Aspartaam zit in meer dan 6.000 voedingsmiddelen, is maar liefst 200 keer zoeter dan suiker en bevat chemicaliën. Dan vraag je je al snel af wat het met je tanden doet. 

Je gebit krijgt gedurende je leven veel te verduren en daarom is het belangrijk om je gebit en tanden zo lang mogelijk gezond en sterk houden.

Wellicht consumeer je voedingsmiddelen met aspartaam en vraag je je nu af wat de effecten daarvan zijn op je tanden. Kortom, is aspartaam slecht voor je tanden?

Uit onderzoek blijkt dat kunstmatige zoetstoffen chemicaliën bevatten die het tandglazuur zacht kunnen maken. In vergelijking met suiker draagt aspartaam minder bij aan tandbederf. Van alle zoetstoffen heeft xylitol en sucralose het minste effect op je tanden. Vermijd zure smaken en fruitige smaken om de kans op tanderosie te verminderen. 

Dit artikel zal het zuurgehalte van aspartaam van verschillende producten belichten en de andere bijwerkingen van aspartaam bespreken. 

Het zuurgehalte van aspartaam is nadelig voor de tanden

Op zichzelf is suiker niet slecht voor je tanden, maar zuur wel. 

Je mond zit te allen tijde vol met bacteriën die zich teniet doen aan suiker om vervolgens zuur te produceren. Nadat je een suikerrijke maaltijd op hebt, scheiden de bacteriën dus zuur uit dat nadelig is voor de tanden.

Hoewel kunstmatige zoetstoffen geen suiker bevatten, kunnen je tanden nog steeds worden aangetast. Veel kunstmatige zoetstoffen bevatten namelijk van zichzelf een hoog zuurgehalte.

Door het zuur wordt het glazuur van je tanden zacht en kan het makkelijk worden weggepoetst. Hierdoor komt de binnenste laag van je tanden bloot te liggen en kunnen gaatjes ontstaan. 

Vermijd daarom ook kleverige of langzaam oplossende snoepjes omdat ze in je mond blijven hangen, waardoor het glazuur gemakkelijk zal oplossen.

Schade aan je tanden treedt pas op wanneer je aspartaamproducten regelmatig gebruikt, omdat het glazuur dan geen tijd heeft om te herstellen.

Sommige aspartaamproducten zijn schadelijker voor het gebit

Niet alle kunstmatige zoetstoffen zijn gelijkwaardig. Sommige zijn nou eenmaal schadelijker voor je gebit dan andere. Zo zijn de smaakstoffen in chocoladesnoepjes en munt minder zuur dan de smaakstoffen in producten met fruitsmaak. 

Snoep. Suikervrij snoepgoed lijkt in eerste instantie misschien gezond, maar het maakt veel uit welke soorten je precies consumeert. Gearomatiseerde snoepjes met citroenzuur kunnen je tanden erg beschadigen. En hoewel kauwbare en kleverige snoepjes geen suiker bevatten laten ze wel resten achter tussen je tanden waar je moeilijk bij komt. Als je snoept, kan je zure smaken het beste vermijden.

Suikervrije dranken. De chemicaliën in suikervrije dranken zullen het glazuur van je tanden zacht maken, daarom raden we aan om gewoon water, thee of melk te drinken om je tanden zo lang mogelijk sterk en gezond te houden. 

Kauwgom. Uit onderzoek blijkt dat de zoetstof xylitol het tandbederf het beste tegengaat. Suikervrije kauwgom kan zelfs positieve effecten hebben op je gebit, met name als je na een maaltijd niet meer flost of poetst. Kauwgom spoelt als het ware alle zure voedingsmiddelen van het tandoppervlak af waardoor het tandglazuur niet aangetast wordt. Bovendien neemt de speekselproductie toe waardoor etensresten worden weggespoeld.

Andere nare bijwerkingen van aspartaam 

Kunstmatige zoetstoffen zoals aspartaam kunnen je suikerinname dus laag houden maar er is een keerzijde. Mensen zijn helaas niet op de hoogte van alle bijwerkingen die aspartaam kan geven.

Aspartaam is niet alleen slecht voor je tanden, wanneer de aspartaamconcentraties te hoog worden, kan het ook de volgende bijwerkingen veroorzaken:

Hersenfunctiestoornissen. Aspartaam verhoogt de kans op dementie met 300% omdat aspartaam tot methanol wordt afgebroken en vervolgens tot formaldehyde wat erg giftig is en de hersenen kan aantasten. Het giftige formaldehyde verhoogt ook de kans op depressieve gevoelens, afname van de reactietijd, geheugenstoornissen, verminderde focus en aandacht, lagere scores cognitieve functies en geïrriteerde stemming.

Overeten en gewichtstoename. Aspartaam verandert het verwachtingspatroon, omdat je minder calorieën binnenkrijgt dan het lichaam verwacht waardoor het hongergevoel wordt versterkt. Bovendien verdwijnt de associatie tussen calorieën en zoete smaak. Deze associatie wordt in weze afgeleerd. Maaltijden zullen niet meer zo snel een vol gevoel geven. Omdat de zoetheid en het aantal calorieën niet overeen komen, treedt er verwarring op. Zodra er lege calorieën binnenkomen, gaat het brein extra hongersignalen afgeven. 

Ontstekingen. Aspartaam verstoort het antioxidanten-oxidanten evenwicht waardoor oxidatieve stress toeneemt en de integriteit van celmembranen worden aangetast. Als gevolg zullen er meer ontstekingen in het lichaam zijn wat de kans op chronische degeneratieve ziekten verhoogt. Bovendien verlaagt aspartaam glutathion in de hersenen wat beschouwd wordt als de belangrijkste antioxidant.

Verstoort darmmicrobioom. Aspartaam kan het darmmicrobioom ontwrichten en de diversiteit van de darmbacteriën verstoren. Het darmmicrobioom heeft invloed op de insulinegevoeligheid en bloedsuikerregulatie. Zodra het darmmicrobioom ontwricht wordt, neemt het risico op suikerziekte toe. 

Suikerziekte. Wanneer het lichaam minder adequaat op suikers reageert zal de bloedsuiker regulering dus aangetast worden en neemt de kans op diabetes toe. De alvleesklier kan hierbij mogelijk beschadigd raken. Deze klier reguleert de insulineproductie en -afgifte.  Mogelijk kan aspartaam hoge bloeddruk en hartziekten veroorzaken. 

Minder voldaan gevoel. Aspartaam verhoogt de voedselinname. Normaal gesproken geven zoete smaken aan dat het lichaam calorieën binnenkrijgt. Echter, aspartaam misleidt het lichaam en er zullen geen calorieën volgen. De gezonde associatie tussen zoetheid en calorieën wordt dus afgeleerd waardoor je na een echte maaltijd niet meer vol zit. 

Take home message 

Als je aan een schadelijke zoetstof denkt, zal aspartaam waarschijnlijk als eerste in je opkomen. Je lichaam kan geen onderscheid maken tussen natuurlijke zoete suikers en aspartaam. 

Aspartaam is een ingewikkeld onderwerp. De ene dag wordt ons verteld dat iets goed voor ons is, terwijl we de volgende dag te horen krijgen dat het slecht voor ons is. 

Aspartaam is niet zomaar een zoetstof, aspartaam richt meer schade aan dan je in eerste instantie zou verwachten. 

En daarnaast ben je je lichaam en jezelf voor de gek aan het houden. Dit kan meerdere bijwerkingen veroorzaken.

Om eventuele lange termijn effecten van aspartaam te voorkomen, raden we aan om deze zoetstof te beperken. 

Als je je tanden regelmatig poetst, kan een snoepje of koolzuurhoudend drankje op z’n tijd absoluut geen kwaad.

Over Diederik

Diederik heeft een medisch-wetenschappelijke achtergrond.

Bronnen

Lipton, R. B., Newman, L. C., Cohen, J. S., & Solomon, S. (1989). Aspartame as a dietary trigger of headache. Headache: The Journal of head and face pain, 29(2), 90-92.

Van den Eeden, S. K., Koepsell, T. D., Longstreth, W. T., Van Belle, G., Daling, J. R., & McKnight, B. (1994). Aspartame ingestion and headaches: a randomized crossover trial. Neurology, 44(10), 1787-1787.

Das, S., Das, A. K., Murphy, R. A., & Warty, S. (1997). Cariostatic effect of aspartame in rats. Caries research, 31(1), 78-83.

Butchko, H. H., Stargel, W. W., Comer, C. P., Mayhew, D. A., Benninger, C., Blackburn, G. L., … & Trefz, F. K. (2002). Aspartame: review of safety. Regulatory Toxicology and Pharmacology, 35(2), S1-S93.

Schiffman, S. S., Buckley III, C. E., Sampson, H. A., Massey, E. W., Baraniuk, J. N., Follett, J. V., & Warwick, Z. S. (1987). Aspartame and susceptibility to headache. New England Journal of Medicine, 317(19), 1181-1185.

Magnuson, B. A., Burdock, G., Doull, J., Kroes, R. M., Marsh, G. M., Pariza, M. W., … & Williams, G. M. (2007). Aspartame: a safety evaluation based on current use levels, regulations, and toxicological and epidemiological studies. Critical reviews in toxicology, 37(8), 629-727.

Swithers, S. E. (2013). Artificial sweeteners produce the counterintuitive effect of inducing metabolic derangements. Trends in Endocrinology & Metabolism, 24(9), 431-441.

Palmnäs, M. S., Cowan, T. E., Bomhof, M. R., Su, J., Reimer, R. A., Vogel, H. J., … & Shearer, J. (2014). Low-dose aspartame consumption differentially affects gut microbiota-host metabolic interactions in the diet-induced obese rat. PloS one, 9(10), e109841.

Nettleton, J. E., Reimer, R. A., & Shearer, J. (2016). Reshaping the gut microbiota: Impact of low calorie sweeteners and the link to insulin resistance?. Physiology & behavior, 164, 488-493.

Ranney, R. E., Oppermann, J. A., Muldoon, E., & McMahon, F. G. (1976). Comparative metabolism of aspartame in experimental animals and humans. Journal of Toxicology and Environmental Health, Part A Current Issues, 2(2), 441-451.

Kuk, J. L., & Brown, R. E. (2016). Aspartame intake is associated with greater glucose intolerance in individuals with obesity. Applied Physiology, Nutrition, and Metabolism, 41(7), 795-798.

Das, S., Das, A. K., Murphy, R. A., & Worawongvasu, R. (1991). Aspartame and dental caries in the rat. Pediatr Dent, 13(4), 217-220.