Jodium wordt al meer dan 100 jaar bij wonden gebruikt. Bij een schrammetje, schaafwond of snijwond, pak je al gauw wat jodium uit de kast. Je wilt natuurlijk niet dat een wond geïnfecteerd raakt.
Je kunt voor een wond jodium gebruiken om de wond te ontsmetten en het herstel te bevorderen. Jodium is een zogeheten antiseptisch (ontsmettend) middel, ook wel desinfectant genoemd.
Jodium dringt de ziekteverwekker binnen en oxideert de inhoud ervan waarna de ziekteverwekker dood gaat.
Hiervoor kunnen we een ontsmettingsmiddel gebruiken zoals jodium. Er zijn een aantal aandachtspunten. Je kunt het namelijk niet bij elke wond gebruiken.
Dit artikel vertelt je voor welke wonden jodium allemaal gebruikt wordt, bij welke wonden je geen jodium moet gebruiken en hoe jodium ziekteverwekkers doodt.

Gebruik van jodium voor wondgenezing
Het gebruik van jodium voor wondgenezing is wijdverspreid en wordt al lange tijd toegepast in de medische wereld.
Jodium is een krachtig antisepticum dat effectief is tegen een breed scala aan bacteriën, schimmels en virussen.
Het heeft antiseptische eigenschappen die helpen bij het doden van micro-organismen en het voorkomen van infecties in wonden.
Jodium kan worden gebruikt bij de behandeling van zowel acute als chronische wonden.
Bij kleine schrammen en snijwonden kan het aanbrengen van jodiumoplossing op de wond helpen bij het reinigen en desinfecteren van het gebied, waardoor het risico op infectie wordt verminderd.
Het is belangrijk om op te merken dat jodium gecontraindiceerd kan zijn bij gevoelige individuen of mensen met schildklierproblemen.
Het is altijd raadzaam om advies in te winnen van een zorgverlener voordat u jodium op een wond aanbrengt.
Bij brandwonden kan jodium een belangrijke rol spelen bij de wondgenezing.
Jodiumoplossing kan helpen bij het voorkomen van infecties in de verbrande huid en het bevorderen van de genezing.
Het kan ook helpen bij het verminderen van ontstekingen en het bevorderen van de vorming van nieuw weefsel.
Bij chronische wonden, zoals doorligwonden of ulcera, kan jodium eveneens gunstige effecten hebben.
Chronische wonden hebben vaak moeite om te genezen vanwege een verstoord genezingsproces of een aanwezige infectie.
Jodium kan helpen bij het reinigen van de wond en het verwijderen van dood weefsel.
Het kan ook de bacteriële belasting verminderen en het genezingsproces bevorderen.
Nadelen jodium voor wonden
Het is belangrijk op te merken dat het gebruik van jodium voor wondgenezing ook bepaalde nadelen met zich mee kan brengen.
Overmatig gebruik van jodium kan de huid irriteren en uitdrogen, waardoor de wondgenezing wordt belemmerd.
Bovendien kan jodium verkleuringen op kleding en de omringende huid veroorzaken.
In sommige gevallen kan het gebruik van jodium worden afgeraden, bijvoorbeeld bij personen met een allergie voor jodium of bij zwangere vrouwen.
Het is altijd belangrijk om advies in te winnen van een medische professional voordat u jodium gebruikt voor wondbehandeling.
Over het algemeen kan jodium een effectief en veilig antisepticum zijn bij de behandeling van acute wonden, zoals kleine schrammen en snijwonden, evenals chronische wonden, waaronder brandwonden en ulcera.
Het kan helpen bij het voorkomen van infecties, het reinigen van de wond en het bevorderen van de genezing.
Echter, het is altijd raadzaam om een zorgverlener te raadplegen voor het juiste gebruik van jodium en om mogelijke complicaties te vermijden.
Hoe goed jodium werkt
Jodium beschikt over een breed spectrum antimicrobiële activiteit dat werkzaam is tegen bacteriën, mycobacteriën, virussen, schimmels en protozoa.
In vergelijking met andere antiseptische middelen doet jodium er niet voor onder en zal het de wondgenezing niet schaden.
Ook in de huidige moderne tijd verdient jodium dus zijn plaats.
Volgens een onderzoek zijn er geen nadelige bijwerkingen met jodium geassocieerd. Ook traden er geen vertragingen in het genezingsproces op.
Je kunt het echter niet overal voor gebruiken.
Wanneer niet te gebruiken
Bij de volgende wonden moet je geen topische jodium gebruiken:
- dierenbeten
- diepe wonden
- doorborende wonden
- ernstige brandwonden
Maar hoe werkt jodium eigenlijk?
Werkingsmechanisme jodium voor wonden
Jodium is een lokaal antiseptisch, antimicrobieel middel dat infectieveroorzakende bacteriën zal doden.
Wanneer het jodium in contact komt met wondexsudaat zal er vrij jodium afgegeven worden dat snel als een antisepticum zal werken.
Jodium zal in de micro-organismen doordringen en de eiwitten, vetzuren en nucleotiden en van het micro-organisme oxideren, wat tot celdood leidt.
Je hebt vast wel eens betadine gebruikt bij snij en schaafwonden, maar hoe verschilt jodium van betadine?
Verschil tussen jodium en betadine
Betadine is een complex van jodium en polyvinylpyrrolidon. Jodium is het bacteriedodende bestanddeel.
De meest gebruikte vorm komt in een 10% oplossing die 1% beschikbaar jodium bevat. Met betadine kunnen infecties behandeld en voorkomen worden.
Take home message
Wondjodium wordt al meer dan 170 jaar gebruikt. Het is een effectief en veilig antiseptisch middel. Met jodium kunnen infecties behandeld en voorkomen worden.
Het is werkzaam tegen bacteriën, mycobacteriën, virussen, schimmels en protozoa.
Als jodium in contact komt met het wondexsudaat komt er jodium vrij dat snel als een antisepticum zal werken, het micro-organisme binnendringt en de eiwitten, vetzuren en nucleotiden van het micro-organisme oxideert. Dit leidt tot celdood.
Er zijn wel een aantal wonden waarbij je het niet moet gebruiken waaronder dierenbeten, diepe wonden, doorborende wonden en ernstige brandwonden.
Over Diederik
Bronnen
Vermeulen, H., Westerbos, S. J., & Ubbink, D. T. (2010). Benefit and harm of iodine in wound care: a systematic review. Journal of Hospital Infection, 76(3), 191-199.
Burks, R. I. (1998). Povidone-iodine solution in wound treatment. Physical therapy, 78(2), 212-218.