Is Zonnebrandcrème Veilig?

Zonnebrandcrèmes worden ook wel als antirimpelcrèmes beschouwd, en niet zonder reden. De sun protection factor (SPF) vormt namelijk het hoofdbestanddeel van antirimpelcrèmes.

Maar zijn er ook nadelen? Zo waren er zelfs beweringen dat zonnebrandcrème door een cocktail van giftige ingrediënten huidkanker kon veroorzaken. Maar wat zegt de wetenschap over de veiligheid van zonnebrandcrème?

Er is geen overtuigend bewijs dat zonnebrandcrème onveilig is voor mensen. Het beschermt wel de huid tegen schadelijke zonnestraling. Met een breed-spectrum zonnebrandcrème van bijvoorbeeld SPF 30 of hoger kan je het risico op het ontstaan van huidkanker verlagen. Daarnaast biedt zonnebrandcrème bescherming tegen vroegtijdige huidveroudering. SPF 30, SPF 50 en SPF 100 blokkeren respectievelijk 97%, 98% en 99% van de UVB-straling. Zonnebrand verminderd wel vitamine D-absorptie en kan, in zeldzame gevallen, allergische reacties veroorzaken.

Dit artikel vertelt je of zonnebrandcrème goed voor je is inclusief de zonnebrandcrème nadelen.

vrouw met zonnebrand in hand

Is zonnebrand goed voor je?

Zonnebrandcrème vermindert de blootstelling aan schadelijke UV-straling wat meerdere gezondheidsvoordelen met zich meebrengt zoals het voorkomen van vroegtijdige veroudering en huidkanker.

Vermindert vroegtijdige huidveroudering

Er zijn mensen die in de winter zonnebrandcrème dragen. Niet gek, de sun protection factor voorkomt huidbeschadiging en vermindert daarmee de huidveroudering. 

Zelfs in de winter kunnen de zonnestralen de huid aantasten. Vroegtijdige huidveroudering wordt namelijk voor een groot deel bepaald door de zon. 

De SPF in zonnebrandcrème is waarschijnlijk nog effectiever dan de voeding. Zo kunnen antioxidanten de huidveroudering ook tegengaan maar is het niet zo effectief als een zonnebrandcrème.

Voorkomt Huidkanker

Het klinkt misschien een beetje gek maar de zon veroorzaakt constant kwaadaardige celschade.

Dit is misschien even schrikken maar gelukkig heeft je lichaam hier een aantal beschermingsmechanismen voor.

Echter, naarmate mensen ouder worden werken deze herstelmechanismen minder goed waardoor zonschade uiteindelijk huidkanker kan veroorzaken.

Om dit te voorkomen is het verstandig dat je je goed insmeert en zonnebankgebruik beperkt.

Volgens the American Medical Association krijgen jaarlijks meer dan 3.3 miljoen mensen huidkanker en met zonnebrandcrème kan je huidkanker voorkomen. 

Om deze reden raden dermatologen ook het solariumgebruik (zonnebankgebruik) af.

Uit hoogwaardige onderzoeken blijkt dat zonnebrandcrème de drie meest voorkomende huidkanker soorten kan voorkomen, namelijk basaalcelcarcinoom, plaveiselcelcarcinoom, en melanoom.

Zo kunnen zonnebrandcrèmes het ontstaan van plaveiselcelcarcinoom in vier jaar tot maar liefst 40% terugdringen.

Nadelen van zonnebrandcrème

Hoewel zonnebrandcrème meerdere gezondheidsvoordelen biedt, is er wel een addertje onder het gras. 

Te lang onder de zon

Als mensen zonnebrandcrème hebben ingesmeerd, gaan ze er vaak van uit dat ze volledig tegen de zon beschermd zijn.

Hierdoor worden mensen overmoedig. Uit onderzoek blijkt namelijk dat mensen die zonnebrandcrème gebruiken gemiddeld langer in de zon verblijven. 

Op de lange termijn kan dit nogal een verschil uitmaken waardoor de kans op huidkanker toe kan nemen.

Schadelijke ingrediënten

Elk voordeel heeft vaak ook zo zijn nadeel. Een hoge beschermingsfactor die huidveroudering en huidkanker kan voorkomen komt soms ook met een prijs. 

Zo bevatten zonnebrandcrèmes met een hoge SPF ook hogere concentraties zonnefilterende chemicaliën.

Een studie heeft deze chemicaliën met een aantal ongewenste neveneffecten in verband gebracht. 

Een aantal van deze ingrediënten dringen dus de huid binnen en kunnen mogelijk juist weefselschade en hormoonontregeling veroorzaken. 

Daarnaast kunnen er ook allergische huidreacties optreden.

Teveel smeren

Mensen smeren typisch een shotglaasje zonnebrand voor het lichaam en een theelepel voor het gezicht en dit zou niet veel vitamine D-absorptie moeten blokkeren. Echter, smeer je véél meer dan dit en meerdere keren op een dag, kan dat tot vitamine-D tekorten leiden. 

Tekorten zijn wel eenvoudig te compenseren met vitamine D-supplementen.

De meeste zonnebrandcrèmes beschermen niet goed tegen UVA-straling

Over het algemeen beschermen zonnebrandcrèmes niet goed tegen UVA-stralen. UVA-bescherming wordt ook niet door SPF aangegeven. 

Zonlicht bestaat voor 95% uit UVA en voor 5% uit UVB. 

UVA staat voor ultra violet aging en bestaat uit langere golven die dieper in de huid dringen en huidveroudering veroorzaken. Dit doen ze door belangrijke huidelasticiteitseiwitten aan te tasten zoals collageen. 

UVB staat voor ultra violet burning en bestaat uit sterke maar kortere golven die minder diep in de huid doordringen. Het veroorzaakt wel DNA-schade. 

Een breed-spectrum zonnebrandcrème beschermt tegen zowel UVA- en UVB-stralen.

Welke zonnebrandcrème is het beste?

Kijk bij de aanschaf van een zonnebrandcrème goed naar de ingrediënten. Houd hier rekening mee:

  1. Vermijd huidproducten met retinol, retinylpalmitaat, of vitamine A.
  2. Vermijd oxybenzone: dit heeft namelijk oestrogeen-achtige effecten en kan daarmee de hormoonhuishouding verstoren. 
  3. Ga voor producten met 3 procent avobenzone, zinkoxide, of Mexoryl SX.

Oxybenzone is slecht in het nieuws gekomen vanwege de mogelijke schadelijke effecten. Gelukkig blijken deze effecten mee te vallen. Het was alleen schadelijk bij ratten die onrealistische grote hoeveelheden oxybenzone oraal innamen. Momenteel is er dus geen sterk bewijs dat oxybenzone schadelijk is.

Take home message 

Er bestaan nogal wat mythes rondom zonnebrandcrème waardoor sommigen de heilzame werking in twijfel begint te trekken. Dit heeft te maken met de onbetrouwbare en niet onderbouwde informatie.

Zonnebrandcrème biedt meerdere gezondheidsvoordelen waaronder het voorkomen van huidschade, vroegtijdige huidveroudering en het voorkomen van huidkanker. 

Het is zelfs verstandig om het in de winter te dragen indien je vroegtijdige huidveroudering te voorkomen.

Hoewel zonnebrandcrème erg goed voor je is, moet je wel rekening houden met een aantal punten. Kies bij voorkeur een breed-spectrum zonnebrandcrème en wordt niet overmoedig door te lang in de zon te gaan zitten.

Over Diederik

Diederik heeft een medisch-wetenschappelijke achtergrond. In zijn vrije tijd schrijft hij onder andere over gezondheidskwesties voor Human Nature.

Bronnen

Narla, S., & Lim, H. W. (2020). Sunscreen: FDA regulation, and environmental and health impact. Photochemical & Photobiological Sciences, 19(1), 66-70.

Iannacone, M. R., Hughes, M. C. B., & Green, A. C. (2014). Effects of sunscreen on skin cancer and photoaging. Photodermatology, photoimmunology & photomedicine, 30(2-3), 55-61.

Burnett, M. E., & Wang, S. Q. (2011). Current sunscreen controversies: a critical review. Photodermatology, photoimmunology & photomedicine, 27(2), 58-67.

Perugini, P., Bonetti, M., Cozzi, A. C., & Colombo, G. L. (2019). Topical sunscreen application preventing skin cancer: Systematic review. Cosmetics, 6(3), 42.