Is Metformine Slecht voor de Nieren?

Aangezien metformine via de nieren uit het lichaam wordt verwijderd, bestaat de vrees dat metformine zich tot toxische niveaus kan ophopen.

Voor de behandeling van type 2-diabetes is metformine de eerste farmacologische optie.  Metformine vermindert de glucose absorptie in de dunne darm, vermindert de glucoseproductie in de lever en verhoogt juist de insulinegevoeligheid van de doelcellen. 

Maar, voordat je dit middel gaat gebruiken wil je er natuurlijk zeker van zijn dat het niet schadelijk is voor je nieren. 

Wellicht heb je ergens over metformine gelezen en vraag je je nu af of dit geneesmiddel schadelijk kan zijn. Kortom, is metformine schadelijk voor de nieren?

Metformine veroorzaakt geen nierschade. Echter, als je een nieraandoening hebt kan het metformine zich in je systeem ophopen en melkzuuracidose veroorzaken. De nierfunctie van patiënten met diabetes en een chronische nieraandoening kan door continue behandeling met metformine verslechteren. 

Dit artikel vertelt je wanneer metformine slecht is voor je nieren, alle bijwerkingen van metformine en de aanbevolen doseringen.

Metformine en een slechte nierfunctie 

eGFR staat voor estimated glomerular filtration rate, oftewel de glomerulaire filtratiesnelheid van je nieren. Het eGFR wordt aan de hand van creatine berekend. Creatine is een afvalproduct, dat tijdens het bloedonderzoek wordt gemeten en een indruk geeft van je nierfunctie.

Je nierfunctie moet dus goed zijn. Metformine is geïndiceerd voor suikerpatiënten met een eGFR (nierfunctie) van > 30 ml/min/1,73 m2.

Bij patiënten met een eGFR tussen 30 en 45 dient geen metformine gegeven te worden. Zodra de eGFR op enig moment daalt moet het gebruik van metformine gestaakt worden. Wanneer de eGFR onder de 45 komt moet een risico-batenanalyse worden opgesteld.

Bijwerkingen van metformine 

De bijwerkingen van metformine zijn:

1. diarree
2. asthenie (lichamelijke zwakte)
3. spierpijn
4. zwakte verschijnselen
5. flatulentie (winderigheid)
6. hypoglykemie (laag bloedsuikergehalte)
7. bovenste luchtweginfectie 
8. maag- en darmklachten
9. buikpijn
10. vitamine B12 tekort 
11. melkzuurvergiftiging
12. braken
13. misselijkheid
14. rillingen
15. ongemak op de borst
16. opgeblazen gevoel
17. duizeligheid
18. constipatie
19. buik verzwaring
20. brandend maagzuur

Dosering van metformine 

Metformine is niet slecht voor je nieren wanneer je gezond bent en je je aan de aanbevolen doseringen houdt.  

Volwassenen met diabetes

Tablet, directe afgifte

1. 500 milligram
2. 850 milligram
3. 1000 milligram

Tablet, verlengde afgifte

1. 500 milligram
2. 750 milligram
3. 1000 milligram

Oplossing, oraal gebruik

1. 500 mg
2. 750 mg
3. 1000 mg

Kinderen met diabetes

Tablet, onmiddellijke afgifte

1. 500 milligram
2. 850 milligram
3. 1000 milligram

Tablet, verlengde afgifte

1. 500 milligram
2. 750 milligram
3. 1000 milligram

Oplossing, oraal gebruik

1. 500 milligram
2. 750 milligram
3. 100 milligram

Take home message

Je nieren verwerken en verwijderen metformine via de urine. Om deze reden zijn mensen bang dat metformine je nieren kan aantasten. Zo kan metformine bij nieraandoeningen melkzuurvergiftiging veroorzaken.

Metformine gebruik wordt dus niet aanbevolen bij patiënten met een verminderde nierfunctie wegens het verhoogde risico op melkzuurvergiftiging.

BIj gezonde mensen zal metformine echter geen nierschade veroorzaken. Metformine is dan ook goedgekeurd door de FDA als recept medicijn voor diabetes. 

Als je je nog steeds zorgen maakt is er mogelijk een alternatief voor metformine. Uit studies blijkt dat berberine de bloedsuikerspiegel even effectief kan verlagen.