Kan je Dood Gaan aan Bloedarmoede?

Meer dan 1,6 miljard mensen hebben bloedarmoede, dit komt neer op maar liefst 25% van de totale wereldbevolking.

Als je een tekort aan rode bloedcellen hebt, ontstaat er bloedarmoede. Je rode bloedcellen dragen zuurstof en zijn dus van levensbelang. Zonder bloedcellen kunnen je organen namelijk niet meer functioneren.

Beperkt bloedarmoede zich alleen tot klachten zoals vermoeidheid en een bleke huid of kan het ook fataal zijn? Kortom, kan je dood gaan aan bloedarmoede?

KORT ANTWOORD

Elk jaar sterven er in de VS 1,7 mensen per 100.000 mensen aan bloedarmoede. Zelden zal bloedarmoede door ijzertekort tot een directe dood leiden. Het kan echter wel onderliggende hart- en longproblemen verergeren. Erfelijke vormen van bloedarmoede zoals sikkelcelanemie (sikkelvormige rode bloedcellen waardoor die voortijdig afsterven) kunnen levensbedreigende complicaties veroorzaken. Als je snel bloed verliest kan een acute ernstige en dodelijke bloedarmoede optreden. Bovendien wordt bloedarmoede onder ouderen in verband gebracht met overlijden.

Dit artikel vertelt je hoe je dood kunt gaan aan bloedarmoede.

cholesterol bloedcellen

Fatale bloedarmoede

  1. Ernstige bloedarmoede: In zeldzame gevallen, vooral wanneer bloedarmoede snel en ernstig is, kan het levensbedreigend zijn. Als het lichaam onvoldoende rode bloedcellen heeft om zuurstof te transporteren naar vitale organen en weefsels, kan dit leiden tot orgaanfalen en in extreme gevallen tot de dood.
  2. Onderliggende aandoeningen: Bloedarmoede kan een symptoom zijn van onderliggende gezondheidsproblemen, zoals interne bloedingen, maagzweren, kanker, nierziekten of beenmergaandoeningen. Het is de onderliggende aandoening die mogelijk levensbedreigend is, terwijl bloedarmoede een bijwerking ervan is.
  3. Ernstige complicaties: Bij erfelijke vormen van bloedarmoede, zoals sikkelcelanemie, kunnen levensbedreigende complicaties optreden. Sikkelvormige rode bloedcellen kunnen bloedvaten blokkeren, wat leidt tot ernstige pijn, orgaanschade en mogelijk overlijden.
  4. Risico bij ouderen: Bloedarmoede bij ouderen is geassocieerd met een verhoogd risico op overlijden. Het kan verband houden met andere gezondheidsproblemen die bijdragen aan een slechtere algehele gezondheid en verminderde levensverwachting.

Hoewel bloedarmoede meestal niet direct fataal is, is het belangrijk om de onderliggende oorzaak te behandelen en medische hulp te zoeken om ernstige complicaties te voorkomen.

Geweigerde bloedtransfusies

Als je weefsels te weinig zuurstof krijgen wordt er gesproken van hypoxie. Dit kan veroorzaakt worden door een matige of ernstige ijzertekort-anemie.

Door een zuurstoftekort kunnen onderliggende long- en hartaandoeningen erger worden. Om religieuze redenen kunnen bloedtransfusies geweigerd worden. Jammer genoeg zijn er om deze redenen sterfgevallen waargenomen.

Symptomen, oorzaken en behandeling van bloedarmoede

Wanneer je een tekort hebt aan de zuurstofdragende rode bloedcellen ontstaat er bloedarmoede. 

Symptomen

Symptomen van bloedarmoede zijn onder andere:

  1. vermoeidheid, zwakte
  2. bleke, gele, droge of huid
  3. kortademigheid
  4. hoofdpijn
  5. koud gevoel, koude voeten en handen
  6. licht gevoel in het hoofd, duizeligheid
  7. pijn op de borst
  8. snelle hartslag, onregelmatige hartslag
  9. gemakkelijke gekneusde huid
  10. pijnlijke tong
  11. restless leg syndrome: onbedoelde beenbewegingen

Er zijn verschillende vormen van bloedarmoede, maar vermoeidheid, kortademigheid en een koud gevoel komen bij alle vormen voor.

Van een milde bloedarmoede merk je aanvankelijk misschien niets, maar als het verergert zullen de symptomen ook heviger worden.

Oorzaken

Bij elke vorm van bloedarmoede zijn dus het aantal rode bloedcellen verlaagd. Dit kan omdat je lichaam te weinig (goed functionerend) hemoglobine aanmaakt, te weinig rode bloedcellen aanmaakt of wanneer de rode bloedcellen sneller worden afgebroken.

Oorzaken van bloedarmoede:

  1. IJzertekort (de meeste voorkomende oorzaak is ijzergebreksanemie)
  2. Vitaminegebrek (naast ijzer heb je ook vitamine B12 en foliumzuur nodig)
  3. Ontstekingsziekten zoals reuma, ziekte van Crohn (verstoort de rode bloedcelproductie)
  4. Sikkelcelanemie (sikkelvormige rode bloedcellen waardoor ze vroegtijdig afsterven)
  5. Aplastische anemie (beenmergfalen waardoor er geen nieuwe cellen aangemaakt worden)
  6. Hemolytische anemieën (rode bloedcellen worden sneller vernietigd dan aangemaakt)

Risicofactoren van bloedarmoede:

  1. vrouwen: hevige menstruaties, vleesbomen, bevalling
  2. kinderen van 1 – 2 jaar: door een hogere behoefte aan ijzer
  3. zuigelingen: tijdens de overgang van flesvoeding/moedermelk op vaste voeding
  4. 65-plussers
  5. bloedverdunners

Hoe bloedarmoede vastgesteld wordt

De diagnose wordt gesteld aan de hand van:

  1. tekenen en symptomen
  2. lichamelijk onderzoek
  3. bloedonderzoek (percentage rode bloedcellen, hemoglobine)
  4. medische voorgeschiedenis
  5. familiegeschiedenis

Het percentage rode bloedcellen wordt de hematocrietwaarde genoemd. Gezonde waarden 

  1. vrouwen: 35,5% – 44,9%
  2. mannen: 38,3% – 48,6%

Behandeling

Welke behandeling precies nodig is zal van de oorzaak afhankelijk zijn:

  1. IJzertekort: ijzersupplementen, dieetaanpassingen, opsporen van een eventuele bloeding
  2. Vitaminegebrek: voedingssupplementen, voedingsmiddelen, eventueel injecties bij een spijsverteringsprobleem
  3. Sikkelcelanemie: zuurstof, bloedtransfusies, pijnstillers, foliumzuursupplementen, orale en intraveneuze vloeistoffen, antibiotica, hydroxyurea
  4. Chronische ziekte: behandelen van de onderliggende ziekte
  5. Hemolytische anemieën: behandelen van infecties, bepaalde medicijnen vermijden, medicijnen die het immuunsysteem onderdrukken
  6. Aplastische anemie: beenmergtransplantatie, bloedtransfusies
  7. Thalassemie: bij ernstige vormen kunnen foliumzuursupplementen, miltverwijdering, bloedtransfusies, geneesmiddelen, bloed- en beenmerg stamceltransplantatie nodig zijn

Take home message 

Uit bepaalde bronnen komt naar voren dat meer dan 30% van de wereldbevolking bloedarmoede heeft.

Bloedarmoede ontstaat door een tekort aan rode bloedcellen die het zuurstof dragen. Je rode bloedcellen zijn natuurlijk van levensbelang.

Als je vermoeid bent of een bleke huid hebt, denk je al snel aan bloedarmoede. Blijft het bij deze symptomen of kan het levensbedreigend zijn?

Kan je dood gaan aan bloedarmoede?

Zelden zul je direct aan de gevolgen van bloedarmoede overlijden, maar het is wel degelijk mogelijk. 

Denk bijvoorbeeld aan ernstig acute bloedarmoede door bloedverlies waardoor je organen geen bloed meer krijgen

Naast vermoeidheid en een bleke huid zijn er natuurlijk nog veel meer symptomen waar je bloedarmoede aan kunt herkennen.

De symptomen van bloedarmoede zijn onder andere vermoeidheid, zwakte, duizeligheid, licht gevoel in het hoofd, bleke, droge of gele huid, koud gevoel, hoofdpijn, koude handen en voeten, onregelmatige hartslag, snelle hartslag, kortademigheid, pijn op de borst, gemakkelijke gekneusde huid en een pijnlijke tong.

Er zijn verschillende oorzaken, maar de meest voorkomende oorzaak is een ijzertekort.

Over Diederik

Diederik heeft een medisch-wetenschappelijke achtergrond. In zijn vrije tijd schrijft hij onder andere over gezondheidskwesties voor Human Nature.

Bronnen

Guinn, N. R., Cooter, M. L., Villalpando, C., & Weiskopf, R. B. (2018). Severe anemia associated with increased risk of death and myocardial ischemia in patients declining blood transfusion. Transfusion, 58(10), 2290-2296.

Tobian, A. A., Ness, P. M., Noveck, H., & Carson, J. L. (2009). Time course and etiology of death in patients with severe anemia. Transfusion, 49(7), 1395-1399.