minstens 36 uur gehandhaafd.
Bij een matig verminderde nierfunctie zal de urineconcentratie nog wel therapeutisch adequaat blijven. Ondanks dat de halfwaardetijd dus enigszins verlengd wordt.
Veelvoorkomende bijwerkingen van fosfomycine zijn misselijkheid, duizeligheid, zwakte, keelpijn, hoofdpijn, rugpijn, maagklachten, diarree, verstopte neus, vaginale jeuk, menstruatiepijn, en vaginale afscheiding.
Over Diederik
Bronnen
Ramos, J. R., & Lletí, M. S. (2019). Fosfomycin in infections caused by multidrug-resistant Gram-negative pathogens. Revista Española de Quimioterapia, 32(Suppl 1), 45.