Spiraaltjes zijn voor meer dan 99% effectief, maar hoe lang kunnen ze een zwangerschap effectief voorkomen? Kortom, hoe lang werkt een spiraal?

Dit artikel geeft inzicht in de werkingsduur van een spiraal, factoren die deze kunnen beïnvloeden, en wanneer de effecten van een spiraal beginnen.

5 Factoren die de werkingsduur kunnen beïnvloeden

De werkingsduur van een spiraal kan door diverse factoren worden beïnvloed. Hier zijn enkele punten om rekening mee te houden:

1. Type spiraal. Er bestaan diverse soorten spiralen, waaronder koperen en hormonale varianten. De werkingsduur verschilt per type. Koperen spiralen kunnen tot wel 10 jaar effectief zijn, terwijl hormonale spiralen doorgaans een levensduur hebben van 3 tot 5 jaar.

2. Kwaliteit van het product. De duurzaamheid van een spiraal kan worden beïnvloed door de kwaliteit van het product zelf. Het is van essentieel belang om een spiraal van een betrouwbare fabrikant te kiezen en deze te laten plaatsen door een professionele zorgverlener.

3. Plaatsingstechniek. De correcte plaatsing van een spiraal is essentieel voor zowel de effectiviteit als de duurzaamheid ervan. Een onjuiste plaatsing kan namelijk van invloed zijn op de werkingsduur.

4. Individuele reactie: Ieder lichaam is uniek en reageert verschillend op anticonceptiemethoden. Sommige vrouwen kunnen een spiraal zonder problemen langer dan de geschatte werkingsduur gebruiken, terwijl bij anderen de effectiviteit na verloop van tijd kan afnemen.

5. Onderliggende gezondheidsproblemen. Bepaalde gezondheidsproblemen, zoals bekkeninfecties of abnormale baarmoederafwijkingen, kunnen de werkingsduur van een spiraal beïnvloeden. Het is van belang regelmatig een controleafspraak bij de zorgverlener te plannen om te verifiëren of de spiraal nog steeds effectief is.

Hoe werkt een spiraal?

We zullen het werkingsmechanisme van de hormoonspiraal en koperspiraal kort doornemen.

Niet alleen het werkingsmechanisme is van een hormoonspiraal of koperspiraal anders, ook de effecten ervan, zoals het wel of niet ovuleren en de effecten op de menstruatie.

Hormoonspiraal 

De Mirena-spiraal is een hormoonspiraal en verhindert de eisprong door progesteronhormonen (levonorgestrel) af te geven. 

Door de hormonen wordt er minder baarmoederslijmvlies opgebouwd en je wordt dus minder ongesteld. Hormonale spiraaltjes omvatten Mirena, Kyleena, Liletta, Skyla.

Koperspiraal

Een koperspiraaltje is een T-vormig plastic bedekt met koper. 

Een koperspiraal zal geleidelijk koper afgeven en daarmee een ontstekingsreactie veroorzaken dat voor het sperma en het eitje giftig is. De koperionen zijn ook nog eens zaaddodend.

De koperspiraal is een vreemd object dat je lichaam aan gaat vallen. Omdat een koperspiraal de optimale omstandigheden in de baarmoeder verstoort, kan een bevruchte eicel zich niet innestelen.

Een koperspiraal bevat geen hormonen dus er zal nog steeds een eisprong plaatsvinden en je wordt nog steeds ongesteld.

Effectiviteit spiraal

Van de 100 mensen met een koperspiraal zal minder dan 1 persoon zwanger worden. Daarmee heeft de koperspiraal een effectiviteit van meer dan 99%.

De Mirena-spiraal is ook voor 99% effectief in het voorkomen van een zwangerschap.

In zeldzame gevallen kan er nog een zwangerschap optreden.

In sommige gevallen kan een spiraaltje de baarmoederhals doen verschuiven. 

Voordelen spiraal

De voordelen van de koperspiraal:

1. effectief tot wel 10 jaar
2. op elk moment kan de spiraal verwijderd worden
3. geen hormoongerelateerde bijwerkingen waaronder bloedstolsels
4. ook borstvoedende vrouwen mogen de koperspiraal
5. alle leeftijden: van tieners tot premenopauzale vrouwen
6. noodanticonceptie na onbeschermde seks: mits binnen 5 dagen wordt ingebracht

Voordelen Mirena-spiraal:

1. vermindert ernstige menstruatiepijn
2. minder menstruatiebloed
3. ongeveer 20 procent zal na een jaar niet menstrueren 
4. vermindert pijn van endometriose (abnormale groei van het baarmoederslijmvlies buiten je baarmoeder)

Bijwerkingen spiraal

Aangezien het lichaam de koperspiraal als een vreemd voorwerp beschouwt en dus aanvalt, vraag je je al snel af of er bijwerkingen op kunnen treden.

Bijwerkingen van de koperspiraal:

1. onregelmatige menstruaties
2. toegenomen of ergere krampen tijdens het menstrueren 
3. spotting: bloedverlies tussen de menstruaties
4. hevig bloedverlies
5. langere of zwaardere menstruaties
6. hevige menstruatiepijn

Het laten plaatsen kan ook pijnlijk zijn. Ook kun je rugpijn of kramp de dagen daarop volgend ervaren.

Bijwerkingen van Mirena:

1. hoofdpijn
2. stemmingswisselingen
3. tere borsten
4. acne
5. onregelmatige bloedingen
6. pijn of kramp in het bekken

Take home message

Er zijn verschillende soorten spiraaltjes.

Een bevruchte eicel kan zich alleen innestelen als de omstandigheden perfect zijn. Aangezien een koperspiraal een vreemd lichaam is kan deze innesteling niet plaatsvinden. 

De koperspiraal zal aangevallen worden en de ontstekingscellen zullen voor het eitje en het sperma giftig zijn.

De Mirena-spiraal voorkomt de zwangerschap door hormonen af te geven.

Zodra de spiraal is ingebracht, zal het gaan werken. Maar hoe lang werkt spiraal?

Een spiraal werkt ongeveer 5-10 jaar, dit is afhankelijk van het soort spiraal. Zo kan een mirena spiraal tot wel 7 jaar werkzaam blijven en een koperspiraal wel 12 jaar.

Met een koperspiraal kan een zwangerschap op de lange termijn op een veilige en effectieve manier voorkomen.

Het geeft niet 100% zekerheid. Minder dan 1% van de mensen wordt elk jaar met een koperspiraal alsnog zwanger.