Rituximab is een geneesmiddel dat tegen kanker wordt voorgeschreven. Met rituximab kunnen ook de symptomen van reuma behandeld worden, maar hoe lang is het werkzaam? Kortom, hoe lang werkt rituximab?

Dit artikel vertelt je hoe lang rituximab werkt, factoren die invloed kunnen hebben op de werkingsduur van rituximab en wanneer rituximab begint te werken.

4 Factoren die de werkingsduur kunnen beïnvloeden

Er zijn verschillende factoren die van invloed kunnen zijn op de werkingsduur van rituximab. Hier zijn enkele belangrijke factoren:

1. Ziekte-indicatie: De werkingsduur van rituximab kan variëren afhankelijk van de aandoening waarvoor het wordt gebruikt. Rituximab kan bijvoorbeeld worden voorgeschreven voor de behandeling van bepaalde vormen van kanker, zoals non-Hodgkinlymfoom, of auto-immuunziekten, zoals reumatoïde artritis. De respons op rituximab kan verschillen tussen deze verschillende ziekte-indicaties.
2. Doseringsschema: Het doseringsschema van rituximab kan variëren, afhankelijk van de specifieke aandoening en de behandelstrategie van de arts. Over het algemeen wordt rituximab in cycli toegediend, waarbij herhaalde doses worden gegeven over een bepaalde periode. Het doseringsregime kan variëren van één keer per week tot één keer per zes maanden. De werkingsduur kan variëren afhankelijk van het gekozen doseringsschema.
3. Behandelingsrespons: De werkingsduur van rituximab kan ook worden beïnvloed door de respons van een individuele patiënt op de behandeling. Sommige patiënten kunnen een langdurige remissie ervaren, terwijl anderen een kortere werkingsduur kunnen hebben. De duur van de werkzaamheid kan ook variëren binnen dezelfde ziekte-indicatie, afhankelijk van de ernst van de ziekte en andere individuele factoren.
4. Onderliggende gezondheidstoestand: De algemene gezondheidstoestand van een patiënt kan ook van invloed zijn op de werkingsduur van rituximab. Andere medische aandoeningen of het gebruik van andere medicijnen kunnen de respons op rituximab beïnvloeden. Daarom is het belangrijk dat patiënten hun volledige medische geschiedenis en medicatiegebruik met hun arts bespreken voordat ze rituximab krijgen voorgeschreven.

Wanneer begint rituximab te werken?

Rituximab kan voor verschillende doeleinden gebruikt worden. We zullen daarom voor verschillende gezondheidsproblemen uitleggen wanneer het begint te werken.

Kanker. Rituximab zal bij non-Hodgkinlymfoom snel beginnen te werken. 24 tot 72 uur na gebruik zullen de CD20+ B-cellen in het perifere bloed uitgeput worden. Binnen de eerste drie weken zijn de B-cellen uitgeput. Bij de 48% patiënten die op de behandeling reageerden was de mediane tijd voordat de reactie begon 50 dagen.

Ontstekingen. Rituximab kan ook ontsteking, zwelling, pijn en gewrichtsschade verminderen. Mits het werkt kun je na 8-16 weken een symptoomverbetering opmerken. Binnen 16 weken zullen de meeste reumapatiënten enige symptoomverbetering opmerken, waaronder minder pijn en minder ontstekingen.

Aangezien het zo lang werkt kan het als onderhoudsbehandeling gebruikt worden. Een goed voorbeeld is non-Hodgkinlymfoom (NHL).

Onderhoudsbehandeling non-Hodgkin lymfoom (NHL)

Patiënten met non-Hodgkinlymfoom (NHL) krijgen bij elke behandeling een dosis rituximab (maximaal 8 dosis).

Als de behandeling aanslaat kan het na afloop van de therapie als onderhoudsbehandeling voortgezet worden.

Bij non-Hodgkinlymfoom (NHL) zul je het dan elke 8 weken nog maar één keer krijgen (maximaal 12 doses).

Hoe werktrituximab?

1. Werkingsmechanisme tegen kanker. 

Rituximab is een zogeheten monoklonaal antilichaam. Dit is een bepaald soort eiwit dat zich aan specifieke doelwitten kan binden, zoals het oppervlak van kankercellen.

Zo is rituximab gericht tegen het CD20 eiwit dat zich op het oppervlak van kankercellen bevindt. Het zal aan alle CD20 eiwitten die het tegenkomt gaan kleven.

Deze cellen worden als het ware gemarkeerd waarna je immuunsysteem de cellen zullen doden. 

Het specifieke mechanisme wordt echter nog niet volledig begrepen.

2. Werkingsmechanisme tegen ontstekingen

Bij sommige aandoeningen kan het gezonde weefsel van je lichaam door onnodige ontstekingen beschadigd worden. 

Rituximab kan ook het aantal immuuncellen (B-cellen) in je lichaam verlagen. Hiermee kunnen ontstekingen, zwellingen, pijn en gewrichtsschade verminderd worden.

Rituximab kan dus ook voor andere aandoeningen gegeven worden waaronder:

1. reumatoïde artritis
2. vasculitis
3. lupus
4. myositis

Het wordt ook wel een biologische therapie genoemd, maar er kunnen nog steeds neveneffecten optreden.

Bijwerkingen rituximab

Tijdens en na de behandeling kunnen de bijwerkingen op elk moment optreden, zolang het in je systeem aanwezig blijft.

Veel voorkomende bijwerkingen van rituximab:

1. hoofdpijn
2. brandend maagzuur, maagpijn, misselijkheid, diarree
3. spierpijn, gewrichtspijn, rugpijn
4. koorts, rillingen
5. nachtelijk zweten
6. blozen
7. zwakte
8. duizeligheid

Ernstige bijwerkingen van rituximab:

1. toegenomen urineren
2. meer dorst
3. tintelingen in voeten of handen
4. zwelling van de voeten of handen

Informeer je dokter wanneer een van deze bijwerkingen optreden.

Zelfs drie jaar na aanvang van de behandeling van non-Hodgkin-lymfoom (NHL) kunnen er nog bijwerkingen optreden.

Take home message

Rituximab wordt onder andere gebruikt voor de behandeling van kanker en om de symptomen van reuma te verlichten. Hoe lang werkt rituximab?

Na de laatste dosis kan rituximab 6 tot 12 maanden lang in je systeem aanwezig blijven. Dit verklaart waarom het als een langdurige onderhoudsbehandeling gebruikt kan worden.

Een rituximabinfusie om de 2-3 maanden kan de tumoren constant aan actieve concentraties doen blootstellen.

De veelvoorkomende bijwerkingen van rituximab zijn brandend maagzuur, maagpijn, misselijkheid, diarree, hoofdpijn, zwakte, duizeligheid, spierpijn, gewrichtspijn, rugpijn, koorts, rillingen, nachtelijk zweten en blozen.