D-mannose is een suikersoort die in een aantal vruchten en groenten voorkomt, waaronder perziken, zwarte bessen, rode bessen, veenbessen,  sperziebonen, tomaten en kool. Het lichaam kan ook vanuit glucose D-mannose aanmaken.

D-mannose wordt als voedingssupplement aangeprezen als een natuurlijke manier om urineweginfecties en blaasontstekingen mee te behandelen en te voorkomen. 

Maar is er een keerzijde? Je wilt natuurlijk niet dat het middel erger is dan de kwaal. Voorlopige studies hebben de veiligheid van D-mannose onder de aandacht gebracht en geconcludeerd dat er meer onderzoeken nodig zijn. 

Wellicht heb je ergens over D-mannose gelezen en vraag je je nu af of je het wel veilig kan gebruiken. Kortom, is D-mannose gevaarlijk?

Over het algemeen is D-mannose voor de meeste gezonde mensen niet gevaarlijk. Echter, hoge doseringen D-mannose kan de bloedsuikerregulatie belemmeren en mogelijk zelfs nierschade veroorzaken. Zwangeren, borstvoedende vrouwen en kinderen kunnen D-mannose beter vermijden omdat er nog onvoldoende betrouwbare informatie beschikbaar is. 

Dit artikel vertelt je alle mogelijke gevaren en bijwerkingen van D-mannose.

Veiligheid van D-mannose

Omdat je lichaam D-mannose via de nieren en de urinewegen elimineert klinkt het in eerste instantie niet zo gevaarlijk. Je moet echter wel rekening houden met de volgende punten. 

Diabetes. Als je diabetes hebt moet je voorzichtig zijn met D-mannose supplementen omdat het de bloedsuikerspiegel kan veranderen en de bloedsuikerregulatie kan belemmeren. Met D-mannose kan het dus moeilijker zijn om je bloedsuiker onder controle te houden. 

Nieren. Hoge doses D-mannose kunnen schadelijk zijn voor de nieren. Het is daarom belangrijk dat je alle supplementen waaronder de natuurlijke supplementen die je zonder recept neemt, aan je arts voorlegt. 

Prenataal. Of D-mannose gevaarlijk kan zijn tijdens de zwangerschap of tijdens het borstvoeden is nog niet onderzocht. Er is ook niet genoeg bekend over de veiligheid van D-mannose bij kinderen. Als je tot deze groepen behoort is het het verstandigst om D-mannose te vermijden. 

Pyelonefritis. Het zelf behandelen van urineweginfecties of uitstellen van standaard zorg brengt gevaren met zich mee. Wanneer je jezelf behandelt met D-mannose kan dat in sommige gevallen leiden tot ernstige complicaties, waaronder een pyelonefritis (nierinfectie).

Er is momenteel onvoldoende betrouwbare informatie beschikbaar over de lange termijn veiligheid. 

Hoeveel D-mannose is gevaarlijk?

Orale D-mannose-inname is voor de meeste volwassenen in de juiste hoeveelheden waarschijnlijk veilig wanneer de aanbevolen hoeveelheid wordt ingenomen voor maximaal een half jaar. 

Hoewel er nog weinig bekend is over de precieze doseringen hebben studies een aantal dosering aangehouden.

Voor het voorkomen van urineweginfecties werd maar twee gram per dag gebruikt en voor het behandelen van urineweginfecties werd maar liefst drie gram D-mannose gebruikt. 

Bij welke dosering D-mannose giftig of schadelijk wordt is dus tot op heden nog niet goed in kaart gebracht. We kunnen dus ook niet zeggen vanaf welke hoeveelheid D-mannose gevaarlijk wordt. 

Bovendien zit D-mannose van nature in veel voedingsmiddelen waardoor bepaalde diëten mogelijk onbekende gezondheidsproblemen met zich meebrengen.

Bijwerkingen D-mannose 

Veel voorkomende D-mannose bijwerkingen zijn:

  1. losse ontlasting
  2. opgeblazen gevoel
  3. diarree
  4. belemmering bloedsuikerregulatie  
  5. vaker plassen: D-mannose spoelt naast e-coli ook andere bacteriën weg waardoor je nieren meer urine produceren om de bacteriën uit te scheiden. 
  6. gewichtstoename: mannose is een bepaalde suikersoort dat je stofwisseling, darmflora en gewicht kan beïnvloeden. 
  7. blaasirritatie: sommige mensen lijken aanvankelijk een geïrriteerde blaas te ontwikkelen dat na D-mannose gewenning verdwijnt.
  8. niertoxiciteit: D-mannose wordt via de urine uitgescheiden, daarom zouden hoge doses mogelijk de nieren kunnen beschadigen.

Take home message 

Elk jaar zijn er meer dan zes miljoen doktersbezoeken voor urineweginfecties. Frequente urineweginfecties moeten vaak 6 maanden of langer met antibiotica behandeld worden. 

Hierdoor stijgt de kans op antibioticaresistentie. Er is daarom een grote vraag naar een niet-antibiotische behandeling zoals D-mannose. 

Hoewel D-mannose voor de meeste volwassenen niet gevaarlijk is, zijn er nog een aantal gevaarlijke bijwerkingen die nader onderzocht moeten worden, met name op de lange termijn. 

Overmatige hoeveelheden D-mannose kan de bloedsuikerregulatie ontregelen en mogelijk nierschade teweegbrengen. 

Voedingssupplementen zijn grotendeels ongereguleerd en niet getest veiligheid. Bij aanschaf van supplementen moet je voor de producten gaan die gecertificeerd zijn door professionele organisaties die veiligheid en kwaliteit kunnen garanderen.

Over Diederik

Diederik heeft een medisch-wetenschappelijke achtergrond. In zijn vrije tijd schrijft hij over gezondheidskwesties.

Bronnen

Hu, X., Shi, Y., Zhang, P., Miao, M., Zhang, T., & Jiang, B. (2016). D‐Mannose: Properties, production, and applications: An overview. Comprehensive Reviews in Food Science and Food Safety, 15(4), 773-785.

Michaels, E. K., Chmiel, J. S., Plotkin, B. J., & Schaeffer, A. J. (1983). Effect of D-mannose and D-glucose on Escherichia coli bacteriuria in rats. Urological research, 11(2), 97-102.

Oyofo, B. A., DeLoach, J. R., Corrier, D. E., Norman, J. O., Ziprin, R. L., & Mollenhauer, H. H. (1989). Prevention of Salmonella typhimurium colonization of broilers with D-mannose. Poultry Science, 68(10), 1357-1360.

Zhang, D., Chia, C., Jiao, X., Jin, W., Kasagi, S., Wu, R., … & Chen, W. (2017). D-mannose induces regulatory T cells and suppresses immunopathology. Nature medicine, 23(9), 1036.

Grünert, S. C., Marquardt, T., Lausch, E., Fuchs, H., Thiel, C., Sutter, M., … & Spiekerkoetter, U. (2019). Unsuccessful intravenous D-mannose treatment in PMM2-CDG. Orphanet journal of rare diseases, 14(1), 1-6.

Davis, J. A., & Freeze, H. H. (2001). Studies of mannose metabolism and effects of long-term mannose ingestion in the mouse. Biochimica et Biophysica Acta (BBA)-General Subjects, 1528(2-3), 116-126.

Kranjčec, B., Papeš, D., & Altarac, S. (2014). D-mannose powder for prophylaxis of recurrent urinary tract infections in women: a randomized clinical trial. World journal of urology, 32(1), 79-84.

Domenici, L., Monti, M., Bracchi, C., Giorgini, M., Colagiovanni, V., Muzii, L., & Benedetti Panici, P. (2016). D-mannose: a promising support for acute urinary tract infections in women. A pilot study. Eur Rev Med Pharmacol Sci, 20(13), 2920-2925.