Geschreven door Dirk Cornelis, BSc
Diepgewortelde trauma’s en psychologische problemen worden normaal gesproken benadert met gesprekstherapie, cognitieve gedragstherapie of medicijnen. In de toekomst komt daar mogelijk EMDR bij.
EMDR staat voor eye movement desensitization and reprocessing. Maar hoe werkt EMDR?
KORT ANTWOORD
Door trauma’s kunnen er problematische zenuw netwerken ontstaan zijn. Bij EMDR worden jouw snelle, ritmische oogbewegingen gebruikt om traumatische gebeurtenissen en emotionele herinneringen te dempen en te herstellen. Traumatische herinneringen worden met nieuwe (positieve) informatie/ emoties / gedachten verbonden en vermengd. Een therapeut zal je hierbij door de traumatische ervaring heen leiden. Het zijn dus als het ware helende bewegingen waarmee bevroren gedachten, emoties en sensaties opgelost kunnen worden. Naast het herbedraden van de traumatische ervaring zal je op toekomstige gebeurtenissen ook anders reageren.
Dit artikel vertelt je EMDR precies werkt, de verschillende fases, de bijzondere sensaties die je na afloopt kunt voelen inclusief wanneer het misschien niet zo verstandig is.
Werking van EMDR
Reflecteren, praten en denken kan ons erg ongemakkelijk laten voelen, daarom kiezen veel van ons voor vermijding.
Dit bespaart ons op de korte termijn wat leed, maar op de lange termijn kunnen de emotionele problemen en trauma’s zich diep gaan wortelen. Door trauma’s kunnen er namelijk maladaptieve neurale netwerken ontstaan zijn.
EMDR-therapie stelt het lichaam en geest in staat om de gevoelens te herprogrammeren en te verwerken. Het is dus het zelfhelende vermogen van het lichaam.
Met EMDR worden psychische stoornissen en traumatische ervaringen bestreden. De hersenen worden zo gestimuleerd dat onverwerkte (niet geheelde) herinneren verwerkt worden. Er vindt ook een aanpassing plaats (adaptieve resolutie).
Hierbij worden 8 fasen doorlopen:
- gesprek (anamnese)
- voorbereiding
- beoordeling
- desensitisatie (minder gevoelig maken)
- het installeren
- bodyscan
- de afsluiting
- voortgang / progressie van de behandeling
- Bij de desensitisatie wordt de emotionele lading verminderd.
- Bij reprocessing worden er een koppeling gemaakt met positieve netwerken.
Onderdrukte herinneringen. In tegenstelling tot wat veel mensen denken, zal EMDR geen onderdrukte herinneringen herstellen. Het helpt je bestaande onstabiele herinneringen opnieuw te verwerken en traumatische herinneringen te herprogrammeren.
Sessieduur. Een EMDR-sessie duurt ongeveer 60 tot 90 minuten. Maar om je hersenen volledig te herbedraden zullen er 3-12 sessies nodig zijn. Traumatische herinneringen tot op de bodem uitzoeken kost nou eenmaal tijd.
Gevoelens na de sessie. Van emotionele gevoeligheid tot zelfs lichtgevoeligheid, na een EMDR-sessie kun je je op verschillende manieren voelen. Naast lichamelijke vermoeidheid hebben mensen ook wel eens gevoeligheid voor geluid gemeld. Deze sensaties zou je in eerste instantie misschien niet verwacht hebben. Het kan goed zijn om na de sessie op een rustige en vredige plek te gaan zitten. Doe eventueel wat ademhalingsoefeningen.
Iedereen zal anders op EMDR-therapie reageren, dat is normaal. Echter, het is niet voor iedereen.
Wanneer geen EMDR?
Hoewel het niet wordt aanbevolen zou je EMDR ook op jezelf kunnen toepassen. Doe dit dan alleen voor kleinschalige trauma’s.
Niet iedereen is klaar voor EMDR. Als je je bij emoties af neigt te sluiten of als de emoties overweldigend zijn is het misschien beter om de EMDR-behandeling te laten voor wat het is.
Bij EMDR-therapie zal je eigen lichaam en geest het toch echt zelf moeten doen.
Weetje
Wist je dat een EMDR-sessie van een uur wel 700 dollar kan kosten?
Werkt EMDR?
Uit meerdere onderzoeken blijkt dat EMDR effectiever is dan geen behandeling bij patiënten met symptomen van het posttraumatische stressstoornis. Zo was het succespercentage bij mensen met PTSS bij sommige onderzoeken maar liefst 77%.
Hoewel EMDR bij angststoornissen lijken te werken is het wel voorlopig bewijs. Hopelijk kan toekomstig onderzoek ervoor zorgen dat we keiharde uitspraken over de effectiviteit kunnen doen voor verschillende psychische problemen.
Take home message
Hoe langer we leven, hoe meer emotionele momenten we ervaren en hoe meer trauma’s we hebben meegemaakt.
Aangezien het onder ogen komen erg pijnlijk kan zijn zullen we het verwerkingsproces vaak vermijden waardoor de problemen erg diep komen te zitten.
Met EMDR kunnen deze diepgewortelde traumatische gebeurtenissen herbedraad worden en aan positieve netwerken gekoppeld worden.
Het beschikbare onderzoek is veelbelovend maar nog niet definitief. Wat je ook besluit te doen, bespreek het eerst goed met een arts.
Bovendien zijn er een aantal groepen die het maar beter kunnen vermijden. Houd hier goed rekening mee.
Over Diederik
Bronnen
Rodenburg, R., Benjamin, A., de Roos, C., Meijer, A. M., & Stams, G. J. (2009). Efficacy of EMDR in children: A meta-analysis. Clinical psychology review, 29(7), 599-606.
van der Kolk, B. A., Spinazzola, J., Blaustein, M. E., Hopper, J. W., Hopper, E. K., Korn, D. L., & Simpson, W. B. (2007). A randomized clinical trial of eye movement desensitization and reprocessing (EMDR), fluoxetine, and pill placebo in the treatment of posttraumatic stress disorder: treatment effects and long-term maintenance. The Journal of clinical psychiatry, 68(1), 16611.
Davidson, P. R., & Parker, K. C. (2001). Eye movement desensitization and reprocessing (EMDR): a meta-analysis. Journal of consulting and clinical psychology, 69(2), 305.
