De schildklier is een hormoonklier die een rol speelt bij je stofwisseling en bij de groei en ontwikkeling van je lichaam.
Je hebt wellicht gehoord dat de schildklier jodium nodig heeft, en het is vanzelfsprekend dat je ervoor wilt zorgen dat dit vitale orgaan alle essentiële voedingsstoffen ontvangt.
Is jodium goed voor de schildklier?
KORT ANTWOORD
Jodium is essentieel voor je schildklier omdat jodium gebruikt wordt om het schildklierhormoon aan te maken. En schildklierhormoon heb je nodig voor je metabolisme, activiteit van enzymen, aanmaak van eiwitten en de ontwikkeling van hersenen en botten tijdens de zwangerschap.
Als je te weinig jodium binnenkrijgt kan je schildklier onvoldoende schildklierhormoon aanmaken waardoor de schildklier trager gaat werken. Dit wordt ook wel hypothyreoïdie genoemd.
Echter, een teveel aan jodium kan slecht voor je schildklier zijn en leiden tot hypothyreoïdie en auto-immuun thyreoïditis. Dit geldt met name voor mensen die er vatbaar voor zijn zoals ouderen, mensen met terugkerende schildklieraandoeningen, foetussen en neonaten.
Dit artikel vertelt je waarom jodium goed is voor je schildklier en alles over een jodiumtekort.
Gevaar van een jodium tekort
Jodium is goed voor de schildklier, maar over de gehele wereld krijgen 2 miljard mensen te weinig jodium binnen.
Als een jodiumtekort niet behandeld wordt kunnen er verschillende gezondheidsproblemen optreden zoals geestelijke gezondheidsproblemen (depressie), hartaandoeningen (hartfalen en een vergroot hart), verminderde ovulatie en zenuwschade.
Het herkennen van een jodiumtekort is dus belangrijk. Het meest voorkomende symptoom is een zwelling aan de voorkant van de nek. Echter, dit treedt niet altijd op.
Ook kan het haar dunner worden of kun je last krijgen van een drogere huid, constipatie, vermoeidheid en depressieve gevoelens. Er zijn nog veel meer symptomen.
Symptomen
Een jodiumtekort kan verwante schildklieraandoeningen veroorzaken dat tot de volgende symptomen kan leiden:
- grotere schildklier: zichtbare knobbel in de hals
- vermoeidheid en zwakte
- zwelling in je hals, zwelling van de schildklier
- droge huid
- kouder gevoel dan normaal
- gewichtstoename
- zware menstruatie, onregelmatige menstruatie
- dunner wordend haar
- tragere hartslag
- leerproblemen, geheugenproblemen
Bij baby’s zijn de symptomen van jodiumtekort:
- uitgezette tong
- vaak stikken
- opgeblazen gezicht
- constipatie
- slechte spierspanning
- vaker slapen
Gevolgen jodiumtekort
Een jodiumtekort dat niet behandeld wordt kan een ernstige hypothyreoïdie veroorzaken wat tot verschillende mogelijke complicaties kan leiden:
- hartaandoeningen zoals hartfalen en een vergroot hart
- verminderde ovulatie, dit kan bij vrouwen tot onvruchtbaarheid leiden
- geestelijke gezondheidsproblemen waaronder cognitieve stoornissen en depressie
- perifere neuropathie: perifere zenuwschade
- cretinisme: aandoeningen door een jodiumtekort
- verhoogd risico op geboorteafwijkingen door lage hoeveelheden schildklierhormoon
Verschillende zwangerschapsgerelateerde aandoeningen ten gevolge van een jodiumtekort:
- vroeggeboorte
- miskramen
- aangeboren afwijkingen
- doodgeboorte
Oorzaken
Oorzaken van een jodiumtekort:
- te weinig vanuit de voeding binnenkrijgen
- verhoogde inname van calcium
- zwangerschap
- tabak, alcohol
- orale anticonceptiemiddelen
- seleniumtekort
- blootstelling aan straling
- perchloraten
- thiocyanaten
De risicogroepen voor een jodiumtekort:
- zwangeren
- vrouwelijk geslacht
- leeftijd
Met urinemonsters en een bloedtest kan de hoeveelheid jodium gemeten worden. Jodium verlaat het lichaam namelijk via de urine.
Bovendien bestaat er ook een huidtest (jodiumpatchtest) waarbij er een stukje jodium op je huid wordt geverfd. Een dag later wordt de huid gecontroleerd.
Behandeling jodiumtekort
Een jodiumtekort wordt gewoonlijk behandeld door de inname van jodiumhoudend voedsel te verhogen, gejodeerd zout en jodiumsupplementen.
Jodiumrijke voedingsmiddelen omvatten:
- zuivelproducten, met name melk en eieren
- zeevruchten zoals vis, zeewier en garnalen
- vruchten en groenten, met name bananen, limabonen en maïs
Echter, als je een traagwerkend schildklier hebt dat niet door een jodiumtekort wordt veroorzaakt, zullen jodiumsupplementen geen voordelen bieden, een teveel ervan zou het juist kunnen verergeren. Alleen een dokter kan de juiste diagnose stellen.
Als er sprake is van een traagwerkend schildklier moet je waarschijnlijk je hele leven een synthetisch schildklierhormoon innemen.
Take home message
Is jodium goed voor de schildklier?
Jodium is goed voor je schildklier, want zonder jodium kan je schildklier geen schildklierhormoon aanmaken.
Hierdoor gaat de schildklier trager werken wat tot ernstige complicaties kan leiden.
Je kunt een jodiumtekort aan een aantal symptomen herkennen zoals een zwelling in de hals door een vergrote schildklier, een droge huid, vermoeidheid en zwakte, gewichtstoename, kouder gevoel dan normaal, tragere hartslag, dunner wordend haar, zware menstruatie, onregelmatige menstruatie, leerproblemen en geheugenproblemen.
Met een urinetest en bloedtest kan het jodium gemeten worden. Als er een jodiumtekort wordt gevonden kun je behandeld worden door de inname van jodiumhoudend voedsel te verhogen en met behulp van gejodeerd zout en jodiumsupplementen.
Over Diederik
Bronnen
Sun, X., Shan, Z., & Teng, W. (2014). Effects of increased iodine intake on thyroid disorders. Endocrinology and metabolism, 29(3), 240-247.
Zimmermann, M. B., & Boelaert, K. (2015). Iodine deficiency and thyroid disorders. The lancet Diabetes & endocrinology, 3(4), 286-295.
Zimmermann, M. B., Jooste, P. L., & Pandav, C. S. (2008). Iodine-deficiency disorders. The Lancet, 372(9645), 1251-1262.