Wereldwijd krijgen maar liefst 2 miljard mensen te weinig jodium binnen.

Je schildklier heeft jodium nodig om schildklierhormoon aan te maken dat essentieel is voor je metabolisme en aanmaak van eiwitten, maar ook de ontwikkeling van de hersenen en botten tijdens de zwangerschap.

Als je schildklier onvoldoende schildklierhormoon aanmaakt kan de schildklier trager gaan werken, ook wel hypothyreoïdie genoemd.

Een onbehandeld jodiumtekort kan tot hartaandoeningen, geestelijke gezondheidsproblemen en verminderde ovulatie leiden.

Het is dus belangrijk dat je het herkent. Dit kan aan de hand van een aantal tekenen en symptomen.

Dit artikel vertelt je alles over een jodiumtekort, de symptomen, gevolgen, oorzaken, diagnose en hoe je er vanaf kunt komen.

Symptomen jodium tekort

Het meest voorkomende symptoom van een jodiumtekort is een vergrote schildklier. Hierbij zie je een zwelling aan de voorkant van je nek. Maar dit treedt niet altijd op.

Je kunt ook last krijgen van dunner wordend haar, een drogere huid, constipatie, vermoeidheid en een depressief gevoel. Maar er zijn nog veel meer symptomen waar je je van bewust moet zijn.

1. kouder gevoel dan normaal
2. gewichtstoename
3. tragere hartslag
4. zware menstruatie, onregelmatige menstruatie
5. leerproblemen, geheugenproblemen

Bij baby’s zijn de symptomen van jodiumtekort:

1. uitgezette tong
2. vaak stikken
3. constipatie
4. opgeblazen gezicht
5. slechte spierspanning
6. vaker slapen

Gevolgen jodiumtekort

Een onbehandeld jodiumtekort kan tot een ernstige hypothyreoïdie lieden. De mogelijke complicaties van een ernstige hypothyreoïdie: 

1. hartaandoeningen zoals hartfalen en een vergroot hart
2. geestelijke gezondheidsproblemen waaronder cognitieve stoornissen en depressie 
3. verminderde ovulatie, dit kan bij vrouwen tot onvruchtbaarheid leiden
4. perifere neuropathie: perifere zenuwschade 
5. verhoogd risico op geboorteafwijkingen door lage hoeveelheden schildklierhormoon
6. cretinisme: aandoeningen door een jodiumtekort

Een jodiumtekort kan tot verschillende zwangerschapsgerelateerde problemen leiden:

1. vroeggeboorte
2. aangeboren afwijkingen
3. miskramen
4. doodgeboorte

Oorzaken van een jodiumtekort

Hier zijn de meest voorkomende oorzaken van een jodiumtekort.

1. te weinig vanuit de voeding binnenkrijgen
2. zwangerschap
3. tabak, alcohol
4. Verhoogde inname van calcium
5. orale anticonceptiemiddelen
6. seleniumtekort
7. blootstelling aan straling
8. thiocyanaten
9. perchloraten

Sommige mensen zijn hier het meest vatbaar voor:

1. zwangeren
2. vrouwelijk geslacht
3. leeftijd

Jodiumtekort diagnose

Urine. Via de urine zal jodium het lichaam verlaten, dus met urinemonsters kan de hoeveelheid jodium vastgesteld worden.

Bloedtest. Bij het screenen op jodiumtekort wordt het jodiumgehalte met een bloedtest gemeten.

Er is ook een zogeheten jodiumpatchtest waarbij er een stukje jodium op je huid geverfd wordt. Een dag later wordt het gecontroleerd.

Behandeling jodiumtekort

Meestal wordt een jodiumtekort behandeld door de inname van jodiumhoudend voedsel te verhogen, door het gebruik van gejodeerd zout en jodiumsupplementen.

Naast zout zijn er nog meer jodiumrijke voedingsmiddelen zoals:

1. zeevruchten zoals vis, zeewier en garnalen
2. zuivelproducten, met name melk en eieren
3. vruchten en groenten, met name bananen, limabonen en maïs

Als je een traagwerkend schildklier hebt (hypothyreoïdie) zul je waarschijnlijk de rest van je leven een synthetisch schildklierhormoon in moeten nemen.

Take home message

Zonder jodium kan je schildklier geen schildklierhormoon aanmaken waardoor het trager gaat werken wat tot ernstige complicaties kan leiden. 

Van te weinig jodium vanuit de voeding tot blootstelling aan straling, een jodiumtekort kan door meerdere dingen veroorzaakt worden. 

Symptomen van een jodiumtekort zijn onder andere een zwelling in de hals door een vergrote schildklier, vermoeidheid en zwakte, droge huid,dunner wordend haar, leerproblemen en geheugenproblemen.

Jodium kan gemeten worden met een urinetest en bloedtest.

De behandeling van een jodiumtekort bestaat uit het verhogen van jodiumhoudend voedsel, gejodeerd zout en jodiumsupplementen.