Geschreven door Dirk Cornelis, BSc
Je hebt vast wel eens een filmscène gezien waarin de hoofdpersoon als reactie op iets angstaanjagends moet overgeven.
Als reactie op angst of stress kunnen er verschillende psychologische en lichamelijke symptomen optreden, een daarvan is misselijkheid. Dan ga je je al snel afvragen, kan misselijkheid tussen je oren zitten?
Misselijkheid kan tussen je oren zitten. Stress en angst activeren namelijk het sympatische zenuwstelsel, verhogen adrenaline en verandert het serotonineniveau in de darmen. Als gevolg kom je in een fight or flight reactie terecht, gaat je maag samenknijpen en wordt het voedsel en maagzuur anders verwerkt. Angstreductie is de meest effectieve behandeling. Door je stress en angst onder controle te krijgen zal je de misselijkheid onder controle krijgen. Daarnaast kunnen wandelingen, licht eten, water drinken en ontspanningstechnieken ook helpen.
Dit artikel vertelt je wat angst voor misselijkheid is en de oorzaken van misselijkheid.
Wat is angst voor misselijkheid
Misselijkheid is niet alleen een lichamelijke kwestie. Een veelvoorkomend symptoom van stress of angst is misselijkheid. Het kan een vervelend gevoel in de maag geven waardoor je misselijk wordt en eventueel overgeeft.
Stress en angst maakt het lichaam overgevoelig. Door stress en angst kan een lichte misselijkheid dus intenser aanvoelen. De misselijkheid ten gevolge van angst varieert van mild tot ernstig.
Als je gestrest of angstig bent zal namelijk de hartslag versnellen en de ademhalingsfrequentie toenemen, hierbij kan ook een vlaag van misselijkheid optreden.
Angst beïnvloedt niet alleen de darmen, het beïnvloedt ook de ogen en andere wegen die de misselijkheid kunnen verergeren.
Bovendien maakt angst je overgevoelig voor normale gevoelens die aan de misselijkheid kunnen bijdragen. Angst kan ook reisziekte uitlokken waardoor de autoritten een stuk vervelender worden.
Hoe ontstaat angst misselijkheid
Wanneer de natuurlijke toestand geïrriteerd raakt of verstoord wordt kan er misselijkheid ontstaan. Meerdere factoren kunnen tot deze lichamelijk reactie leiden.
Evolutie. Evolutionair gezien is misselijkheid een hulpmiddel om te voorkomen dat je iets in de toekomst herhaalt. Het lichaam is dus niet blij met wat er aan voorafging.
Serotonine. De chemische stof serotonine speelt een belangrijke rol bij alle reacties van je darmen. Angst kan het niveau van de neurotransmitters serotonine veranderen waardoor er misselijkheid ontstaat.
Zenuwstelsel. Angst is in kleine dosis erg gezond, het houdt je namelijk in leven omdat je alert wordt van alle gevaarlijke dingen in je omgeving. Echter, als je stress ervaart zonder echte gevaren kan je voor lange periodes in de fight or flight modus terecht komen. In deze staat wordt je actieve (sympathische zenuwstelsel) geactiveerd terwijl het rustgevende (parasympathische zenuwstelsel) juist geremd wordt. Hierdoor kan misselijkheid ontstaan.
Adrenaline. Als reactie op angst komen er bijniergerelateerde hormonen vrij zoals adrenaline. Adrenaline verandert je maagslijmvlies, onttrekt bloed aan het maagdarmstelsel, verandert de vertering en zorgt voor hyperventilatie en duizeligheid.
Gespannen buik. Je darmen zijn nauw verbonden met je hersenen, het bevat namelijk een overvloed aan neurotransmitter receptoren. Stress kan leiden tot spierspanning in je buik waardoor je maag als het ware gaat samenknijpen en je dus misselijk wordt.
Kortom, interne signalen in de hersenschors, vestibulaire systemen (evenwichtsorgaan) of chemoreceptor-triggerzone zetten acties in gang waardoor misselijkheid optreedt en de maaginhoud kan gaan bewegen.
Misselijkheid kan dus volledig tussen je oren zitten, zonder fysieke oorzaak.
Oplossingen angst misselijkheid
Als je je misselijk voelt wil je er natuurlijk zo snel mogelijk vanaf komen. Hierbij kunnen een aantal strategieën helpen.
Beheersing. Bij de behandeling van misselijkheid moet je niet alleen de stressoren onder controle krijgen maar juist ook de manier waarop je lichaam en geest op deze stress reageert. Het is belangrijk dat je de reactie goed beheerst. Uiteindelijk kan je dus zelfs minder misselijk worden ook al zou de stress flink oplopen. Meditatie en mindfulness kan wonderen verrichten.
Fight or flight reactie. Om de misselijkheid te verminderen is het belangrijk dat je je minder zorgen gaat maken. Inzicht in de theorie achter de fight or flight reactie kan wellicht helpen.
Angst. De meest effectieve strategie is het aanpakken van de angst en het in de toekomst te voorkomen.
Joggen. Je kan angst bestrijden door simpelweg te gaan joggen. De spanning op je maag zal verlicht worden omdat het joggen al je spieren vermoeid. Daarnaast maak je tijdens het joggen het geluksstofje endorfine vrij waardoor je stemming verbeterd zal worden. Bovendien onttrekt het joggen adrenaline waardoor je minder angstig zult zijn.
Voeding. Hoewel voeding de angst misselijkheid niet perse kan voorkomen kan het wel de hevigheid van misselijkheid verminderen. Zware ongezonde maaltijden kunnen de misselijkheid verergeren terwijl lichte en gezonde maaltijden de misselijkheid juist kunnen verminderen.
Diep ademhalen. Een van de meest effectieve stressreductietechnieken zijn ademhalingsoefeningen. Je kan je geest onder controle krijgen door langzaam en gecontroleerd adem te halen.
Dit doe je als volgt:
- ga rustig zitten
- adem 5 seconden langzaam door je neus in (buikademhaling)
- houdt de adem 4 seconden vast
- adem met samengeknepen lippen 7 seconden uit
- herhaal dit 10 keer
Ontspanningstechnieken zoals visualisatie en progressieve spierontspanning kunnen ook helpen.
Misselijkheid oorzaken
Wanneer het lichaam voelt dat er iets mis is kan er misselijkheid optreden. Dit is een natuurlijke reactie.
Misselijkheid hoeft niet altijd tussen je oren te zitten, misselijkheid kan zowel psychisch als lichamelijk van origine zijn.
Problemen in de hersenen kunnen misselijkheid veroorzaken:
- angst
- stress
Lichamelijke oorzaken:
- infecties
- bedorven voedsel
- reisziekte
- vieze geur
Misselijkheid kan ook veroorzaakt worden in het bovenste deel van het maagdarmkanaal:
- slokdarm
- maag
- dunne darm
- alvleesklier
- lever
- galblaas
Overige oorzaken:
- te veel gegeten
- rondjes draaien (evenwichtsorgaan
- slaaptekort
- te hard gerend
Take home message
Misselijkheid is erg vervelend en kan de hoge kwaliteit van leven verstoren. Als je een stressvol en hectisch schema hebt is misselijkheid het laatste wat je kan gebruiken. Het kan echter wel met elkaar samenhangen.
Kan misselijkheid tussen je oren zitten? Misselijkheid kan zeker tussen je oren zitten, het wordt nog wel eens gezien als reactie op stress of angst.
Zo lang andere gezondheidsproblemen zijn uitgesloten zal de misselijkheid op zichzelf niet gevaarlijk zijn.
Gelukkig zijn er een aantal handige strategieën waarmee je de angst misselijkheid kan aanpakken.
Over Diederik
Bronnen
Tarbell, S. E., Shaltout, H. A., Wagoner, A. L., Diz, D. I., & Fortunato, J. E. (2014). Relationship among nausea, anxiety, and orthostatic symptoms in pediatric patients with chronic unexplained nausea. Experimental brain research, 232(8), 2645-2650.
Van den Bosch, J. E., Moons, K. G., Bonsel, G. J., & Kalkman, C. J. (2005). Does measurement of preoperative anxiety have added value for predicting postoperative nausea and vomiting?. Anesthesia & Analgesia, 100(5), 1525-1532.
Chen, C. C., Lin, C. S., Ko, Y. P., Hung, Y. C., Lao, H. C., & Hsu, Y. W. (2008). Premedication with mirtazapine reduces preoperative anxiety and postoperative nausea and vomiting. Anesthesia & Analgesia, 106(1), 109-113.
Buckwalter, J. G., & Simpson, S. W. (2002). Psychological factors in the etiology and treatment of severe nausea and vomiting in pregnancy. American journal of obstetrics and gynecology, 186(5), S210-S214.
