Hoe Lucide Dromen Ontstaan

Van superkrachten tot het ontmoeten van overleden familieleden, in een lucide droom heb je invloed op nagenoeg alles. 

Het lukt echter niet iedereen. Maar hoe ontstaan lucide dromen en wat is de oorzaak?

KORT ANTWOORD

Een lucide droom is een hybride vorm van bewustzijn waarin je zowel slaapt als waakzaam bent. Lucide dromen ontstaan wanneer er een verschuiving in hersenactiviteit optreedt van de diepe REM-slaap richting het waken of wakker worden. Dit verklaart ook waarom mensen de slaap opzettelijk verstoren als ze lucide dromen willen opwekken. Dit zorgt voor een helderheid in de droom zelf. Kortom, in een lucide droom zijn er zowel kenmerken van de REM-slaap als van het waakproces.

Dit artikel vertelt je hoe je lucide dromen kunt opwekken inclusief de gevaren die het met zich meebrengt.

vrouw heeft lucide droom

Lucide dromen zijn hybride dromen

Meer dan de helft van de mensen zal op een gegeven moment in hun leven een lucide droom hebben. 

Dit heeft allemaal te maken met de hersenactiviteit, of beter gezegd een verschuiving van de hersenactiviteit.

In de REM-slaap vinden de meest levendige dromen plaats. Als de slaap in deze fase wordt verstoord en dus hersenactiviteit richting het waken verschuift, kan je je dus bewust zijn van die levendige droom.

Helderheid. Een lucide droom is dus een hybride situatie waarin je zowel slaapt als waakzaam bent. De hersenregio’s aandacht en inzicht zijn tijdens lucide dromen namelijk geactiveerd. Dit blijkt uit een onderzoek uit het tijdschrift Neuroscience of Consciousness. Deze activatie is vergelijkbaar met wanneer je wakker bent. In een lucide droom bevind je je dus in een staat van helderheid. Lucide betekent namelijk ook helderheid.

Zelfreflectie. In een lucide droom is er niet alleen bewustzijn maar ook het vermogen tot zelfreflectie. Dit komt omdat je frontale cortex tijdens een lucide droom wordt geactiveerd. Dit hersengebied is verantwoordelijk voor het oplossen van problemen, geheugen en emoties.

Wist je dat mensen de afgelopen jaren meer levendige dromen hebben gehad? Dit heeft te maken met de veranderende slaappatronen.

Je kan lucide dromen opwekken

Lucide dromen kunnen opgewekt worden door de natuurlijke slaapcyclus opzettelijk te verstoren. Als je dan even wakker bent kun je jezelf met die technieken primen.

  1. WBTB. Wake Back to Bed (WBTB). Bij deze techniek probeer je tijdens een ochtenddutje een lucide droom op te wekken. Je doet dit door in de vroege ochtend opzettelijk wat eerder wakker te worden en daarna een dutje te doen waarin de lucide droom waarschijnlijker wordt. 
  2. MILD. Mnemonic Induction of Lucid Dreams (MILD). Na 5 uur maak je jezelf opzettelijk wakker waarna je 30-120 minuten later weer gaat slapen. Hierbij vertel je jezelf voortdurend dat je de volgende keer dat je droomt bewust van de droom zult zijn. Dit vertel je jezelf als je opzettelijk wakker bent geworden. Je zult met de intentie van lucide dromen weer in slaap vallen.
  3. SSILD. Senses Initiated Lucid Dream (SSILD). Na 5 uur maak je jezelf opzettelijk wakker, maar in plaats van dat je met zelfpraat een lucide droom forceert ga je je focussen op verschillende stimuli waaronder geluiden, lichamelijke sensaties en beelden. Hierna val je weer in slaap en hoop je op een lucide droom. 
  4. Externe stimulatie. Hierbij zal een extern persoon stimuli toedienen wat de slaap verstoort en voor helderheid bij de slaper zorgt.
  5. Stoffen. Er zijn zelfs stoffen die de slaap kunnen verstoren, om zo lucide dromen op te wekken.

Bij al deze technieken wordt de slaap dus bewust verstoort, mensen vragen zich daarom af of lucide dromen gevaren met zich meebrengen.

Gevaren van lucide dromen

Het opwekken van lucide dromen en het opzettelijk verstoren van de slaap zijn niet zonder risico’s. Het kan naast slaaponderbrekingen en een verminderde slaapkwaliteit ook tot de realisatie leiden. 

Dit is ook niet zo gek. Uit voorlopige onderzoeken is gebleken dat lucide dromen voor een hybride vorm van bewustzijn zorgen waarin je zowel slaapt als waakzaam bent.

Dit kan meerdere belangrijke processen verstoren zoals de geheugenconsolidatie en emotionele regulatie.

Lucide dromen kunnen de slaap verstoren wat mogelijk tot  lichamelijke en geestelijke gezondheidsproblemen leidt.

Ga dus geen lucide dromen opwekken als je een slaapstoornis of mentale stoornis hebt.

Lucide dromen lijken dus een erg coole ervaring, maar houdt rekening met de hierboven beschreven gevaren.

REM-slaap en lucide dromen

Tijdens de slaap doorlopen je hersenen verschillende stadia. Na ongeveer 90 minuten beginnen de REM-cycli die zich elke 90 minuten herhalen. 

De hoeveelheid hersenactiviteit tijdens de REM-slaap is vergelijkbaar met die wanneer je wakker bent. In deze fase vinden de meeste dromen plaats, zowel gewone dromen als lucide dromen. 

In een lucide droom is je brein mogelijk nog actiever omdat ook je frontale cortex oplicht tijdens een lucide droom.

Take home message

Als je plotseling door een muur kan lopen bevind je je waarschijnlijk in een lucide droom. Als je een droom bewust meemaakt kan je alles. In een lucide droom kan je al je dromen verwezenlijken. 

Maar hoe ontstaan deze speciale dromen?

Het ontstaat wanneer er een verschuiving plaatsvindt in hersenactiviteit van REM-slaap naar een ontwaakte staat. 

In een lucide droom vervagen de grenzen tussen de slapende hersenen en het wakende bewustzijn.

Over Diederik

Diederik heeft een medisch-wetenschappelijke achtergrond. In zijn vrije tijd schrijft hij onder andere over gezondheidskwesties voor Human Nature.

Bronnen

Stumbrys, T., Erlacher, D., Schädlich, M., & Schredl, M. (2012). Induction of lucid dreams: A systematic review of evidence. Consciousness and cognition, 21(3), 1456-1475.

Voss, U., Schermelleh-Engel, K., Windt, J., Frenzel, C., & Hobson, A. (2013). Measuring consciousness in dreams: the lucidity and consciousness in dreams scale. Consciousness and Cognition, 22(1), 8-21.