Geschreven door Dirk Cornelis, BSc
Gezondheid is zeker geen “one size fits all”. Er is niet één gewicht, vorm of lengte dat gezond is. Er bestaat een natuurlijke diversiteit aan lichaamsmaten en -vormen.
Lichaamsvet is essentieel voor warmte-isolatie, energie en andere lichaamsfuncties, maar teveel lichaamsvet kan voor ernstige gezondheidsproblemen zorgen.
Maar is het mogelijk om dik, maar wel gezond te zijn?
Een aantal kilo extra lichaamsvet vormt meestal geen gezondheidsrisico. Echter, wanneer je structureel meer eet dan dat je verbrandt, zal het vet je gezondheid kunnen schaden. Overgewicht is namelijk een risicofactor van diabetes, beroertes en hart- en vaatziektes. Het is mogelijk om gezond te zijn en overgewicht te hebben, met name als je nog geen diabetes of hypertensie hebt. Maar, zelfs met een normale bloedsuikerspiegel, cholesterolgehalte en bloeddruk, verhoogt overgewicht de kans op hartziekten met maar liefst 28%. Aangezien overgewicht een voorloper is van chronische aandoeningen is het verstandig om af te vallen.
Dit artikel vertelt je alle gevaren van overgewicht, wat een gezond BMI is en een mogelijk voordeel van overgewicht.
Overgewicht en gezondheidsaandoeningen
Uit een recente studie blijkt dat slechts een beetje overgewicht het risico op ernstige gezondheidsaandoeningen, waaronder diabetes, hoge bloeddruk, darmkanker, hartziekten, en galstenen, kan verhogen. Over het algemeen geldt hoe meer lichaamsvet, hoe hoger het risico.
Mensen met obesitas hebben een verhoogd risico op de volgende ziekten en gezondheidsaandoeningen:
- alle doodsoorzaken
- diabetes type 2
- hoog LDL-cholesterolgehalte (slecht cholesterol), laag HDL-cholesterolgehalte (gezond cholesterol)
- hypertensie (hoge bloeddruk)
- dyslipidemie (hoog triglyceridengehalte)
- coronaire hartziekten
- galblaasaandoening
- beroerte
- slaapapneu
- artrose
- ademhalingsproblemen
- lage kwaliteit van leven
- verschillende soorten kanker
- psychische aandoeningen: angst, depressie, en andere psychische stoornissen
- lichaamspijn
- beperkt lichamelijk functioneren
Gezond BMI
Het lichaamsgewicht waarbij het ten koste gaat van je gezondheid kan nog wel eens verwarrend zijn. Het is daarom verstandig om je BMI uit te rekenen. BMI = gewicht : lengte^2 (gewicht gedeeld door lengte in het kwadraat).
BMI met de bijbehorende gewichtsstatus
- < 18,5: ondergewicht
- 18,5 – 24,9: normaal
- 25,0 – 29,9: overgewicht
- 30,0 en hoger: zwaarlijvig
‘’Een beetje dik zijn’’ kan soms dus gezond zijn. Mensen met een BMI van rond de 25 beschouwen zichzelf vaak als dik, terwijl ze volgens hun bmi geen overgewicht hebben. Zowel zeer hoge BMI’s als zeer lage BMI’s zijn ongezond.
Weetje
Wist je dat mensen met klinisch ondergewicht een grotere kans hebben om te sterven dan zwaarlijvige mensen? Dit blijkt uit wetenschappelijk onderzoek.
Spiermassa en overgewicht
Overgewicht kan soms ook zijn voordelen hebben. Naast meer vetmassa, hebben mensen met overgewicht ook meer vetvrije massa.
Om deze reden hebben mensen met obesitas vaak meer spiermassa. In vergelijking met mensen zonder overgewicht zijn ze dus sterker.
Bovendien moeten de spieren ook meer gewicht tillen. Dit maakt de spieren groter en sterker. Zo zijn de kuiten van zwaarlijvige mensen meestal goed ontwikkeld.
Ongezond patroon
Wanneer je in een patroon terecht komt waarin je meer calorieën eet dan verbrandt, zal je steeds meer vet opstapelen.
Op de lange termijn zal je lichaam op een punt komen waarop de hoeveelheid lichaamsvet je gezondheid kan aantasten.
Eenmaal op dit punt is dik en gezond zijn waarschijnlijk geen optie.
Take home message
Je hoort steeds vaker dat je zowel dik en gezond kan zijn. Een paar kilo extra vet kan geen kwaad. Echter, gezond zwaarlijvig zijn, is in de meeste gevallen niet mogelijk.
Overgewicht verhoogt het risico op meerdere gezondheid aandoeningen, waaronder diabetes, hart en vaatziektes en kanker.
Ook al heb je nog een normale bloedsuikerspiegel, cholesterolgehalte en normale bloeddruk, overgewicht zal de kans op hartziekten alsnog met 28% verhogen.
Zowel zeer hoge BMI’s als zeer lage BMI’s zijn beslist ongezond.
Het is dus belangrijk om je lichaamsgewicht serieus te nemen en in te grijpen voordat het complicaties veroorzaakt.
Over Diederik
Bronnen
Reilly, J. J., Methven, E., McDowell, Z. C., Hacking, B., Alexander, D., Stewart, L., & Kelnar, C. J. (2003). Health consequences of obesity. Archives of disease in childhood, 88(9), 748-752.
Van Itallie, T. B. (1985). Health implications of overweight and obesity in the United States. Annals of internal medicine, 103(6_Part_2), 983-988.
GBD 2015 Obesity Collaborators. (2017). Health effects of overweight and obesity in 195 countries over 25 years. New England Journal of Medicine, 377(1), 13-27.
Swallen, K. C., Reither, E. N., Haas, S. A., & Meier, A. M. (2005). Overweight, obesity, and health-related quality of life among adolescents: the National Longitudinal Study of Adolescent Health. Pediatrics, 115(2), 340-347.
Wyatt, S. B., Winters, K. P., & Dubbert, P. M. (2006). Overweight and obesity: prevalence, consequences, and causes of a growing public health problem. The American journal of the medical sciences, 331(4), 166-174.
Farhat, T., Iannotti, R. J., & Simons-Morton, B. G. (2010). Overweight, obesity, youth, and health-risk behaviors. American journal of preventive medicine, 38(3), 258-267.
Kummerow, F. A. (1974). Current studies on relation of fat to health. Journal of the American Oil Chemists’ Society, 51(6), 255-259.
