Geschreven door Dirk Cornelis, BSc
Niet iedereen weet dat je ook voedselvergiftiging kan oplopen door het eten van niet-dierlijke producten.
Geldt dat ook voor rauwe aardappel, oftewel is rauwe aardappel giftig?
KORT ANTWOORD
Aardappelen rauw eten kunnen spijsverteringsprobelmen veroorzaken. Rauwe aardappelen, en vooral de groengekleurde, bevatten namelijk solanine – een giftige verbinding dat misselijkheid, hoofdpijn en diarree kan veroorzaken. Daarnaast bevatten rauwe aardappelen mogelijk meer schadelijke stoffen en antinutriënten. Antinutriënten kunnen enzymen in het lichaam remmen waardoor de inname van andere voedingsmiddelen belemmerd wordt. Om ernstig ziek te worden zou een gemiddelde volwassen man meer dan 1,8 kilo bittere, diepgroene aardappelen moeten eten. In extreme gevallen heeft solanine zelfs tot de dood geleidt.
Dit artikel vertelt je wanneer rauwe aardappelen giftig kunnen zijn en in welke gevallen ze gezond kunnen zijn.
Wanneer zijn rauwe aardappelen giftig
Aardappelen behoren tot de nachtschadefamilie. Aardappelen produceren alkaloïden, chaconine, en solanine die schadelijk voor mensen kunnen zijn.
In bruine aardappelen zullen deze niet zo aanwezig zijn. Voornamelijk groene aardappelen produceren meer van de schadelijke stof solanine. Slechts 25 stuks kunnen al de dood veroorzaken.
De meeste volgroeide aardappelen bevatten een kleine, onschadelijke hoeveelheid solanine, maar, alle aardappelplanten beschikken over zelfverdedigingsstoffen die zich bevinden op de delen die aan zonlicht zijn blootgesteld.
Dit verklaart waarom ondergrondse aardappelen veilig gegeten kunnen worden terwijl aardappelen die lange tijd zijn opgeslagen of aan zonlicht zijn blootgesteld groen worden. De groene kleur betekent dat de hoeveelheid giftige stoffen zijn toegenomen.
Groene en gekiemde aardappelen bevatten dus grote hoeveelheden solanine en dienen zowel gekookt als rauw vermeden te worden.
Aardappelbladeren zijn altijd giftig en mogen nooit gegeten worden. Aan de andere kant zijn zoete aardappelbladeren wel veilig.
Het gevaar van solanine
Solanine is dus de boosdoener in rauwe aardappelen. De meest voorkomende oorzaak van een solaninevergiftiging is door aardappelen.
Teveel rauwe aardappelen kan tot de volgende symptomen leiden:
- hoofdpijn
- misselijkheid
- braken
- diarree
- verlamming van het centrale zenuwstelsel
- coma
- dood
In zeldzame gevallen kan solaninevergiftiging tot coma of zelfs de dood leiden. Zo zijn er wel eens incidenten opgetreden.
Rauwe aardappel zijn met mate wel gezond
Hoewel rauwe aardappelen eerder tot spijsverteringsproblemen leiden, kan het ook een aantal voordelen bieden.
Zo bevatten rauwe aardappelen meer resistent zetmeel en meer vitamine C waarvan krachtige gezondheidsvoordelen zijn aangetoond.
Als aardappelen gekookt worden verliezen ze vitamine C. Vitamine C is namelijk zeer onstabiel en wordt na blootstelling aan hitte opgelost in het water.
In werkelijkheid kan je als onderdeel van een gezond dieet zowel gekookte als rauwe aardappelen consumeren zo lang het maar met mate is.
Volgens voorstanders van rauwe groenten zou je na gewenning meer energie krijgen, een betere spijsvertering, een mooiere huid en zelfs een kleinere kans op hart- en vaatziekten.
Bereidingsproces rauwe aardappel
Mensen vragen zich ook af wat er precies tijdens het kookproces gebeurt en hoe de schadelijke stoffen geneutraliseerd worden.
Solanine gaat verloren met het kookwater maar wordt niet afgebroken bij het koken. Je loopt minder snel een voedselvergiftiging op door de groenten en vruchten te koken.
Het kookproces dood namelijk de bacteriën. Bovendien is het belangrijk om je producten voor het eten goed te wassen.
Het verteren van rauw zetmeel veroorzaakt meestal geen blijvende lichamelijke schade. Echter, het zal met weinig afbraak je spijsverterigkanaal passeren.
Dit kan vervelende symptomen opleveren zoals gasproductie, een opgeblazen gevoel en onaangename krampen.
Tijdens het kookproces vindt er gelering plaats, hierbij worden zetmeelmoleculen verteerbaar gemaakt. Hetzelfde proces vindt plaats in granen, zoals haver en rijst.
Daarnaast heeft een onderzoek vastgesteld dat de antinutriënten in rauwe aardappelen tijdens het koken afnemen. Deze antinutriënten bevinden zich voornamelijk in de aardappelschil.
Take home message
Rauwe groenten worden met betrekking tot gezonde voeding altijd als een paradigma beschouwd. Het eten van rauwe aardappelen wordt vaak vermeden.
Er zijn mensen die al jaren rauwe aardappelen eten zonder ernstige gevolgen te ervaren. Veel mensen zijn erg voorzichtig rondom de consumptie van rauwe aardappelen.
Zo is een rauwe aardappel giftig vanwege solanine. Wanneer je deze verbinding binnenkrijgt kan je last krijgen van misselijkheid diarree en hoofdpijn.
Aangezien je meer dan 1,8 kilo rauwe aardappelen moet eten om ernstig ziek te worden kan een groene chip af en toe geen kwaad.
Over het algemeen kunnen vruchten en groenten rauw gegeten worden zolang ze maar niet verontreinigd zijn. Was het goed en eet niet te veel.
Over Diederik
Bronnen
Tagliabue, A., Raben, A., Heijnen, M. L., Deurenberg, P., Pasquali, E., & Astrup, A. (1995). The effect of raw potato starch on energy expenditure and substrate oxidation. The American journal of clinical nutrition, 61(5), 1070-1075.
Mishra, S., Monro, J., & Hedderley, D. (2008). Effect of processing on slowly digestible starch and resistant starch in potato. Starch‐Stärke, 60(9), 500-507.
BUSHWAY, R. J., BUREAU, J. L., & McGANN, D. F. (1983). Alpha‐chaconine and alpha‐solanine content of potato peels and potato peel products. Journal of Food Science, 48(1), 84-86.
Augustin, J., Toma, R. B., True, R. H., Shaw, R. L., Teitzel, C., Johnson, S. R., & Orr, P. (1979). COMPOSITON OF RAW AND COOKED POTATO PEEL AND FLESH: PROXIMATE AND VITAMIN COMPOSITION. Journal of Food Science, 44(3), 805-806.
Bang, S. J., Lee, E. S., Song, E. J., Nam, Y. D., Seo, M. J., Kim, H. J., … & Seo, D. H. (2019). Effect of raw potato starch on the gut microbiome and metabolome in mice. International journal of biological macromolecules, 133, 37-43.
