Kramp kan erg pijnlijk zijn waardoor je je al snel afvraagt of het kwaad kan. Er zijn ook een aantal symptomen waar je je van bewust moet zijn. Dus, is kramp schadelijk?
KORT ANTWOORD
Spierkramp is in de meeste gevallen onschuldig, maar sommige spierkrampen kunnen met een onderliggend gezondheidsprobleem verband houden, zoals een onvoldoende doorbloeding. Ga langs je huisarts als de pijn ernstig is, als de pijn niet wegtrekt of als er een van de volgende symptomen of tekenen optreden zoals spierzwakte, zwelling, gevoeligheid, huidveranderingen zoals uitslag of verkleuring, en vaker terugkomende krampen.
Dit artikel vertelt je 9 mogelijke oorzaken waar rekening mee gehouden moet worden.

9 Onderliggende gezondheidsproblemen
Spierkramp kan wijzen op een onderliggend gezondheidsprobleem:
- Spieroverbelasting: Het overmatig belasten van spieren door intensieve oefeningen of langdurige fysieke activiteit kan leiden tot kramp doordat de spieren vermoeid raken.
-
Spierverrekking: Een plotselinge, ongecontroleerde samentrekking of rekking van de spiervezels kan kramp veroorzaken, meestal als gevolg van een blessure of verkeerde beweging.
- Langdurig een houding vasthouden: Het langdurig in dezelfde positie blijven, zoals zitten of staan, kan de spieren belasten en leiden tot kramp, vooral in de benen.
- Uitdroging: Een gebrek aan voldoende vochtinname kan leiden tot verstoring van de elektrolytenbalans in het lichaam, wat krampen in de spieren kan veroorzaken.
- Laag elektrolytengehalte (magnesium, calcium, kalium): Elektrolyten zijn essentiële mineralen voor de goede werking van spieren. Een tekort aan magnesium, calcium of kalium kan spierkrampen veroorzaken.
-
Zwangerschap: Veranderingen in de hormoonspiegels en een toename van het gewicht tijdens de zwangerschap kunnen bijdragen aan spierkrampen, vooral in de benen.
- Sommige geneesmiddelen: Bepaalde medicijnen, zoals diuretica en statines, kunnen bijwerkingen veroorzaken die spierkrampen kunnen veroorzaken.
- Zenuwbeknelling (beknelde nek of rugzenuw, ruggenmergletsel): Een beknelde zenuw of letsel aan het ruggenmerg kan de signaaldoorgifte van de zenuwen verstoren en spierkrampen veroorzaken.
- Onvoldoende doorbloeding: Een verminderde bloedtoevoer naar de spieren kan leiden tot zuurstofgebrek en de vorming van melkzuur, wat spierkrampen kan veroorzaken.
Het is belangrijk op te merken dat deze lijst niet volledig is en dat er andere factoren kunnen bijdragen aan het optreden van kramp.
Mensen die zich afvragen of kramp schadelijk is hebben dus wel een punt. Gelukkig is het meestal onschuldig. Houd deze oorzaken dus wel in je achterhoofd.
Oorzaken van kramp zijn onder andere:
- spieroverbelasting
- spierverrekking
- langdurig een houding vasthouden
- uitdroging
- laag elektrolytengehalte (magnesium, calcium, kalium)
- zwangerschap
- sommige geneesmiddelen
- zenuwbeknelling (beknelde nek of rugzenuw, ruggenmergletsel)
- onvoldoende doorbloeding
Er zijn dus nogal wat oorzaken die aan kramp kunnen bijdragen. Vaak is het niet duidelijk waardoor het precies veroorzaakt wordt.
De nachtelijke beenkrampen waar mensen last van kunnen krijgen hebben over het algemeen te maken met spiervermoeidheid en zenuwproblemen. Tijdens het ouder worden zal de kans hierop toenemen.
We zullen iets meer vertellen over een van de onderliggende oorzaken.
Aderverkalking
Hoewel krampen meestal onschuldig zijn, kan het ook op een medische aandoening duiden zoals een vernauwing van de slagaders. Dit wordt ook wel atherosclerose genoemd. Hierbij is er in je slagaders een ophoping van plaque.
Als je rookt of met andere gezondheidsproblemen kampt, kan de kramp dus wijzen op een groter probleem dat onderzocht dient te worden.
Als je krampen langer dan een paar minuten aanhouden, als ze ernstig zijn of als ze regelmatig terugkomen, moet je je laten onderzoeken.
Maar er zijn nog meer symptomen waar je van op de hoogte moet zijn.
Wanneer langs de huisarts
In sommige gevallen ga je je al snel afvragen of kramp schadelijk is. Gelukkig is spierkramp vaak van tijdelijke aard en zullen ze relatief snel verdwijnen.
Echter, soms is een behandeling nodig en moet je naar de dokter zoals wanneer er ernstige pijn optreedt, met name als de pijn ook niet wegtrekt.
Als je naast de spierkramp een van de volgende symptomen ervaart moet je ook langs de huisarts:
- spierzwakte
- gevoelloosheid
- zwelling
- vaker terugkomende krampen
- huidveranderingen zoals huiduitslag of huidverkleuring
Ga ook langs de dokter als de krampen niet verlicht wordt door de thuisbehandelingen. Mogelijk is er een onderliggend gezondheidsprobleem aan te wijten.
Kramp verminderen en voorkomen
Met de volgende stappen kun je de kramp in het getroffen gebied verminderen:
- rekken
- opstaan en rondlopen
- vrij verkrijgbare pijnstillers
- massage
- verwarmingskussen, warm bad, ijskompres
Voorkomen is altijd beter dan genezen. Dit doe je door de veelvoorkomende oorzaken te vermijden waarmee de kans op die pijnlijke krampen kleiner wordt:
- veel water drinken
- overbelasting vermijden
- voor het sporten rekken en strekken
- elektrolyten aanvullen (met name na het sporten)
- alcoholbeperking
Mogelijk heb je baat bij een magnesiumsupplement. Zo lijkt dagelijks 300 milligram bij een aantal studies effectief te zijn. De studies zijn wel wisselend.
Take home message
Een spierkramp is een pijnlijke spiersamentrekking en spierverstrakking. Ze zijn dus niet alleen onvoorspelbaar en onwillekeurig, ze kunnen ook nog eens flink pijn doen. Dit roept wat vragen op.
Is kramp schadelijk?
Meestal is spierkramp dus onschuldig, maar soms kan het te wijten zijn aan een medische aandoening zoals onvoldoende doorbloeding.
Het is belangrijk om te weten wanneer je hulp moet zoeken.
Ga naar de huisarts als er ernstige pijn optreedt, als de pijn niet wegtrekt of als er symptomen optreden zoals spierzwakte, gevoeligheid, zwelling, huidveranderingen zoals huiduitslag of huidverkleuring en vaker terugkomende krampen.
Voor een correcte diagnose ga je langs de arts die tussen de verschillende oorzaken kan differentiëren en een behandelplan kan voorstellen.
Gelukkig is het meestal onschuldig. Hopelijk kun je met de hierboven beschreven tips spierkrampen verminderen en helpen voorkomen. Jammer genoeg zijn niet alle spierkrampen te voorkomen.
Over Diederik
Bronnen
- Schwellnus, M., Derman, E. W., & Noakes, T. D. (1997). Aetiology of skeletal muscle ‘cramps’ during exercise: a novel hypothesis. Journal of sports sciences, 15(3), 277-285.
Bordoni, B., Sugumar, K., & Varacallo, M. (2021). Muscle Cramps. In StatPearls [Internet]. StatPearls Publishing.