Schurft treft jaarlijks 0,2% van de bevolking, vandaar dat je er niet zo vaak over hoort. Door direct huid-op-huidcontact, kan schurft zich van persoon tot persoon verspreiden.
Schurft verspreidt zich via huid-op-huidcontact, valt schurft dan onder een SOA? Dus is schurft een SOA?
KORT ANTWOORD
Schurft wordt als een SOA beschouwd, want meestal lopen gezonde volwassenen de mijten op door seksueel contact.
Dit artikel vertelt je meer over schurft SOA, en of het seksueel overdraagbaar is.

Schurft en SOA
Het is belangrijk om te weten dat schurft niet beschouwd wordt als een typische SOA, maar het kan soms worden overgedragen via seksueel contact.
Schurftmijt. Schurft, ook bekend als scabiës, is een besmettelijke huidaandoening die wordt veroorzaakt door de Sarcoptes scabiei-mijt. Deze mijt graaft zich in de bovenste laag van de huid en veroorzaakt jeuk, huiduitslag en irritatie. Schurft kan zich verspreiden van persoon tot persoon door nauw fysiek contact, zoals het delen van beddengoed, kleding of handdoeken.
Seksueel overdraagbare schurft. Hoewel schurft meestal wordt overgedragen door direct huidcontact met een besmet persoon, is het in zeldzame gevallen mogelijk dat schurft wordt verspreid door seksueel contact. Het kan voorkomen dat de mijt zich in de genitale gebieden nestelt, vooral bij volwassenen. Seksueel overdraagbare schurft manifesteert zich vaak als huiduitslag op de genitaliën, binnenkant van de dijen, billen of borsten.
Meestal niet seksueel overdraagbaar. Het is belangrijk op te merken dat de meeste gevallen van schurft niet seksueel overdraagbaar zijn. Schurft kan voorkomen bij mensen van alle leeftijden en kan zich verspreiden in verschillende omgevingen, zoals gezinnen, scholen en verpleeghuizen.
Ga langs de dokter. Als je vermoedt dat je schurft hebt opgelopen, ongeacht of het door seksueel contact is geweest, is het raadzaam om medische hulp te zoeken. Een arts kan de juiste diagnose stellen en een passende behandeling voorschrijven, zoals het aanbrengen van een crème of het nemen van orale medicatie om de mijten te doden.
Samenvattend, hoewel schurft meestal niet als een traditionele SOA wordt beschouwd, kan het in sommige gevallen worden overgedragen via seksueel contact. Het is echter belangrijk om te onthouden dat schurft ook op andere manieren verspreid kan worden, zoals door nauw fysiek contact met een besmet persoon.
Hoe je schurft krijgt
Schurft wordt veroorzaakt door een mijt, de zogeheten sarcoptes scabiei mijt. Het zijn achtpotige beestjes die zich in je bovenste huidlaag ingraven en eitjes leggen.
Eenmaal uitgekomen zullen de mijten naar je huidoppervlak klimmen en zich naar andere lichaamsdelen of andere mensen verspreiden.
Op je lichaam kunnen ze maar liefst 1-2 maanden overleven, maar in het beddengoed en meubels overleven ze slechts 2-3 dagen.
Vaak vindt een schurftuitbraak plaats in kinderopvangcentra, verzorgingshuizen, verpleeghuizen en gevangenissen.
Een omhelzing of snelle handdruk zal schurft meestal niet verspreiden. Onder seksuele partners en huisgenoten kan schurft zich makkelijk verspreiden.
Gezonde volwassenen lopen het meestal via seksueel contact op. Kortom, schurft kan als een SOA geclassificeerd worden.
De symptomen van schurft
Je wilt het natuurlijk herkennen zodat je er wat aan kunt doen en voorkomen dat je anderen besmet. De symptomen van schurft:
- (hevige) jeuk dat meestal ‘s nachts erger is
- verheven, kleine, grijswitte of vleeskleurige lijntjes (onregelmatige, dunne graafsporen): de mijten graven zich namelijk in je huid
- puistachtige uitslag
De sporen of holen verschijnen meestal in de huidplooien. Hoewel elk lichaamsdeel aangedaan kan zijn, wordt schurft meestal op de volgende plekken waargenomen:
- tussen je vingers
- in je oksels
- rond je middel
- binnenkant van je polsen of ellebogen
- rond de borsten of mannelijke geslachtsdelen
- voetzolen, knieën, billen
Je kunt er over je hele lichaam last van krijgen maar het kan ook beperkt blijven tot bepaalde gebieden zoals de pols, ellebogen, kont, geslachtsdelen of vliezen van de vingers.
Ook zuigelingen en kinderen kunnen schurft krijgen. De besmetting verloopt bij zuigelingen en jonge kinderen meestal via de hoofdhuid, handpalmen en voetzolen.
Het kan wel 6 weken duren voordat de verschijnselen gaan optreden, maar als je er al een keer eerder aan bent blootgesteld, kunnen de verschijnselen al binnen een paar dagen beginnen.
Ook bij geen symptomen kunnen de mijten nog steeds op anderen overgebracht worden. Een diagnose is dus belangrijk.
Hoe schurft gediagnosticeerd wordt
Meestal kan de dokter op basis van de huiduitslag en aanwezigheid van de karakteristieke graafholen de diagnose schurft gesteld worden. Hierbij zie je een gebruikelijk uiterlijk en verspreidingspatroon.
Eventueel kan de diagnose bevestigd worden door de mijt, uitwerpselen of eitjes of op te sporen. De mijt kan ook door middel van schrapen of een dunne naald afgenomen worden.
De behandeling van schurft
De behandeling richt zich op het bestrijden van de besmetting waarvoor lotions en crèmes voorgeschreven worden. Deze crèmes bevatten insecticiden.
De meest gebruikte zijn permethrinecrème en malathionlotion. Andere vaak voorgeschreven medicijnen zijn crotamiton en ivermectine.
Je zult het waarschijnlijk op je gehele lichaam aan moeten brengen en het vervolgens 8-10 uur moeten laten intrekken.
Omdat schurft zeer besmettelijk is, moeten je gezinsleden en naaste contacten waarschijnlijk ook behandeld worden.
Voordat de jeuk helemaal is verdwenen, kun je een paar weken verder zijn.
Take home message
Wereldwijd hebben meer dan 200 miljoen mensen op dit moment schurft, het is dus een van de meest voorkomende huidaandoeningen.
Omdat schurft door langdurig, direct, nauw lichamelijk contact overgedragen wordt, vraag je je al snel af of het een seksueel overdraagbare aandoening is. Dus is schurft een SOA?
Schurft verspreidt zich vaak tijdens de seks, daarom wordt schurft als een SOA beschouwd. Het kan zich ook nog eens verspreiden via besmette lakens, kleding, handdoeken of meubels.
Schurft is zeer besmettelijk, daarom moet je het herkennen en vaststellen.
Je denkt al gauw aan schurft als je last hebt van jeuk en huiduitslag dat ‘s nachts meestal erger wordt.
Schurft kan tot hevige jeuk leiden, vandaar dat het ook wel de menselijke jeukmijt wordt genoemd.
Met crèmes en lotions kan schurft effectief behandeld worden.
Over Diederik
Bronnen
Anderson, K. L., & Strowd, L. C. (2017). Epidemiology, diagnosis, and treatment of scabies in a dermatology office. The Journal of the American Board of Family Medicine, 30(1), 78-84.