Zweet je tijdens het vasten meer dan gewoonlijk? Meer dan voor de hoeveelheid activiteit die je doet? Of zweet je plotseling nachtelijks? 

Sommige mensen ervaren zelfs nachtzweten dat toevallig met lange periodes van intermittent fasting samenvalt.

Dit kan even schrikken zijn, omdat sommige aandoeningen zich uiten in nachtelijk zweten. Dus is het normaal dat je meer zweet tijdens intermittent fasting?

Meer zweten is een logische bijwerking van intermittent fasting. De lage bloedsuiker triggert namelijk het parasympatisch zenuwstelsel, dat de bekende fight-or-flight reactie uitlokt. Het parasympatisch zenuwstelsel is verantwoordelijk voor de afscheiding van stresshormonen adrenaline en cortisol, en zorgt voor bijwerkingen zoals zweten, droge mond, verwijde pupillen en verhoogde concentratie.

Zweten is dus een logische oorzaak, maar komt typisch alleen voor bij zeer stressvolle situaties.

Het kan echter ook door iets anders veroorzaakt worden. We bespreken 8 mogelijke oorzaken.

8 oorzaken van zweten tijdens intermittent fasting 

1. Laag bloedsuiker

Zweten kan een teken van hypoglykemie zijn, oftewel een te lage bloedsuikerspiegel.

Dit kan voorkomen wanneer je lange periodes vast of als je lichaam nog niet aan vasten gewend is. 

Het lichaam produceert het hormoon insuline in de veronderstelling dat het voedsel krijgt tijdens de maaltijd.

Dit hormoon is nodig om de hoeveelheid glucose te reguleren die vanuit het voedsel in ons bloed terecht komt.

Wanneer we een maaltijd overslaan, leidt het gebrek aan glucose in het bloed tot het vrijkomen van adrenaline, omdat het lichaam in de overlevingsstand ‘vechten of vluchten’ gaat. Dit veroorzaakt vervolgens het zweten. 

Vasten veroorzaakt dus een lage bloedsuikerspiegel wat stress veroorzaakt. Veelvoorkomende symptomen van een lage bloedsuikerspiegel zijn onder andere trillen, zweten, geeuwen en hartkloppingen.

Sommige zullen hier meer last van hebben dan anderen.

2. Je eet te veel, te laat in de avond

Nachtzweten komt vooral voor bij mensen die ‘s avonds laat veel eten. Het lijkt erger te zijn als het eetvenster later is of als er alcohol in het spel is.

3. Onttrekking (koffie, alcohol)

Tijdens langdurige periodes van vasten krijg je sneller onttrekkingsverschijnselen omdat je abrupt stopt met consumeren van dranken en voedingsmiddelen. Veel mensen ervaren hierbij cafeïne-onttrekkingshoofdpijn.

4. Een overactieve schildklier 

Continu zweten kan een teken zijn van een overactieve schildklier, dit wordt ook wel hyperthyreoïdie genoemd.

De schildklier produceert een hormoon dat bepaalt hoe snel het lichaam zijn energievoorraden verbruikt en hoe gevoelig het lichaam is voor andere hormonen.

De productie van te veel schildklierhormoon kan constant zweten veroorzaken (door het stimuleren van de zweetklieren).

Hyperthyreoïdie kan ook leiden tot gewichtsverlies en hartkloppingen.

5. Laag testosteron

Mannen die ’s nachts zweten, zelfs als het niet bijzonder warm is, kunnen een laag testosteronniveau hebben.

Wanneer de testosteronniveaus laag zijn, ontvangt de hypothalamus, een gebied in de hersenen dat verantwoordelijk is voor vele functies zoals de lichaamstemperatuur en bloeddruk, valse signalen dat het lichaam oververhit is. 

Het zweten is de manier van het lichaam om vervolgens af te koelen.

Testosteron is ook nodig voor de spierkracht en de botdichtheid, daarom voelen mensen met een laag testosteronniveau zich zwak en ongewoon lethargisch.

6. Medicatie

Zweten kan een bijwerking zijn van antidepressiva. Dit komt omdat ze het niveau van stresshormonen zoals noradrenaline kunnen verhogen, wat leidt tot overmatige transpiratie.

7. Menopauze

De menopauze kan zich op verschillende manieren presenteren: opvliegers, vaginale droogte, verminderd libido, angst, depressie, verhoogd risico op hartaandoeningen, koelte, nachtelijk zweten en stemmingsveranderingen.

8. Zweten tijdens het eten 

Zweten tijdens het eten kan onder een aantal omstandigheden voorkomen. Soms is het een op zichzelf staand incident. Andere keren is het te wijten aan een onderliggende aandoening.

Zweten tijdens het eten als gevolg van een onderliggende medische aandoening (zoals suikerziekte) veroorzaakt meestal zweten aan beide zijden van het gezicht, wangen, voorhoofd, tempels en nek.

Oplossing intermittent fasting en zweten 

Zweten tijdens het vasten komt in de meeste gevallen door een toename van adrenaline en cortisol.

Deze tips zijn gericht op het verminderen van adrenaline en cortisol:

  1. Verminder de hoeveelheid cafeïne
  2. Eet iets vets vlak voor het slapen gaan zoals eieren of pindakaas. Dit kan werken mits de oorzaak niet komt, omdat je te veel voor het slapen at
  3. Eet eerder op de dag
  4. Vergroot je eetvenster
  5. Pauzeer intermittent fasting

Het gevaar van overmatig zweten voor vasters

Je moet 1,5 tot 2 liter water per dag drinken. Maar als je meer zweet dan gebruikelijk of als je veel sport, dan is het misschien verstandig om een elektrolytentablet aan te schaffen om eventuele tekorten aan te vullen.

Als je veel zweet, zal je namelijk veel natrium verliezen. Natrium is de belangrijkste elektrolyt. Hoewel het menselijke zweet voor 99% uit water bestaat, zit er ook 1% natrium in. 

Als je aan intermittent fasting doet, vormt overmatig zweten een gevaar, vooral voor sporters. Elke liter zweet bevat namelijk 900 mg natrium.

En als je dat niet direct aanvult, omdat je niet zo frequent eet, kun je je duizelig voelen of zelfs het bewustzijn verliezen.

Je zou hiervoor elektrolyten kunnen nemen. Deze supplementen komen in de vorm van vloeibare sporenelementen.

Vloeibare sporenelementen zijn vaak echter duur. Een goedkoper alternatief is het toevoegen van een eetlepel hoogwaardig Himalaya zeezout aan water.

Informeer wel eerst bij je arts of je een hoge bloeddruk of hartaandoening hebt en of elektrolytensupplementen veilig zijn voor jou. 

Als je ’s morgens niet sport of niet veel zweet, zijn elektrolytische supplementen misschien overbodig.

Als je last hebt van vermoeidheid, duizeligheid of spierkramp dan kan dit mogelijk de uitkomst bieden. 

Tips voor (nacht) zweten tijdens intermittent fasting

Deze tips zijn misschien iets voor jou als je ‘s nachts wakker wordt of last hebt van nachtzweten

1. Verlaag je slaapkamertemperatuur. Uit verschillende onderzoeken blijkt dat je in een koude slaapkamer beter slaapt. Dit heeft te maken met onze lichaamstemperatuur. Als je in slaap wilt vallen moet je lichaamstemperatuur namelijk dalen. De ideale temperatuur om te slapen ligt rond de 18 graden. 

2. 400 mg magnesium bij het avondeten. Magnesium is net zoals melatonine een natuurlijk slaapmiddel. Deze twee stoffen werken samen en zorgen voor een betere regulatie van je bioritme. Onvoldoende magnesium is slecht voor je en veroorzaakt slapeloosheid.

3. Ontspanning. Diep rekken of mediteren voor het slapen gaan. Zodat je hele lichaam zich kan ontspannen

4. Warme douche. Ongeveer een uur voor het slapen gaan een warme douche nemen kan de spieren helpen ontspannen

5. Gordijnen. Verduisteringsgordijnen of glazen die het blauwe licht ’s avonds blokkeren kunnen ook helpen. Licht stimuleert de aanmaak van cortisol. Dus elke manier waarop je ’s nachts de lichtinval kan remmen, kan het zweten helpen verminderen.

Take home message 

Het is normaal dat je tijdens het vasten meer zweet dan gewoonlijk. Zweten is vaak een teken van een laag bloedsuiker, als gevolg neemt het adrenaline en cortisol toe.

Veel koffie drinken kan deze symptomen verergeren dus let hier op. Nachtzweten komt tijdens Intermittent fasting vaker voor dan je zou denken.

Ook al is intermittent fasting geen dieet, het is gewoon niet voor iedereen weggelegd.

Mogelijk kan is er een onderliggende gezondheidsaandoening in het spel waardoor het voor jou niet de oplossing is.

Als de klachten na het volgen van de tips nog steeds aanwezig blijven, is het altijd een goed idee om een afspraak te maken met je huisarts.

Over Diederik

Diederik heeft minstens 10 jaar ervaring met intermittent fasting en doet momenteel onderzoek naar de invloed op vetverbranding.

Bronnen

Wannamethee, S. G., & Shaper, A. G. (2003). Alcohol, body weight, and weight gain in middle-aged men. The American journal of clinical nutrition, 77(5), 1312-1317.

Liu, S., Serdula, M. K., Williamson, D. F., Mokdad, A. H., & Byers, T. (1994). A prospective study of alcohol intake and change in body weight among US adults. American Journal of Epidemiology, 140(10), 912-920.