In steeds meer studieruimtes zie je studenten met koptelefoons en oortjes in. Maar leidt de muziek je niet juist af?

Veel mensen vragen zich namelijk af of muziek luisteren tijdens het leren goed is. En dat is ook geen gekke gedachte.

Muziek heeft namelijk een positieve invloed op onze concentratie, productiviteit, nachtrust, humeur en stress- en pijnlevels.

Dus is muziek luisteren tijdens het leren goed?

Dit artikel vertelt je waarom muziek tijdens het leren goed is, welke muziekstijlen het meest effectief zijn en wat muziektherapie precies is.

Muziek goed tijdens studeren

Muziek kan een waardevol hulpmiddel zijn tijdens het studeren, vooral bij taken waarbij veel nadenken vereist is. 

Het luisteren naar de juiste muziek kan verschillende voordelen bieden, zoals het verbeteren van het geheugen, het vergemakkelijken van de verwerking van informatie en het verminderen van stress. 

Ik zal nu uitgebreider uitleggen waarom muziek gunstig kan zijn tijdens het studeren, ondersteund door onderzoek:

1. Beter geheugen. Achtergrondmuziek kan een positief effect hebben op het geheugen. Studies hebben aangetoond dat het luisteren naar muziek tijdens het studeren het vermogen om informatie op te slaan en op te halen kan verbeteren. Muziek activeert namelijk verschillende hersendelen, waaronder die verantwoordelijk zijn voor geheugenprocessen. Het ritme en de melodie van de muziek kunnen helpen bij het creëren van mentale associaties en het versterken van het geheugen van geleerde informatie.

2. Betere informatieverwerking. Muziek kan de verwerking van informatie vergemakkelijken. Het luisteren naar muziek kan de hersenactiviteit verhogen en de cognitieve functies stimuleren. Het kan helpen om een betere focus en concentratie te behouden, waardoor je je beter kunt concentreren op je studiemateriaal. Bovendien kan muziek afleidende omgevingsgeluiden maskeren, zoals het geluid van mensen praten of verkeer buiten, wat de algehele concentratie ten goede komt.

3. Minder stress. Studeren gaat vaak gepaard met stress en angst, vooral tijdens drukke periodes zoals examens. Muziek kan dienen als een kalmerend middel en stressverlagend werken. Het luisteren naar rustgevende en ontspannende muziek kan de hartslag verlagen, de bloeddruk verminderen en de spanning in het lichaam verminderen. Dit helpt om een ontspannen en comfortabele studieomgeving te creëren, waardoor je je beter kunt concentreren en productiever kunt zijn.

Nu je weet waarom muziek goed kan zijn tijdens het studeren, vraag je je misschien af welke soorten muziek het meest geschikt zijn. 

Dit kan enigszins afhankelijk zijn van je persoonlijke voorkeur, maar er zijn enkele algemene richtlijnen.

Muziek voor het leren en studeren 

1. Klassieke muziek. Klassieke composities, zoals die van Mozart, Bach of Beethoven, staan erom bekend dat ze een positief effect hebben op de hersenen. Ze hebben een rustgevend en ontspannend effect, en hun complexe structuur kan bijdragen aan het verbeteren van de concentratie en het geheugen.

2. Instrumentale muziek. Muziek zonder vocale teksten kan minder afleidend zijn, omdat je je minder bezig hoeft te houden met de woorden en de betekenis ervan. Instrumentale muziekgenres zoals ambient, jazz of film soundtracks kunnen een goede keuze zijn voor studeren.

3. Binaurale beats. Binaurale beats zijn speciale tonen die via stereo hoofdtelefoons worden afgespeeld en die beweren bepaalde hersengolffrequenties te stimuleren. Ze kunnen helpen bij het bereiken van een ontspannen en geconcentreerde mentale toestand, wat gunstig kan zijn tijdens het studeren. Deze beats worden vaak gecombineerd met rustgevende muziek of natuurgeluiden.

4. Natuurgeluiden. Geluiden uit de natuur, zoals zachte regen, kabbelende beekjes, vogelgezang of het ruisen van de oceaan, kunnen ook zeer kalmerend en ontspannend zijn. Ze creëren een rustige omgeving die stress vermindert en een gevoel van sereniteit bevordert.

5. Persoonlijke voorkeur. Iedereen heeft een unieke muzieksmaak en wat voor de ene persoon werkt, mogelijk niet voor de andere werkt. Kies dus de muziek waar je je comfortabel bij voelt en jou helpt om in de juiste mindset te komen voor het studeren. Experimenteer met verschillende genres en stijlen om te ontdekken welke muziek het beste voor jou werkt.

Het is ook belangrijk om op te merken dat niet iedereen even goed kan studeren met muziek op de achtergrond. 

Sommige mensen vinden het afleidend en hebben liever een stille omgeving om zich te concentreren. 

Het is een kwestie van persoonlijke voorkeur en het begrijpen van je eigen studiebehoeften.

Belangrijke aandachtspunten

Als je besluit om muziek te luisteren tijdens het studeren, zorg er dan voor dat het volume niet te luid is, zodat het niet afleidt van je concentratie. 

Probeer ook je muziekkeuze aan te passen aan de aard van de taak die je uitvoert. 

Voor taken die creativiteit en vrije denkwijze vereisen, kan het luisteren naar muziek met teksten bijvoorbeeld minder gunstig zijn, terwijl het voor repetitieve taken juist motiverend kan werken.

Kortom, muziek kan een waardevolle metgezel zijn tijdens het studeren, mits je de juiste soort muziek kiest die je helpt ontspannen, concentreren en stress verminderen. 

Experimenteer met verschillende genres en stijlen om te ontdekken welke muziek het beste bij jouw studiebehoeften past.

Effecten per muzieksoorten

Met een grote toets of examen op de agenda kan muziek je grootste studiemaat zijn. Maar het ligt er wel aan wat voor soort muziek je luistert.

Van concentratie en motivatie tot een gebroken hart, voor elke situatie of gemoedstoestand is dus wel een nummer.

Bepaalde muzieksoorten springen er natuurlijk bovenuit. De muziekstijlen en hun verschillende effecten:

1. Klassieke muziek: bevordert concentratie en efficiëntie (het Mozart-effect). 
2. Cinematische filmmuziek: verbetert concentratie en productiviteit 
3. Gamemuziek: kan zintuigen en focus versterken
4. Natuurmuziek: verbetert de concentratie en cognitief functioneren
5. Favoriete muziek: verbetert de productiviteit en stemming

Muziek kan de nachtrust bevorderen

Een goede nacht slaap zal het leren en het onthouden van nieuwe informatie bevorderen. Ook hier kan muziek een handje bij helpen.

Zo kan muziek bepaalde delen van het autonome zenuwstelsel kalmeren waardoor je beter zult slapen. Dit verlaagt zowel je hartslag als bloeddruk en het zal je ademhaling vertragen.

Klassieke, instrumentale, of langzame muziek kan bovendien je stresshormonen verlagen en je polsslag vertragen.

Aan de andere kant kan muziek ook een negatieve invloed hebben op je nachtrust. De hersenen moeten de melodie namelijk keer op keer verwerken.

Het ritme speelt ook een rol, zo heeft onderzoek aangetoond dat een ritme van 60 beats per minuut je kan helpen met in slaap vallen.

Wat veel mensen niet weten is dat het slapende brein soms ook dingen kan leren. Als je brein slaapt is het is verre van inactief.

Muziek is dus een heuse superkracht. Dit brengt ons bij muziektherapie.

Wat is muziektherapie?

Muziektherapie is een wetenschappelijk bewezen therapie die stress, depressie en symptomen van verschillende psychische stoornissen zoals schizofrenie kan verbeteren.

Met muziektherapie kan zelfs de communicatie, zelfexpressie en genezing bevorderd worden.

Verschillende elementen van muziektherapie: 

1. bespelen van instrumenten
2. componeren van muziek
3. zingen
4. luisteren

De meest effectieve nummers van muziektherapie zijn onder andere nummers van Bob Marley, Queen en Pink Floyd. Dit heeft onderzoek aangetoond.

De verschillende doeleinden van muziektherapie:

1. verminderen van stress
2. verbeteren van de stemming
3. verbeteren van zelfexpressie
4. tegengaan van depressie

Bewezen voordelen van muziektherapie:

1. minder lichamelijke effecten van stress
2. minder angst 
3. vermindert symptomen van verschillende psychische stoornissen zoals schizofrenie
4. kan het omgaan met Alzheimer en de ziekte van Parkinson verbeteren 
5. bevordert de genezing
6. minder depressie bij ouderen
7. verbetert de communicatie
8. verbetert zelfexpressie

Muziek zou zelfs je hersenactiviteit kunnen versterken.

Take home message

Een aantal muziekstijlen op de achtergrond zoals klassieke muziek, cinematische filmmuziek, gamemuziek, natuurmuziek of je favoriete muziek kunnen goed zijn tijdens het leren.

Het kan de concentratie echter verminderen. Vermijd in ieder geval luide muziek en muziek met songteksten en kijk of de hierboven beschreven muzieksoorten het leren bevorderen.

Het maakt dus nogal uit waar je naar luistert. Zo bevordert klassieke muziek de concentratie en efficiëntie, wat ook wel het Mozart-effect wordt genoemd. Maar de andere muzieksoorten brengen ook bijzondere voordelen met zich mee.

Het is dus niet zo verwonderlijk dat er zoiets als muziektherapie bestaat. Muziektherapie is een bewezen klinische therapie die voor verschillende doeleinden gebruikt kan worden.